Ægir - 01.01.1918, Blaðsíða 18

12
ÆGIR
þav (í landvaranum) í rólegheitum, ó-
áreittir af varðskipinu; svo og það, hvað
aflinn er fljótteknari þar á minna dýpi.
Fyrir Skaftfellinga getur mál þetta haft
töluverða þýðingu, og alt landið í heild
sinni. Komi til slikrar undanþágu, væri
eðlilegasl að mest öll sú árlega upphæð
er greidd væri fyrir leyfið, rynni tif
Skaftafellssýslu, í hafnarsjóð, eðaþábún-
aði til eflingar, ef ómögulegt reyndist
með hafnarstæði. Landssjóður ætti og að
fá tekjur einnig, víst gjald af stærð skip-
anna (»tonnatali«) eða að það rynni t.
d. i landhelgissjóð.
Hve hátt endurgjaldið ælti að vera,
er eg ekki fær um að mela; fer það
nokkuð eftir hve slórt svæðið er, en eg
á við svæðið fyrir V.-Skaftafellssýslu frá
Hvalsiki (eða þar á við) að Jökulsá á
Sólheimasandi. Mikill styrkur væri að
1000—2000 krónum af hverju skipi árlega
og 3 krónur af hverri smálest þeirra.
Það sem mælir á móti heimild þessari
og sú eina hætta sem mundi aí henni
stafa, er, að það muni hefta flskigöng-
urnar. Það mun að vísu satt vera, að
bolnvörpuveiðarnar munu að einhverju
leyti trufla fiskigöngurnar, en að þær
muni Iruflast meira fyrir heimild þessa
og draga úr fiskiveiðum á öðrum svið-
um Iandsins, það er mikið efamál. Auð-
vitað er það að slíkar undanþágur sem
þessi, geta verið og eru hættulegar á
þeim sviðum, þar sein línu- og netaút-
vegur er rekinn af vélbátum og róðrar-
bátum. Það mundi draga mikið úr veiði
þeirra, ef ekki með öllu gera hana ó-
mögulega. En á þessu svæði fyrir Skafta-
íellssýslu er alt öðru máli að gegna. Um
útveg hér er varla um að lala, eins og
nú standa sakir, og sá skaði sem sveilin
og sj^slufélagið biði af þeim í svipinu, er
liverfandi við það, að fá hér örugga höfn
og bæltan lendingarstað, því að leyfið
yrði varla veitt nema um víst árabil
10—20 ár.
Eg get ekki skilið að botnvörpuveið-
arnar í landhelginni hér, aukist að mun
við heimild þessa, heldur gæti mér vel
skilist að þær myndu að mun minka,
nhðað við það sem þær voru fyrir strið-
ið og verða eflaust að því loknu. Eg á
að eins við heimild til þeirra skipa sem
íslendingar einir eiga og skrásett eru hér
á landi. Eg get ekki imyndað mér ann-
að, heldur tel eg það sjálfsagt, að jafn-
framt og leyfið fyrði veitt, myndu þau
skip, er það kynnu að nota, varna því
að önnur skip brytu heimildarlög þeirra.
Þannig myndu erlendir ránsmenn verða
útilokaðir frá hinni ólöglegu landhelgis-
veiði, sem þeir svo lengi og mikið hafa
hagnýlt sér, en landsmenn sjálfir fá að
njóta þeirra réttinda til hinna dýrmætu
fjársjóða, sem huldir eru í landhelginni
hér, en sem að hafa verið stolið frá oss
án nokkurs endurgjalds, og verða eflaust
í framtiðinni, verði ekki öðruvisi um
það búið. Sá óbeini og beini skaði er
kynni að hljótast af þessu, kæmi þannig
margfaldur í vasa landsmanna með afla
þeim er botnvörpuskipin fengju fyrir
heimild þessa, og fjárhæð þeirri er greidd
væri fyrir leyfið.
Hversu mikið útgerðarfélögin gera úr
heimild þessari eða hvers virði að þau
meta bana, skal eg elckert um segja. Eins
og nú standa sakir og hingað til hefir
verið, hefir landhelgin svo að segja stað-
ið skipum þeirra opin. Og hve mikið
skipstjórarnir hafa notað sér það, fer
eftir því hvað mikið þeir virða lög lands
og rélt; en eg get vel skilið það, að það
sé freistandi fyrir þá að veiða i land-
helginni hér fyrir söndunum, þar sem
þeir eru þess fullvissir, að fáum er bagi
að og lítill skaði sem af hlýst.
Eg álít að þetta mál hafi svo mikla