Ægir - 01.03.1933, Side 13

ÆGIR
83
Okkur íslendinf’um dettur auðvitað
ekki í hug að senda fisk kældan eða
frystan. Mikil vandkvæði eru þó á því,
að hægt sé að senda fisk langar leiðir í
heitu loftslagi. Stafa þau fyrst og fremst
af því hve fullkomið skipulag þarf að
vera á slíkum flutningum. Hve lítið sein
á bjátar er fiskurinn orðinn verðlaus af
skemmdum. En loftslagið hefur venju-
lega þau áhrif á menn, að því heitara
sem er, því hirðulausari verða menn, og
þola ver skipulagða vinnu. Erþaðskipu-
lag sem þarf, hvergi til nema í Bretlandi
og er þar talað mjög vel um freðfiskinn,
sem sendur hefur verið fráíslandi í haust
^ar stendur þó sérstaklega á, því um
helmingur af öllum fiski sem þar er seld-
ur, fer í gegnum sérstakar búðir, sem þeir
kalla Fish and Chips Shops. Er fiskur-
inn verkaður þar, soðinn í feiti eða oliu,
og seldur með steiktum kartöflum til
neytendanna, sem stundum borða hann
þar, en stundum fara með hann heim
til sín. Þarna eru menn sem kunna vel
til að matreiða fisk og hefur þessi að-
ferð á sölunní aukið neyzluna mjög mik-
ið. Búðir þessar og matsölustaðirnirþurfa
ætíð að hafa fisk í kælirúmi til að geta
fullnægt kröfum viðskiptamanna sinna,
sem ekki sþyrja um það hvernig gæftir
hafa verið undanfarna daga. Annarsstað-
ar er þetla skipulag ekki til, og hús-
mæðurnar kunna ekki að þíða fisk svo
vel fari. 1 Þýzkalandi er mikill markað-
ur fyrir fisk, en þar er svo fullkomið
járnbrautarkerfi, að fiskur kemst umallt
landið kældur og er frosinn fiskur því
ekki keyptur, nema af matsölustöðum
og ekki af þeiin nema þegar kældur
fiskur er ófáanlegur. Þó ætti að vera
hægt að fá mikinn markað í Mið-Evrópu
með tímanum, en það mundi taka tíma
að leggja rækt við hann. 1 heitu lönd-
unum er ekkert slíkt skipulag til.
Til heitu landanna hefur aftur verið
flutt ógrynni af niðursoðnum fiski. Er
það aðallega feitur fiskur, svo sem lax,
síld, sardínur ogtúnfiskur. Heima þekkja
allir norsku smásíldina, sem nú selst
um allan heim, og áður hef ég getiAum
sardinu-útflutning Porlúgals. Aðal-ókost-
urinn við niðursoðnar matvörur, er það
hve þungar þær eru í flutningum, mið-
að við næringu þá, sem þær hafa að
geyma.
Saltaði fiskurinn, sem við þekkjum
bezt, er að því leyti erfið markaðsvara,
að i hita dregur saltið í sig raka, en
hann er aftur lifsvon rotnunargerla og
annara gerla sem eyðileggja fiskinn. Þol-
ir fiskurinn því naumast flutning til
heitra landa, jafnvel hve harður sem
hann er, nema í lóðuðum sinkkössum.
Eru þeir bæði dýrir og svo ónýtir, að
hafa verður trékassa utan um þá. Svona
umbúðir verða okkur nærri óbærilega
dýrar, þó Norðmenn geti sent í þeim,
enda hafa þeir unnið sér geysimikla
markaði fyrir saltfisk sinn í Suður-Ame-
ríku, Kúba og viðar.
Til að geta náð mörkuðum í heitu
löndunum, þar sem meginið af mann-
kyninu býr, þurfum við að taka upp,
eða vekja upp aðra verkunaraðferð, og
senda þangað harðfisk.
Harðfiskur, eða þurfiskur, sem aðrar
þjóðir kalla, er talin aðalfæðan úr dýra-
rikinu, sem neytt er í Kína, Japan og
Indlandi. Þó er hann ekki útflutnings-
vara, að verulegu leyli, nema frá Japan
og Noregí. Þar sem saltfiskurinn skemm-
Ist í hita, gerir hitinn harðfiskinum ekk-
ert til, eftir að búið er að þurka hann.
í stað þess að saltfiskurinn blotnar upp
í hita, harðnar harðfiskurinn og vinnur
ekkert á honum. Það er ekki vandfarið
með hann, og þar sem hann hefur léttst
um hér um bil */* við þurkunina, eru