Ægir - 01.07.1976, Blaðsíða 9

^yndamál að færeyingar greiða helmingi
n;í'rra verð fyrir kolmunna og spærling til
ræðslu en íslenskir fiskmjölsframleiðendur
elía sig geta greitt. Það eru „íslenskar að-
sta?ður“ að fiskmjölsverksmiðjurnar hafa
'•'egna lánsfjárskorts dregist stórlega aftur úr
æknilega, og borga margfalt orkuverð á við
aðra stóriðju í landinu.
^að má telja að 3 manneldisafurðir hafi
Pegar farið í gegnum tvö fyrstu stig vöruþró-
unarferilsins, þ. e. rannsóknastofuna og til-
faunaverksmiðjuna með tilsvarandi fyrstu
rnar’kaðsleit. Þessar vörutegundir eru: Kol-
t'tunnaskreið, marningur (hakk) úr kol-
,Tlunnaflökum og súpukraftur úr spærlingi.
Kol
ttiunnaskreið.
Kolmunnaskreiðin er einfaldasta afurðin.
• Usskorin og slógdreginn kolmunni sem
nvel má verka með höndunum, er þurrk-
egUr_í loftblæstri, t. d. saltfiskþurrkklefum,
v'e Jafnvel bara á vírnetum úti, pakkað í
undna pappakassa eða striga og seldur til
1 ®eriu fyrir verð sem er aðeins lægra en
ag^stl verðflokkur á skreið sem seld er þang-
1 . nuna- Smáatriðum í sambandi við fram-
(T Slutllraunirnar hefur verið lýst áður
a ælínltíðindi Rannsóknastofnunar fiskiðnað-
1974 Nr' 72’ 13‘ febr' 1976 Nr' 52’ n- sePf-
>■ Frumrannsókn á markaði fyrir kol-
fr nnaskrelð * 1 Nígeríu sem Samlag skreiðar-
j^f^^tðenda annaðist nú í vetur, gaf mjög
ar v®ðar niðurstöður. Umboðsmaður skreið-
ek?arnlaSsins býður ákveðið verð, að vísu
búi ^ batt ttl að byrja með, og er reiðu-
skr afS befja innflutning á kolmunna-
fram lnni’ Nnr sten<fum við að því er virðist
8ti 1111 * * * íyrir dæmigerðri ákvörðun um þriðja
en v VuruÞróunar. Þó er áhættan öllu minni
að i!?niule&t er við þær aðstæður vegna þess
auPandinn í Nígeríu mun greiða fyrir
aU„i ,lrnar og við þurfum ekki að standa í
0kkifSÍn^a" e®a söluherferð. Áhættan hjá
r, er fólgin í því að hráefnisverð verði of
hráef • 6’ vei®lkostnaður of mikill. Hvort sem
bað niSVerðið Þarf að vera hátt eða ekki er
k°stn ,viálfsögðu keppkefli að halda vinnslu-
vinn^f*51 1 ^ágmarki, þ. e. finna hagkvæmustu
þessu Uaðferðir með tilheyrandi vélbúnaði. Að
að vj ætlar Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins
na nú í sumar og framvegis eftir því
sem þarf og fjárhagsleg geta leyfir. Áður var
sagt að það má framleiða kolmunnaskreið
með hefðbundnum aðferðum og þeim búnaði
sem þegar er fyrir hendi, eða notkun véla við
einstök vinnslustig. Það er eftir að athuga
möguleikana á að vélvæða sem flesta þætti
þessarar framleiðslu, endurbæta þurrkunar-
aðferðir, gera fullkomnari arðsemisútreikn-
inga og margt fleira þarf að athuga sem stuðl-
að gæti að hámarkshagkvæmni.
Hraðfrystur marningur.
Kolmunnamarningurinn er að mörgu leyti
á svipuðu vöruþróunarstigi og skreiðin. Frem-
ur lítið magn var framleitt í tilraunaskyni
og sent íslensku verksmiðjunum í Bandaríkj-
unum. Hafa forstöðumenn þeirra sent mjög
jákvæðar umsagnir og eru reiðubúnir til að
taka við verulegu magni, 50—100 tonnum
á ákveðnu verði, sem þó er heldur lægra en
nú fæst fyrir þorskmarning. Aðferðum við
þessa vinnslu hefur einnig verið lýst áður,
en eins og við skreiðarframleiðsluna eru ýmis
atriði í sambandi við vinnsluna sem eftir er
að athuga nánar, geymsluþol marningsins svo
og að gera fullkomnari arðsemisútreikninga,
einkum með tilliti til ákvörðunar á hráefnis-
verði. Það felst örugglega viss fjármagns-
áhætta í því að reyna að selja þessa vöru á
Bandaríkjamarkaði, en Coldwater Seafood og
Iceland Products virðast vera reiðubúin að
taka hana á sig á sama hátt og skreiðarinn-
flytjandinn í Nígeríu. Okkar áhætta er hér
eins og áður að mestu fólgin í afkomu veið-
anna, en þó þarfnast marningsvinnslan lík-
lega mun meiri fjárfestingar í vélbúnaði en
skreiðarverkunin. Þess ber þó að geta að dýr-
asti vélbúnaðurinn hentar prýðilega til síldar-
vinnslu.
Súpukraftur.
Fisksúpukrafturinn úr spærlingi er að
sumu leyti styttra kominn á vöruþróunarferl-
inum en áðurnefndar tvær vörutegundir.
Rannsóknastofnunin hefur þó í samvinnu við
Hval h.f. í Hvalfirði, framleitt um 1 tonn af
spærlingskrafti, sem fæst með því að eima
soðið af ferskum spærlingi þar til eftir verð-
ur sýrópskennd blanda af bragðefnum sem
Æ GIR — 219