Ægir - 01.08.1981, Blaðsíða 14

þetta geti rtafað af því, að annaðhvort hafi Daniel-
sen af gáleysi e.t.v. ekki pantað ýmsa hluti, sem
þurfti til útgerðar á þilskipi, sumarið 1850 og því
ekki getað gert það út fyrr en um vorið 1852, eða
þá að hann hafi haft skipið í smíðum sumarið 1851
og orðið að telja það fram til skatts, þar eð það var
smíðað upp úr öðru eldra skipi, raunar var um
breytingu að ræða.
Til smiðinnar fékk Þorsteinn með sér Flóvent
bónda Sigfússon á Ósi í Hörgárdal, sem lært hafði
snikkaraiðn, sumir segja hjá Daníel föður Þor-
steins. Eins og að framan er getið, byggðu þeir þó
skipið ekki algjörlega að nýju heldur endurbyggðu
að nokkru leyti og settu þiljur í hákarlaskip, sem
Þorsteinn átti og Fönix hét. Eftir að skipið komst á
flot á nýjan leik, var það þó allajafna nefnt Orri,
og segir sagan það stafa af þvi, hve margar orra-
hríðir þeir Þorsteinn og Flóvent hafi háð yfir smíði
þess. Hvað sem þessu líður, þá þótti Orri engin
fegurðarsmíð, hann var ákaflega lotinn, með gafli
að aftan, og ekki var hann miklu stærri en opnu
skipin, bar aðeins um 70 tunnur lifrar, en á þessum
tímum var stærð hákarlaskipa yfirleitt miðuð við
það, hve margar lifrartunnur þau gátu borið.
Ekki hefur tekizt að finna neinar heimildir, er
bendi greinilega til þess, að Orra hafi verið haldið
úti til veiða sumarið 1851, enda engan veginn
öruggt, að hann hafi verið til þá, sem að framan
getur. Hins vegar er öruggt, að hann hefur gengið
til veiða vorið 1852, því að í 1. tbl. Norðra, sem
kom út í janúar 1853, segir, að þiljubátur þeirra
Danielsens og Flóvents hafi þá um sumarið áður
aflað 74 tunnur lifrar auk 10 tunna, sem skipverjar
hafi áður fengið á opnu skipi. Þetta orðalag,”...
sem skipverjar höfðu fengið áður á opið skip”,
virðist geta bent til þess, að Orra hafi ekki verið
haldið úti í byrjun vertiðar. Einnig virðist afla-
magn það, er hann ber að landi, ekki benda til
þess. Þá er einnig ólíklegt, að Danielsen hefði látið
skipverja sína sækja sjó á opnu skipi um veturinn,
meðan allra veðra var von, ef fullbúið þilskip hefði
verið fyrir hendi. Loks má það einnig teljast
fremur ólíklegt, að Norðri, sem sí og æ var hvetj-
andi menn til stórræða í útgerðarmálum, hefði
þagað yfir því, ef skipið hefði verið gert út sumarið
1851. Þannig virðist sem flest bendi til þess, að
Orri hafi ekki verið smíðaður fyrr en veturinn
1851-52, hvernig svo sem stendur á þvi, að hans er
getið í framtalinu 1851. Það er þó mögulegt að
smiði hans hafi tafizt vegna timburskorts.
Það var tvímælalaust mikið happ bæði Þorsteini
á Skipalóni sem og öðrum þeim, er hákarlaútgerð
stunduðu á þessum árum, að einmitt þá skyldu
gerast þau tíðindi, að prentsmiðja var sett niður á
Akureyri, hin fyrsta norðanlands, síðan Hóla-
prentverk var flutt suður yfir fjöll u.þ.b. hálfri öld
fyrr. Eitt fyrsta verkefni hinnar nýju norðlenzku
prentsmiðju var prentun fyrsta norðlenzka blaðs-
ins, sem hóf göngu sina í ársbyrjun 1853, svo sem
að framan getur. Ritstjóri þess var Björn Jónsson,
stórhuga maður og all víðsýnn, og það, er mestu
máli skiptir fyrir það, er hér er fjallað um, haldinn
brennandi áhuga á útvegsmálum og sá i hákarla-
útgerðinni ótæmandi auðs- og framfarauppsprettu
fyrir Eyfirðinga.
Þegar í 1. tbl. Norðra árið 1853 eru ítarlegar
fréttir af aflabrögðum Vestfirðinga á undanfar-
andi ári, og segir þar m.a., að aflahæstu þilskip
þeirra hafi aflað um og yfir 200 tunnur lifrar og
hið hæsta hartnær 250 tunnum. Þá er og skýrt frá
aflabrögðum norðanlands og sagt, að aflahæstu
hákarlaskipin hafi hlutað 2—5 tunnur lýsis. Grein-
inni lýkur með þessum orðum „...aptur hafði að-
eins á opnum skipum verið lifrartunna í hlut á
Rauðasandi frá páskum og heldur ekki hlutast vel
á þeim kringum Jökul, og er það kennt þilfarsskip-
unum, sem öll fiska dýpra en verið er á opnurn
skipum.“ Þarf ekki að fara í grafgötur með það,
að hér hvetur ritstjórinn Norðlendinga til þess að
auka þilskipaflota sinn.
Árð 1853 var hákarlsafli yfirleitt mjög góður, og
af aflafréttum i Norðra er svo að sjá sem úthaldið
hafi heldur verið farið að lengjast. Þetta má ráða
af því, að 31.júlí 1853 skýrir Norðri frá því, að há-
karlsafli hafi orðið mjög góður og Jörundur i
Grenivík (Hákarla-Jörundur) orðið hlutarhæstur
með um 5 tunnur lýsis í hlut. Nú skyldi maður
ætla, að vertíðinni væri lokið, þar eð komið var
fram um slátt. Svo er þó ekki að sjá, því að 1
september segir Norðri, að afli hafi orðið með
mesta móti og að sagt sé, að Jörundur hafi hlutað
714 tunnu lýsis. Ekki er þess þó getið, hve leng'
Jörundur hafi haldið út, sem vart hefur verið nema
út ágúst í mesta lagi, né heldur hvort hann hafi
verið einn um hituna eftir júlílok. Þá má og ráða
það af júlíblaði Norðra 1853, að verð á lýsistunnu
var þá 22 rd. á Akureyri, en nokkru hærra á ísa-
firði og Siglufirði.
Ekki lét Norðri enn undir höfuð leggjast að
brýna Norðlendinga með frásögnum af því, er til
422 — ÆGIR