Ægir - 01.06.1982, Blaðsíða 43

rwAefur van*ð sig við þá hugsun að skjótt gæti
°rð)ð um hann.
éo ’r® befi vond klæði, og hryggir mig ekki, þó að
®ltí Þeim ekki gerr. . .“
dce rettíssa8a er að hluta lOdu aldar saga og er það
fu? sem hér eru nefnt um fiskveiðar Þorgeirs
s ubaks, afabróður Grettis, frá fyrri hluta
aldannnar.
firð'^°rge'r Var fyrir 1301 Þeirra bræðra i Reykjar-
firA-’ rerl Þá jafnan til fiska, þvi að þá voru
E‘r fullir af fiskum. . . .“
skim Cln.S 0g jafnan i fiskveiðisögu allra landa,
svn a °8 léleg aflaár, og stuttu síðar segir
! Grettissögu:
að". ^ann tlma kom hallæri svo mikið á íslandi,
allan * befur jafnmikið komið. Þá tók af nálega
rlæVara^a °§ reka. Það stóð yfir mörg ár.“
menn arsa§a Snæfellsáss er ýkjusaga, en fróðir
Ur en telía hana geyma mörg forn minni og því síð-
j sv° ómerka heimild um forna þjóðhætti.
lngóSUnm segir svo frá Ingjaldi Alfarinssyni á
sókn • Volr’ sem virðist hafa verið mikill sjó-
fleiri r.1 elílí‘ s‘óur en nafni hans í Hergilsey og
> M1reidfirðin§ar ‘ t>ann tima-
nesi ,r VOru ‘ Þann tíma fiskiróðrar á Snjófells-
In’ lut Þó enginn betur sækja en Ingjaldur.“
hiuni f °Ur reri jafnan einn á báti, svo sem segir í
hafa „ ræ^u v‘su- Þegar Hetta tröllkona taldi sig
brg j nnt hann í dauðann, kvað hún á skjáinn á
búnaA-. dar visnna, sem lýsir veiðarfærum og
01 In8jaldar:
Íng)amri e!nn á báti’
t gJaídm- r skinnfeldi,
In8ÍalHtJan Önglum
gjaldur i skinnfeldi,
jn8 fertu8u færi
afHJrko' ^Skinnfeldi’
lngjaiH aldri siðan
gjaidur i skinnfeldi.
Bandam
Ske,nmtis annasa8a kann að vera skrifuð sem
!ö8Ur vérA§a med ivafi Þjóðfélagsádeilu, en slíkar
áúeilan á w ^ VCra med nolclcrum sannindum, ef
^eð likinH kl ad missa marks og margt þykir því
á tírria Sq Um 1 Þeirri sögu um menn og þjóðháttu
Jdar. þa8Unnar- Sagan gerist á siðari hluta lltu
Ulli °8 önr Seglr svo um Odd, að hann tekur vað af
°8 r£eðst .Veidarfæri °8- • •“ hann fer útá Vatnnes
ar 1 sveit með vermönnum . . .“ Oddur
keypti allt i skuld, það er hann þurfti til útgerðar
sinnar, en þegar hann hafði verið þarna í þrjú
misseri, hafði hann goldið það allt og ,,þó hafði
hann aflað sér góðs kaupeyris“, enda er sagt að
hann væri aflasæll.
Eins og fram kemur var Oddi fjárvant þegar
hann fór í verið, því að hann hafði ekki fengið fé
af föður sínum. Að hann skyldi grípa til þess ráðs
að fara til róðra, þykir benda til að þá hafi það
verið talið svo, að við fiskiróðra í verstöðvum væri
skjótfengnastur fjáraflinn.
Þegar þeim öldum lýkur, sem íslendingarsögur
gerast á, tekur að sneiðast um heimildir um hríð.
Guðmundarsaga Arngríms ábóta er talin rituð
fyrir miðja 14du öld, en sögutíminn er um miðja
þjóðveldisöldina, og er svo ætlað af fróðum
mönnum að það, sem þar segir, geti átt við alla
þjóðveldisöldina, svo sem:
,,að öreigar verði fullríkir af fiskveiðum“
,,að fiskur sjódreginn sé almenningsmatur á
íslandi og að öll landsbyggðin megi sízt missa
hans, því að þurr sjófiskur kaupist og dreifist um
öll héruð.“
Sturlunga er fáorð um fiskiróðra. Þar er þó sagt
frá því, að Þórður Snorrason úr Vatnsfirði lézt
árið 1201 af barningi úr fiskiróðri í Bolungavík og
á öðrum stað er að finna þessa merkilegu heimild
um það, hversu Vestfirðingar voru til forna sem nú
háðir fiskveiðum.
,,Til landauðnar horfði i ísafirði (það er ísafjarð-
ardjúpi) áður fiskur gekk uppá Kviamið.“
Þessi setning á við um ísland á öllum tímum
byggðasögunnar. Það hefur alltaf horft til land-
auðnar á því landi, ef fiskur gekk ekki á miðin.
Snemma á öldum er farið að kalla fiskinn bjarg-
ræðið.
í lok þjóðveldisaldar höfum við orðið verzlunar-
heimildir að styðjast við um mikilvægi fiskveiða.
Þær sýna að skreið var orðin drjúg útflutningsvara
um 1200 og jókst þaðan frá til útflutnings en áður
hafði hún, að því er menn telja, verið alfarið notuð
til matar innanlands.
ÆGIR — 323