Ægir - 01.02.1983, Qupperneq 25

október 1968, kom hins vegar í ljós að slíkar raddir
ófðu litinn hljómgrunn. Stóðu menn traustan
^rð um samtök sín, staðráðnir i að yfirstíga erfið-
eikana sameinaðir.
^egja má að um áramótin 1969—70 hafi saltfisk-
markaðirnir að mestu verið búnir að jafna sig eftir
°fframleiðslu áranna 1968—1969. Þróunin á 8.
aratugnum sýndi svo að saltfiskframleiðsla íslend-
lnga var föst í sessi. Sérstaklega var framleitt mikið
af saltfiski þau ár sem skreiðin átti erfitt uppdrátt-
ar.
fJndanfarin ár hafa Portúgalir verið stærstu
aupendur saltfisks frá íslandi. Má sem dæmi
nefna að árið 1981 keyptu þeir rúmlega 38.000
estir. Má vitanlega um það deila hversu heppilegt
er fyrir framleiðendur að vera svo háðir einu mark-
aðssvæði. Á seinni hluta 8. áratugarins áttu Portú-
galir við mikla efnahagserfiðleika að glíma og
nndu íslenskir saltfiskframleiðendur fyrir því. Ár-
1 1978 treystu Portúgalir sér til dæmis ekki til að
standa við samninga, sem þeir höfðu gert við
•f-F-, nema til kæmu aukin kaup íslendinga frá
°rtúgal. Eftir mikið vafstur náðist loks lausn sem
°lst m.a. í því að islenska ríkisstjórnin ábyrgðist
auP á tveimur portúgölskum fiskiskipum.
, Enda þótt kaþólsku löndin í Suður-Evrópu hafi
l^fnan verið stærstu kaupendur saltfisks frá ís-
andi hafa ýmsar aðrar þjóðir i Evrópu fengið sinn
erf — og a5rar heimsálfur. Þannig hefur t.d.
jöluvert verið flutt af saltfiski til S-Ameríku,
andarikin hafa fengið slatta og Afríka einnig.
eira að segja hefur ein og ein sending farið til
andfætlinganna i Ástralíu.
50 ára samtök
hálfa öld hefur S.Í.F. haft með höndum út-
utning á nær allri saltfiskframleiðslu íslendinga.
eð örfáum undantekningum hefur Sölusam-
andið eitt fengið leyfi til útflutnings á saltfiski.
filega hefur þessi skipan sölumálanna oft sætt
8agnrýni. Hafa ýmsir viljað gefa saltfisksöluna
fjálsari, að fleiri aðilum væri gert kleift að nýta
, ^fileika sína til markaðsöflunar. Hafa þær radd-
lr heyrst að S.Í.F. búi að óeðlilegri einokunarað-
Stöðu, sem hindri að einstakir fiskeigendur geti selt
lsk sinn þegar góð tækifæri bjóðast.
^itanlega má lengi deila um kosti og galla þess
Sö^ufyrirkomulags sem hér hefur verið við lýði
ttndanfarin 50 ár. Hér skal einungis bent á að þeg-
ar a hefur reynt hafa langflestir íslenskir saltfisk-
Línuritið hér að neðan sýnir í grófum dráttum
þá saltfiskframleiðslu sem S.Í.F. hefur haft til
umráða á árunum 1932—1981. Tekið skal fram
að fyrir seinni heimsstyrjöld var mestöll salt-
fiskframleiðslan flutt út verkuð en með styrj-
öldinni snerist dæmið við og eftir strið hefur
megnið af framleiðslunni verið flutt út óverkað.
lanceolatus).
framleiðendur lagst gegn því að sú breyting yrði
gerð á sölufyrirkomulaginu að öðrum aðilum en
S.Í.F. yrði veitt heimild til útflutnings á saltfiski.
Hafa menn talið að ef margir önnuðust útflutning-
inn mundi aðstaða hvers um sig á erlendum mörk-
uðum veikjast en slíkt mundi hafa í för með sér
hættu á verulegu verðfalli. Hefur gjarnan verið
skírskotað til þess ástands sem ríkti i sölumálunum
áður en S.Í.F. var stofnað. Verður vart á móti því
mælt að íslenskir framleiðendur standa betur að
vígi ef þeir eru í samtökum gagnvart erlendum
keppinautum og kaupendum í stað þess að keppa
innbyrðis sín á milli. í þessu sambandi má benda á
að meðal ýmissa annarra saltfiskframleiðsluþjóða
hefur í gegnum árin verið komið á svipuðu sölu-
fyrirkomulagi og hér, t.d. í Færeyjum.
Sölusamband íslenskra fiskframleiðenda á nú að
baki hálfrar aldar feril. Saga samtakanna hefur
auðvitað ekki alltaf verið dans á rósum. Oft hefur
saltfiskframleiðslan átt í vök að verjast og oft hef-
ur staðið styrr um S.Í.F. En öll él hefur birt upp
um síðir. Eftir stendur að saltfiskframleiðslan hef-
ur verið, er og verður væntanlega í náinni framtið
einn af þeim hornsteinum sem islenska þjóðarbúið
byggir á. Og enginn skyldi vanmeta það hlutverk
sem S.Í.F. hefur óneitanlega gegnt fyrir afkomu
saltfiskframleiðslunnar, íslenska fiskframleiðend-
ur og þjóðarbúið í heild.
ÆGIR — 73