Ægir - 01.02.1983, Blaðsíða 51

Skjálfandaflóa með hrygnandi og hrygndum síl-
Uni- Klakrannsóknir sýna að hrygningin fer fram
með allri suðurströndinni og i talsverðum mæli á
axaflóa og Breiðafirði. Marsílið hrygnir einnig
v'ð Norður- og Austurland en hrygning þar er
aðeins litill hluti af heildarhrygningunni. Hrygn-
lngin fer sennilegast að langmestu leyti fram á
Sandbotni innan við 50 metra dýpi.
Sennilegt er að sandsílið og trönusílið hrygni
n°kkru seinna en marsílið þ.e. frá áramótum fram
''ttarslok. Hrygnandi sandsíli hefur fengist síðari
nluta mars.
^larsilislirfur klekjast úr hrognunum 4 til 6 mm
.ar>gar frá mánaðarmótum mars-april og fram í
JUni.
Hermann Einarsson (1951) fann aftur á móti ný-
’laktar trönusílislirfur allt fram í júlí.
^arsílisseiðin
V|ð seiðarannsóknir hefur alltaf fengist talsvert
s'lisseiðum. Um 850 seiði frá árunum 1975 til
hafa verið tegundagreind með talningu
ryggjarliða og hafa þau öll reynst vera marsíli. Af
því
verður ekki dregin önnur ályktun en sú að
mestur hluti síla, sem finnst við seiðarannsóknir sé
marsíli. Stærsti hluti marsílanna klekst út við suð-
Ur' og vesturströndina eins og sést á myndum 1 og
1 ^lyndirnar sýna útbreiðslu og magn marsílislirfa
Urn mánaðamótin apríl-maí 1977 og 1979. Eftir
ak berast sílin svipað og þorskseiðin vestur og
n°rður fyrir land. Þó er áberandi hvað mikið
a‘nnst sum ár af síli við SV- og V-land í ágúst, sam-
nn orið við t.d. loðnu og þorskseiði. Á myndum 3
sest útbreiðsla og magn marsílisseiða i ágúst
og 4
maiJinaavivia i aguai
' °g 1979. Vöxtur seiðanna frá maí fram i ágúst
fF m^mtkill frá ári til árs og fer líkast til eftir ár-
'' sjónum, þ.e. framboði af fæðu og hitastigi.
^ tast nær lætur nærri að seiðin tífaldi stærð sína
ýfssum tíma. Á mynd 5 er sýnd lengdardreifing
ei?a ' maí og í ágúst 1977 og 1979.
i töiiu 1 er sýndur fjöldi síla eins og hann reynd-
vera við seiðatalningu undanfarin 13 ár.
a ^Urstök athugun var gerð á því 1980 hvort hugs-
hafC8t Vært að eitthvað af sílunum, sem fengist
ára^ V*^ seiðaranns°knir, væru eins eða tveggja
8æ - ^að reynciist vera í svo litlum mæli að það
fi... ^ ekki haft nema lítilfjörleg áhrif á niðurstöður
J N-ftálCVarðana á seiðunum-
'Ourstöður seiðarannsóknanna sýna að ár-
Tafla 1. Ákvarðaður fjöldi sandsíla (marsílis)
í milljónum fiska.
V-ísland
Ar- SA- SK- Dohrn N- A-
gangur Island ísland banki Island Island Samtals
1970 ... 0 2786 55 450 0 3291
1971 ... 1764 21560 1961 168 1 25454
1972 ... 610 9200 2130 826 14 12780
1973 ... 193 11515 1468 999 118 14293
1974 .. . 0 77 201 411 0 689
1975 ... 6 702 1495 525 17 2745
1976 ... 47 8459 9238 15002 121 32867
1977 ... 174 77 322 246 10 830
1978 ... + 6 694 1087 30 1817
1979 ... 1 1227 139 345 2 1714
1980 ... + 1625 2278 1164 + 5110
1981 ... 0 338 20 54 0 413
1982 ... 0 4 43 6 2 55
gangasveiflan hjá marsílinu er mjög mikil. Mis-
munurinn milli stóra árgangsins frá 1976 og þess
allélegasta 1982 er um 600 faldur. Sveiflur í seiða-
árgöngum loðnu hafa til samanburðar verið mest-
ar um tífaldar.
Litið er enn með vissu vitað um göngur marsílis-
ins hér við land, en síðla sumars og á haustin virð-
ast seiðin leita upp á grunnin þar sem fullorðinn
fiskur heldur sig. Vitað er að lítill hluti marsílisins
verður kynþroska þegar á fyrsta ári, flest verða þó
kynþroska eins árs og afgangurinn tveggja ára.
Yfir veturinn eða um vorið leitar hluti eins árs síla
suður fyrir land. Fullorðin síli virðast talsvert stað-
bundin.
Ýmsar upplýsingar um marsílið
Talsverðum upplýsingum hefur verið safnað um
marsílið frá því að tilraunaveiðar hófust 1978. í
töflum 2 og 3 er að finna upplýsingar um aldurs-
samsetningu, vöxt og þyngd marsílis. í töflu 2 er
samantekt á marsílum, sem fengust við sanddæl-
ingu fyrir Sementsverksmiðju ríkisins við Syðra-
hraun í Faxaflóa í september og október 1979.
Seiðin og um 14.5% af eins árs sílunum voru ókyn-
þroska en önnur síli voru ýmist með þroskuð
hrogn, hrygnandi eða úthrygnd.
Eins og kemur glöggt fram í töflu 2 er mjög mik-
ill munur á lengd og þyngd marsíla í sama aldurs-
flokki. Mismikill vaxtarhraði virðist vera einkenn-
andi fyrir marsílið. Yfirleitt er breytileikinn mestur
í yngstu aldursflokkunum en virðist minnka eftir
því sem sílin eldast.
ÆGIR — 99