Ægir - 01.06.1986, Blaðsíða 12

Gall. Fiskgalli hefur nokkrum
sinnum verið safnað hér á landi,
síðast á árunum 1971-1973.
Gallvökvinn var þá rotvarinn
með formalíni og seldur úr landi
til vinnslu á cholinsýrum, senni-
lega til framleiðslu cortisons. Ekki
er vitað hvort markaður er í dag
fyrir gall.
Rækjuúrgangur. Við rækju-
vinnslu nýtist í mesta lagi 25% af
þunga rækjunnar. Afgangurinn,
haus, skel og hrogn, er næstum
ekkert nýttur hér á landi. Heildar-
aflinn hefur verið nokkuð breyti-
legur á milli ára eða 7-10 þúsund
tonn síðastliðin ár. Það má því
reikna með að úrgangur frá
rækjuvinnslunni á öllu landinu
sé að meðaltali um 6 þús. tonn.
Varðandi nýtingu á þessum úr-
gangi er það einkum þrennt sem
kemur til greina, vinnsla chitins
og chitosans úr rækjuskelinni,
nýting rauðu litarefnanna í sam-
bandi við lax og silungseldi og
nýting próteins, þótt sá þáttur
vegi ekki þungt þegar á allt er
litið. Hingað til hafa forsendur
fyrir vinnslu þessara efna hér á
landi þótt vafasamar, en með
Dr. Bjarni Ásgeirsson undirbýr aðgreiningu og hreinsun ensíma með tilrauna-
stofusúlum á Raunvísindastofnun Háskólans.
aukinni notkun chitosans ogtlU^
inni fiskirækt hérlendis kann sV
að fara að vinnsla rækjuúrga^
verði fýsilegur kostur in
skamms (4).
Humarúrgangur.
Humarvinn^
hérlendis er fólgin í nýting1^
hala humarsins eingöngu.
arinn er slitinn um borð í ve
skipum og öllu fleygt > SJ°J j
nema halanum. Fiskholo' ^
humarhala vegur um 25/o -
heildarþunga humarsins e° ^
humarklóm er það um 0 oi
heildarþunganum (25).
helmingur humarholdsins er
hirtur og fer því forgðrðu
Miðað við 2500 tonna
ársa
,fla
hirðum við 625 tonn af hurr\g
holdi úr hala en fleygjum urn
tonnum með klónum í sjó'HH.^n
Ef að líkum lætur vaeri
fengur í því að hirða og v^,.j
þennan afla, sem þegar er
að veiða. Ýmsir mögule g
koma til greina í því samban
hafa þeir verið til athugunal^,
árabil á Rannsóknastofnu11
iðnaðarins. Hugsanlegt er^f
sjúga eða skjóta humarholdu1 ^
klónum. Þá kæmi til grel^jnL) [
framleiða marning úr ho .
klónum með sérstaklega jg
uðum búnaði. Einnig hata
gerðar tilraunir með beina^ -
og fleytingu á humarho ' J
saltpækli (26). Langt er 0g
þessar tilraunir voru ger a J
því er ástæða til að hug^.^,
þessum möguleikum a^tur'nSírna
um í tengslum við notkun e f.
til þess að losa holdið úr 1
klónum. . gefið
Þær tilraunir, sem hata B ^
besta raun hingað til, er 0g
vinnslu á humarkrafti úr
búkum, en kraftur er sa
fyrir lyktar-, bragð- og hta
sem dregið er úr úrgang ^
með lífrænum leysiefnum ^ aí
Þessum tilraunum er nú 0
328 -ÆGIR