Ægir - 01.08.1986, Blaðsíða 18

sinni. í þessum förum eru nafn-
greind tvö skip auk Önnu Casiu,
og hétu þau, Tingöre og De tre
Sostre.
Þilskipaútgerð og fiskverkun
stundaði Bjarni samhliða verslun
og útflutningi, svo semvenjavarð
á skútuöldinni hjá stærstu versl-
unum. Getiðer um þrjárfiskijakt-
ir í eigu Bjarna: Havnefjords
pröven, Foraaret og Flynderen.
Foraaret kom til landsins árið
1800, en Havnefjords pröven lét
Bjarni sjálfur smíða í Hafnarfirði,
svo sem nafnið bendir á. Yfir-
smiður þess var Ólafur Árnason
sem bjó á Hvaleyri. Skútan rann
af stokkunum árið 1803 og voru
þá mannsaldrar síðan slíkt skip
var smíðað hér á landi.
Eftir þetta reisti Bjarni skipa-
smíðastöð í landi Jófríðarstaða,
sem hann keypti undir fyrirtækið
árið 1804. Auk þess keypti hann
jörðina kringum verslun sína,
Akurgerði, sem og jarðirnar
Hvaleyri og Óseyri. Átti Bjarni
þar með nær allan fjörðinn. Um
skipasmíðastöðina er vitað að
1817 höfðu verið smíðuð þar
þrjú þilskip.
Útgerð sinni hélt Bjarni áfram
allt til þess að hann andaðist í
Kaupmannahöfn árið 1833.
Verslun hans var seld á 3900
ríkisdali í silfri. Voru það jörðin
Akurgerði, íbúðarhús, verslunar-
hús og tvær vörugeymslur, skipa-
kví og hlutar í saltgeymsluhúsum
á Álftanesi og í Þorlákshöfn. Auk
þess átti hann þá Havnefjords
proven og fleiri fiskiskip og aðrar
jarðeignir.
Bjarni Sívertsen var tvímæla-
laust sporgöngumaður íslenskrar
skútuútgerðar.
Kaupmenn og verslanir
framan af 7 9. öld
Þilskipaútgerð og verslun voru
alla tíð nátengd. Kaupmenn áttu
hægast um vik á þessu sviði. Þeir
réðu yfir fjármagni og þekkingu
til atvinnureksturs, auk þess sem
verkun og verslun með fisk var
jafnan það sem mestan arðinn
gaf. Útgerð þilskipa var því eðli-
legt framhald á verslunarrekstrin-
um.
Flestir tóku upp þann hátt að
senda kaupskip sem komu til
landsins á vorin til fiskveiða á
sumrin. Þá voru fengnir íslenskir
hásetar í dráttinn, en erlendir
skipstjórnendur stýrðu. Hins
vegar var lítið um að menn fylgdu
dæmi Bjarna Sívertsen og gerðu
út fiskiskútur til veiða. Þó Vest-
\ |
firðingar stunduðu slíka útgeiy j
varð hún engin að ráði við 'a ‘
flóa, fyrr en eftir 1870. |
Kaupmenn voru margir í Ha
arfirði á síðustu öld. Sama ár j
Bjarni Sívertsen tók við verslun^
eignum í landi AkurgeröiS/ ;
reist önnur verslun í landi Jo
arstaða við sunnanverðan t)a ;
arbotninn. Voru þar á ferð kaU |
menn frá Flensborg í Slésvík
bar verslunin ogstaðurinn na n • j
þeirri borg og gerir enn. Er le
öldina fjölgaði verslunum erö j
Hans Linnet stofnaði verslun a
1836 og var hún rekin af ðfto j
endum hans til ársins 1914-
1841 var svo þriðja verslun ^
lóðin stofnsett í Hafnarfir '^.
Hamarskotsmöl miðja vegu 111
Flensborgar og Akurgerðis- , |
Um miðja öldina voru s ^ |
ræktar fjórar verslanir í Ha
firði. Þeirra stærst var verS |<
P.C. Knudtzon, sem e'nn'lir í
verslanir í Reykjavík og sl , p i
Keflavík. Knudzonsvers_.r ;
keypti allar verslunare'8
Bjarna Sívertsen, og rak umtan
mikla fiskverkun og útflutn^ta j
Var verslunin einhver hin ^vpti !
á öllu landinu á sinni tíð. Ke ,
hún upp verslanir í nágrenn ^
til dæmis Flensborgarlóðina^
varð nálægt því að vera e' ^
með verslun í Firðinum ^
miðja öldina. Svo varð Þn ^ 0g
því rými var nóg til útger
fiskkaupa í Hafnarfirði á ÞeS ^
tíma. Verslun P.C. Knudtz°nja,
starfrækt allt fram til síðustu rð
móta. Litlum sögum fer a' u ^afi j
Knudtzonsverslunar, þó Þun /fl á
sjálfsagt sent flutningaskip s Qg
handfæri yfir sumarið e'nv0ri)
aðrir kaupmenn. Þa^ ny
bændur og sjósóknarar p
grenninu sem lögðu afla s'n oS
hjá þeim KnudtzonsmönnU ra,
stóðu undirverslunarveld'Þ rf
Og það voru miklir sjósó n

jSLv.
Jaktskip. Þeirrar gerðar voru elstu þilskip íslendinga.

462 -ÆGIR