Ægir

Ukioqatigiit

Ægir - 01.07.1989, Qupperneq 16

Ægir - 01.07.1989, Qupperneq 16
356 ÆGIR 7/89 Viðskipti með kvóta 1984 -1988 Iþessarri grein er rakið hvernig viðskipti með kvóta hafa verið á fyrstu 5 árum kvótakerfisins. Fyrst er fjallað um tilfærslu útgerðar milli landshluta á íslandi á síðustu tuttugu árum. Síðan er tekið fyrir kvótakerfið, hvernig kvótinn færist milli landshluta gegnum verslun með skip, en í síðasta hluta greinarinnar er fjallað um leigu kvótanna. Nokkur ruglingur hefur verið á hugtökum í sambandi við þessi viðskipti, þannig að rétt er að taka fram að þegar rætt er um kaup og sölu kvóta þá er átt við viðskipti til eignar. Með kvótaleigu er hins- vegar átt við kaup á rétti til að nýta aflakvóta innan einstaks kvótaárs. Kenningar deildarhagfræðinnar (Microeconomics.) segja okkur að framleiðsluþættir leiti þangað sem vænt endurgjald notkunar þeirra er hæst. Einkenni útgerðar er að fjármagn sem notað er í hana er óvenju hreyfanlegt. Auðveldara er að flytja skip milli landshluta, en t.d. verksmiðju, að því gefnu að markaður sé fyrir aflann. Breyt- ingar á lífsskilyrðum í hafinu sem valda miklum vexti fiskstofna á ákveðnum miðum eða þegareftir- spurnarþróun er á þann veg að staðbundinn tegur.d hækkar í verði, gela valdið því að útgerð verði hagkvæmari í þeim lands- hlutun' sem að miðunum liggja. Hugsanlegt er einnig að útgerð sé betur rekin í einum landshluta en öðrum, eða einfaldlega að efna- hagsleg skilyrði í landi séu það miklu betri að hagkvæmara sé að reka útgerð frá einum stað en öðrum. Innan skrapdagakerfisins og fyrir tíma þess leitaði útgerð hindr- unarlaust til nýs jafnvægis eftir því sem veiði gafst að undanskildum inngripum stjórnvalda til að hafa áhrif á byggðaþróun. Hinsvegarer aðlögun að nýju jafnvægi, eftir að kvótakerfi hefur verið komið á, háð því að ný skip fá ekki veiði- leyfi nema önnur eldri hverfi úr rekstri. Og ef skip eru seld milli landshluta, þá fylgir kvótinn að jafnaði með í sölunni. Reyndar fylgdi kvótinn undantekningalaust með í sölu í öllum þeim tilfellum sem hér eru könnuð. Með athugun á breytingum á staðsetningu fiskveiðiflotans frá árinu 1973 til ársins 1988, fengust þær upplýsingar um þróun út- gerðar eftir landshlutum sem sjá má í töflu 1. Landshlutaskipting fylgir kjördæmaskiptingu að því undanskildu að Reykjavík er talin með Reykjanesi og Strandasýsla er talin til Norðurlands vestra. Ekki er að sjá að kvótakerfið hindri við- skipti með skip og þar með aðlögun að breyttum skilyrðum í einstökum landshlutum. Greinilegt er á töflu 1, að hlutur Reykjaness hefur minnkað. Á 8. áratugnum og á fyrri hluta þess 9., gnæfir Reykjanes yfir aðra landshluta hvað stærð veiðiflota snertir. Hlutdeild er þó fallandi allt frá byrjun síðasta áratugar. Bátaflotinn dregst saman í hlutfalli við allan bátaflota landsmanna úr 42.3% 1973 í 33.6% 1988- Nokkrar sveiflur eru milli ára, en þegar til lengri tíma er litið er þr°' unin niður á við. Sömu sögu er a segja af togurum, en þróunin er \>° allt önnur. Sjá má af töflu 1 a hlutdeild Reykjaness í togara' flotanum er nánast sú sama 19' og 1983, síðan kemur snögS niðursveifla á árinu 1988. Norðurland eykur hinsvegar hlutdeild í veiðiflotanum á seinn1 hluta 9. áratugarins. Meginástæ 3 aukinnar hlutdeildar Norðlen inga er sennilega mjög aukin vei á grálúðu og djúprækju sem lágu vel við útgerð frá Norðurlan '• Fram að setningu kvótakerfis he u Norðurland jafna en nokku^ sveiflukennda hlutdeild í heil ar flota, en eftir það er stöðugu_ vöxtur veiðiflota Norðlendinga ‘ <ostnað annarra landshluta. Að /ísu spilar eitt einstakt útger a yrirtæki stórt hlutverk í tilflutn'n jtgerðar norður í land. Útger a . :yrirtækið Samherji á Akure^ jefur vaxið með geipihraða ^ itofnun þess á árinu 1983 ;kýrir að miklu leyti það gulla1" á ;keið sem virðist vera í útger Norðurlandi á seinni árum- «j Stærri veiðiflota fylgir að ia e(1 meiri afli í landshlutanuni, jnnar möguleiki er líka fyr'r e _ :il að auka afla innan kvóta er ns. En það er að taka á e ^ <vóta, eða það sem nýjast er'^r3 <aupa skip, úrelda það og ^ <vótann á þann flota sem |Vr"
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Ægir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.