Ægir - 01.03.1993, Blaðsíða 27

Jónas Haraldsson
Þann 28. október 1991 fórst
skólabáturinn Mímir RE-3 í Horna-
fjarðarósi og með honum báðir skip-
Ver]arnir, eins og mönnum er enn í
fersku minni. Með þessu hörmulega
sl>’si iauk ákveðnum kafla í starfsemi
Fiskifélags íslands.
Skólabáturinn Mímir RE-3 var
eyptur árið 1985 og beitti þáverandi
sjávarútvegsráðherra, Halldór Ás-
§r|insson, sér fyrir því að sá Iangþráði
raumur Fiskifélagsins að eignast sér-
stakan skólabát gæti ræzt. Allt frá ár-
'nu i 974 hefur Fiskifélaginu verið
a ■ð að fara með námsstjórn í sjó-
'■lr>nukennslu á grunnskólastigi.
'kilvægur þáttur í þessu sjóvinnu-
nami hefur verið kynning á veiðiað-
er um og vinnubrögðum til sjós um
0rð í fiskibáti við raunverulegar að-
st*ður, enda nauðsynlegt að geta
sjovinnunámið við raunveru-
61 ann með verklegri kennslu á sjó,
Sern §erði námið um leið markvissara
°g áhugaverðara.
Fpphaflega fól sjávarútvegsráðu-
ne) rið Fiskifélaginu vörzlu og rekstur
atsins. Auk Fiskifélagsins höfðu
a rannsóknastofnun og líffræði-
ei ð Háskóla íslands afnot af bátn-
^ ni- Árið 1991 ákváðu stjórnvöld að
Javarútvegsbraut Háskólans á Akur-
,yr' ken8' einnig afnot af bátnum og
? sem meira var, bátinn skyldi gera
r’ö Akureyrn ^ kre^' sjávarútvegs-
Ulleytisins dags. 25. marz 1991 er
tekið fram að notendur bátsins verði
nú Hafrannsóknastofnun, sjávarút-
vegsbraut Háskólans á Akureyri, líf-
fræðideild Háskóla íslands og sjó-
vinnukennsla undir stjórn Þorleifs
Valdimarssonar. Vekur þarna sérstaka
athygli að sjávarútvegsráðuneytið
forðast eins og heitan eldinn að
nefna þarna nafn Fiskifélags Islands
af einhverjum ástæðum.
Sú ákvörðun að bæta nýjum sam-
notanda að bátnum og flytja rekstur
hans til Akureyrar, auk síminnkandi
fjárveitinga til reksturs bátsins, sýndi
fram á að hlutur sjóvinnukennslunn-
ar fyrir grunnskólanemendur varð-
andi rekstur bátsins myndi minnka
og kynnisferðir fyrir yngri nemendur
leggjast alveg af, en þær nutu mikilla
vinsælda. Hvað sem segja má um þá
þróun til hins verra í þessum efnum,
sem blasti við mönnum, þá gripu ör-
lögin inn í atburðarrásina er Mímir
RE-3 fórst. Ekki skal þó láta deigan
síga, Fiskifélagi Islands er nauðsyn að
eiga sjálft og reka skólabát sem aðrar
stofnanir eða aðilar gætu einnig feng-
ið afnot af eftir nánara samkomulagi
við Fiskifélagið.
Stjórnendur Fiskifélags íslands
hafa þann einlæga ásetning að endur-
reisa þennan nauðsynlega þátt í starf-
semi Fiskifélagsins og ekki sízt þenn-
an nauðsynlega þátt í menntun og
kynningu á því starfi sem unnið er í
þessum þætti sjárvarútvegsins, undir-
stöðuatvinnugrein þjóðarinnar. Er
mönnum ljóst í sjávarútvegi að brýna
nauðsyn ber til að sporna við því að
tengsl sjávarútvegsins við börn og
unglinga rofni þannig að þeim gefist
kostur á að læra og kynna sér störf
sem unnin eru á sjó. Einhverjum
mun sjóvinnukennslan verða hvati til
frekara náms og starfa við sjó-
mennsku eða í sjávarútvegi, en hvort
heldur, þá má ætla að sjávarútvegur-
inn eigi einhverjar taugar síðar meir í
þeim unglingum sem fengu tækifæri
til að stunda sjóvinnunám þar sem
hluti kennslunnar eða kynningarinn-
ar fólst í því að fá tækifæri að fara á
sjó með báti og kynnast störfum sjó-
manna sem unnin voru við raun-
verulegar aðstæður.
Þótt það þyki ekki við hæfi að
greinarhöfundur vitni í eigin reynslu
þá stenzt ég samt ekki freistinguna að
geta þess að áhugi minn á þessum
málum byggist ekki sízt á því að hafa
sjálfur á sínum tíma verið á sjóvinnu-
námskeiðum og ekki sízt skólabát og
fengið þar þann undirbúning sem
varð mér ómetanlegt veganesti þegar
ég byrjaði til sjós. Það var ekki nóg að
læra á kompás, hnýta hnúta eða ríða
net í upplýstum og upphituðum sal.
Vinna á skólabát við raunverulegar
aðstæður og viðbrigðin sem því
fylgdu voru manni mikil reynsla og
lærdómur. Hluti af sjóvinnunáminu
verður að vera starf á sjó. Til þess að
3.TBL.1993 ÆGIR 129