Ægir - 01.03.1993, Blaðsíða 45

stofnstærðarinnar er hér ekki ágreiningsefni því skýrsla
Hafró reiknar hana nú á hrygningartíma fremur en í árs-
byrjun eins og í ölium eldri skýrslum.
Er stœrð hrygningarinnar ofmetin?
Aldurssamsetning hrygningarstofnsins er mjög óheppi-
^eg þannig að svæðis- og tímadreifmg hrygningarinnar er í
lágmarki. Versnar hún þó enn á næstu árum þegar risaár-
8augarnir 1983-84 hverfa endanlega úr stofninum. Það
Verður líka að benda á það að hlutfall hrogna af þunga 3-5
ara smáfisks er minna en í stórþorski. Alveg burtséð frá
hrognagæðum er því ekki hægt, hvað hrognamagnið varðar,
að bæta upp vöntun stórþorsksins í hrygningarstofninn
með jafnmörgum tonnum af kynþroska smáþorski. Það
^efur aldrei verið eins mikið af 3-5 ára fiski í hrygningar-
stofninum og veldur það ofmati á hrygningunni nú að
^e§gja einfaldlega saman tonnafjölda kynþroska fiska.
hannig er hrognamagnið nú aðeins tíundi hluti þess sem
áður var, þótt svo mikið hafi hrygningarstofninn enn ekki
tttinnkað.
Skiptir hrygningin máli?
Að vísu er eggjafjöldinn enn margfalt meiri en sá fjöldi
sem UPP kernst en ef það eru almenn lífsskilyrði eða ytra
afrán þeirra fiska sem á seiðunum lifa sem veldur því að svo
Mynd 1
ApLI (milljónir fiska) SÓKN = AFLI / STOFN
örlítill hluti eggjanna kemst upp, þá skiptir hrognamagnið í
upphafi öllu máli. Ef það er innra afrán, þ.e. fæðuframboð-
ið, sem takmarkar eggjafjöldann sem upp kemst þannig að
seiðin éta hvert annað út á gaddinn þá skiptir upphaflegi
eggjafjöldinn ekki beint máli en dreifing þeirra skiptir öllu
ntáli. Hvorugt af þessum atriðum hrygningarinnar er í lagi
og loks fær þorskurinn engan frið til þess að hrygna, svo
hvernig er hægt að búast við góðu klaki?
Sóknin vex og aflinn minnkar
Mynd 1 sýnir hvernig aflinn og fiskveiðidánartölurnar
eða sóknin hafa breyst á síðustu fimm árum. Aflinn hefur
farið minnkandi en sóknin vaxandi. A síðasta ári, 1992, tel-
ur Hafró þó að sóknin hafi minnkað en ég tel ástæðuna
vera ofmat á stofninum og brotnu línuna gefa réttari mynd
af ástandinu. Mér heyrist útgerðin kvarta meira urn það að
hún geti ekki veitt nóg fremur en að hún megi það ekki. Eg
sé ekki að flotinn liggi bundinn við bryggjur stóran hluta
ársins vegna kvótaleysis. Ég tel því einnig alveg óvissa þá
sóknarminnkun sem skýrsla Hafró gerir ráð fyrir á næsta
ári. Allt eins má búast við því að leyfilegur afli náist ekki og
kvótakerfið sé því óvirkt og takmarki lítt sókn stækkandi
flota sem muni enn aukast og verða eitthvað í líkingu við
það sem brotna sóknarlínan sýnir.
Hœttir aflaminnkunin einhvern tíma?
Framkomnar aflatillögur næstu ára eru sýndar á mynd
1. Miðað er við að meðalþyngd þorsks í afla verði 3.0 kg
og sýndur er á myndinni sá afli sem sjávarútvegsráðherra
hefur leyft 1993 (225 þús. tonn), sem Hafró hefur lagt til
1994 (175 þús. tonn) og Ioks það sem Alþjóðahaf-
rannsóknarráðið hefur lagt til fyrir 1995 (530 þús. tonn
1993-95). Gangi þessar tillögur eftir ætti stofninn að
stækka. Aflinn getur þá farið að vaxa aftur eftir 1995 og
hefði reyndar farið að vaxa strax eftir 1993 ef erlendum
tillögum um 150 þús. tonna afla það ár hefði verið fylgt.
En þetta eru aðeins tillögur og það er nánast útilokað að
eftir þeim verði farið. Þær rnundu þýða að sóknin 1994
yrði helmingur og sóknin 1995 aðeins þriðjungur af því
sem nú er. I reynd býr togaraflotinn ekki við neinar beinar
sóknartakmarkanir og líkur á því að helmingi hans verði
lagt fyrir 1994 eru hverfandi. Ég hef meiri trú á
fyrrnefndri sóknarspá (brotnu sóknarlínunni á mynd 1).
Það verður þá aldrei dregið nægilega úr afla til að komast
fyrir stofnminnkunina. Aflaminnkunin verður þá ekki eins
3. TBL. 1993 ÆGIR 14/