Ægir - 01.03.1993, Síða 46

hröð og myndin sýnir en það verður ekkert lát á henni.
Á aö leysa vanda sjávarútvegsins eöa
vanda þjóöarinnar?
Arlega er fjárfest í nýjum skipum fyrir lánsfé upp á
næstum 5 milljarða króna og þessi stöðuga sóknaraukning
vegna velgengni útgerðarinnar er meginundirrót efnahags-
vanda þjóðarinnar. Þetta virðast þó ráðamenn allra flokka
alls ekki geta skilið, heldur ræða í sífellu nauðsyn þess að
leysa vanda sjávarútvegsins. En vandamál þjóðarinnar er
ástand þorskstofnsins og vanda sjávarútvegsins má alls ekki
leysa pví flotann verður að stöðva. Halda menn e.t.v. að þaÖ
hafi orðið Fareyingum að falli hve illa ríkisstjórn þeirra
studdi við bakið á undirstöðuatvinnuveginumi Hvers vanda á
það að leysa að úthluta flotanum á næsta ári 50 þús. tonn-
um meira af botnfiski og 20 þús. tonnum stærri síldarkvóta
en fiskifræðingar lögðu til sem hámark? Hvaða vanda leysir
kvótakerfið þegar úthlutað er nú svo stórum kvótum að
formaður LIU telur áhorfsmál að flodnn sé nógu stór til að
ná þeim? (Mbl. 31.12.92).
Hvað þarf aö gera
Aðgerðaleysi dugar samt skammt til að leysa vanda
þjóðarinnar. Gjaldþrot einstakra útgerðarmanna valda
venjulega aðeins eignatilfærslum innanlands, stöðva sjaldn-
ast skipin og leysa lítið vanda þorsks og þjóðar. Stjórnvöld
verða að tryggja það að aðeins lítill hluti flotans komist út á
sjó a.m.k. á hverjum tíma og það eitt nægir ekki að minnka
kvóta allra. Ef þau vilja eða geta ekki stöðvað úthald skip-
anna þá stöðvast sóknin sjálfsagt ekki fyrr en í allsherjar
þjóðargjaldþroti og eyðileggingu fiskimiðanna, hversu litlir
sem aflakvótarnir kunna að verða. Fiskií£i/wfloti lands-
manna er nú allt of stór og afkastamikill og enginn getur
héðan af bætt úr því. Ástæða er þó til að minna á að stjórn-
völd bæði ráða og ráðstafa kvótanum og sé hann bundinn
við skip og taki til allra fiskveiða er og verður stærð fisk-
veiði&otans algjörlega í þeirra hendi. Án kvóta komast skip-
in ekki til veiða og stjórnvöld á hverjunt tíma bera þá ein
alla ábyrgð á því ef of stór floti er á veiðum. Þótt kvódnn sé
ekki fastbundinn við skip bera stjórnvöld samt ein ábyrgð á
því að engum sóknartakmörkunum skuli vera beitt. Lág-
markskrafa er að hvert skip fái ekki aðeins aflakvóta heldur
einnig takmarkaða veiðarfærastærð og úthaldsdaga til að
freista þess að ná þeim kvótum. Sú takmörkun verður að
taka mið af því hve umhverfisvænar, atvinnu- og gjaldeyris-
skapandi veiðiaðferðirnar eru. Einnig af því að flotinn er
nú a.m.k. þrefalt stærri en þarf til að stunda kjörsókn og
reyndar er ekki hagkvæmt að stunda fulla kjörsókn í stofna
sem þarf að byggja upp.
Norsk og íslensk-fœreysk fiskveiðistjórnun
Allir þrír síldarstofnarnir við Island hrundu fyrir aldar-
fjóðungi síðan vegna brjálæðislegrar ofveiði (sexföld kjör-
sókn). Sá stærsti þeirra, norsk-íslenska vorgotssíldin, hefur
náð sér að hluta í Noregi en gengur e.t.v. ekki framar á Is-
landsmið þar sem þó næga átu er að hafa. fslenska vorgots-
síldin virðist útdauð en ég veit ekki til þess að manninum
hafi tekist að útrýma endanlega úr heiminum nokkurri
annarri sjávarfisktegund. Fyrir glópalán slapp þó lang-
minnsti stofninn, sumargotssíldin, og hefur tekist að
byggja þann stofn upp með því að viðhalda kjörsókn i
hann. En sóknin hefur nú verið stóraukin og veiðarnar
1992 fara meira en 50% fram úr tillögum fiskifræðinga um
afla hámark.
Norski þorskstofninn var eins og sá íslenski að hrum
kominn 1989. Loðnustofninn var hruninn og ljóst var að
fæðuskortur var í Barentshafi. Grisjunarsinnar kröfðust
aukinnar sóknar og að stóri árgangurinn frá 1983 yrði strax
veiddur upp. Tíunduðu þeir í framhaldsgreinum í Sjo-
C5000Í
Níösterkur vinnuþjarkur sem reynst hefur
frábærlega vlö erflöustu aöstæöur.
Bjóöum einnlg: festlngar, rafala,
lesidælur, rafgeyma, tengla,
kapal og annaö efni
og þjónustu
til raflagna
um borö.
SÍMI9611122, TAX 9611125, Pfoth.157, 602 AKUREYRI.
Fremst á færaveiðum
148 ÆGIR 3. TBL. 1993