Tímarit lögfræðinga - 01.12.1979, Blaðsíða 39

una. Taldi tjónþoli J bera af þeim sökum hlutlæga ábyrgð á tjóni. því,
er af slysinu leiddi. J áfrýjaði héraðsdómi ekki af sinni hálfu og varð
hann með því bundirin við að greiða bætur eins og dæmt var í héraðs-
dómi. Þess vegna fékkst ekki skorið úr því í Hæstarétti, hvort J væri
bótaskyldur eftir hlutlægri reglu. Úrskurður héraðsdóms um þetta er
allt að einu svo áhugaverður, að ekki þykir komist hjá því að ræða
hann hér. Áður en hann verður gerður að frekara umtalsefni, verður
vikið að öðrum dómi frá sama ári.
Hrd. 1965, 321. „Sementspokastaflinrí'
Verkamaður, sem var í byggingarvinnu hjá smið einum, var
sendur ásamt þremur samverkamönnum til að sækja sement í
vörugeymslu kaupfélags á Höfn í Hornafirði. Er þeir voru að taka
sementssekki úr stafla að tilvísun manns í þjónustu kaupfélags-
ins, hrundu sekkir á verkamanninn og slasaðist hann. Höfðaði
hann bótamál gegn smiðnum, en stefndi ekki kaupfélaginu. Hér-
aðsdómari taldi, að frágangur pokastaflans hefði ekki verið slíkur
sem fyrir er mælt í 1. mgr. 24. gr. laga nr. 23/1952 um öryggis-
ráðstafanir á vinnustöðum. Þótti dómaranum smiðurinn verða
að bera ábyrgð á þeirri áhættu, sem skapaðist fyrir starfsmenn
hans við það, að vinnuaðstæður á staðnum, er hann sendi þá á,
voru ekki forsvaranlegar, svo og það, að enginn ákveðinn aðili
hafði á hendi stjórn verksins. Af þessum ástæðum dæmdi hann
smiðinn bótaskyldan. Hins vegar sýknaði Hæstiréttur með þeim
orðum, að eigi yrði talið, að smiðurinn „beri ábyrgð á, hvernig
hleðslu sementspokanna var varið, né á afgreiðslu varnings í
vörugeymslu annars aðilja.“
I héraði er ábyrgð felld á smiðinn vegna sakar þriðja aðila, sem
hann ber ekki ábyrgð á eftir reglunni um vinnuveitandaábyrgð. Bóta-
grundvöllurinn er því hliðstæður þeim, sem héraðsdómur í máli múrara-
nemans (Hrd. 1965, 296) studdist við.
Að vísu hvílir bótaskylda smiðsins einnig á öðru atriði, þ.e. að verk-
stjórn var ábótavant. Líta má svo á, að skortur á verkstjórn sé að
kenna báðum atvinnurekendunum, sem hér koma við sögu. Kaupfé-
lagið lét enga verkstjórn í té. Afgreiðslumaðurinn, sem þarna var fyrir,
sýnist ekki hafa skipt sér af vinnubrögðum aðkomumannanna, er tóku
poka úr staflanum. Telja má eðlilegt, að hann hefði gert það, ekki síst
þegar litið er til þess, að staflinn var illa hlaðinn og varhugaverður.
Smiðnum má meta það til sakar, að hann fól ekki einhverjum starfs-
195