Tímarit lögfræðinga - 01.12.1979, Blaðsíða 56

Gunnar G. Schram prófessor:
DEILAN UM JAN MAYEN
KRÖFUR NORÐMANNA OG RÉTTUR ÍSLENDINGA
1 þeim umræðum, sem átt hafa sér stað undanfarið um Jan Mayen-
málið, hefur nokkurs misskilnings gætt varðandi mörk efnahagslög-
sögunnar milli íslands og Noregs og réttarstöðu okkar Islendinga í
málinu, eins og hún hlýtur nú að teljast. Verður hér á eftir minnst á
nokkur helstu atriðin, sem máli skipta í þessu efni.
Miðlína eða 200 mílur
Helsta röksemd Norðmanna hefur verið sú, svo sem kunnugt er, að
miðlínan eigi að skipta löndum á hafinu milli Islands og Jan Mayen,
en ekki 200 mílna mörk íslensku efnahagslögsögunnar. Frá hagsmuna-
sjónarmiði Norðmanna er þessi afstaða þeirra eðlileg. Milli Islands og
Jan Mayen eru ekki nema um 300 sjómílur og viðurkenning á mið-
línunni færir þeim því yfirráð yfir 25.000 ferkílómetra svæði, sem ella
kæmi í hlut Islendinga.
Þegar málið er betur skoðað kemur þó í ljós, að þessi miðlínukrafa
Norðmanna hvílir á mjög veikum grunni. Raunar má segja það hafi
verið við Islendingar, sem í fyrstu gáfum henni byr undir báða vængi
með því að ákveða í reglugerðinni nr. 299 frá 1975 um útfærslu fisk-
veiðilögsögunnar að mörk hennar milli Islands og Jan Mayen skyldu
miðast aðeins við miðlínu, en ekki 200 mílurnar, þar til öðruvísi yrði
ákveðið. Þetta ákvæði hefur nú loks verið afnumið, þannig að lengur
getur það ekki verið nein átylla fyrir miðlínukröfur Norðmanna.
Sé litið til þess samningsuppkasts, sem nú liggur fyrir hafréttar-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna og skoða má sem grundvöll alþjóða-
212