Tímarit lögfræðinga - 01.12.1979, Blaðsíða 45

framkvæmd, bæði vegna þess að takmarkatilfelli hljóta að vera tiltölu-
lega fá og vegna þess að stundum er unnt að herða gætnikröfur eða
slaka á sönnunarkröfum.33 Með því móti má komast hjá því, að spurn-
ingin um, hvort tjón verði talið afleiðing bilunar (galla) tækis eða
ekki, geti skipt sköpum um málsúrslit.
5. ÓSKIPT ÁBYRGÐ
Þegar fleiri en einn aðili eru skaðabótaskyldir vegna slyss, er það
almenn regla íslensks réttar, að hinir bótaskyldu beri óskipta (solidar-
iska) ábyrgð gagnvart tjónþola. Sú almenna regla gildir vitanlega á
því sviöi, sem hér um ræðir, þótt hún hafi ekki verið gerð að umtals-
efni hér.
Viðfangsefnið hefur aftur á móti einkum beinst að því að gera grein
fyrir, hvort einn tiltekinn aðili skuli bera fébótaábyrgð vegna sakar
annars aðila. Hefur þá að sjálfsögðu verið undirskilið, að sá maður,
sem á sök á tjóni (og eftir atvikum vinnuveitandi hans) er að jafnaði
bótaskyldur eftir almennum reglum.
Óskipt ábyrgð verður ekki rædd sérstaklega hér og ekki heldur fram-
kröfuréttur eins bótaskylds aðila á hendur öðrum aðila, er einnig ber
bótaábyrgð. Um það hljóta að gilda almennar reglur skaðabótaréttar.
Hins vegar skal athygli vakin á því sjónarmiði de lege ferenda, að
ástæða getur vei’ið til að takmarka eða útiloka með öllu rétt tjónþola
til að krefja fleiri en einn aðila um bætur, þegar tjónþola er tryggður
bótaréttur á grundvelli hlutlægrar ábyrgðar.34
6, HELSTU NIÐURSTÖÐUR
Það sést af því, sem að framan er rakið, að erfitt er að segja með
vissu, hvaða reglur gildi um skaðabótaskyldu vinnuveitanda vegna
slyss á starfsmanni, sem slasast í vinnu hjá honum beint eða óbeint af
völdum saknæmrar og ólögmætrar háttsemi sjálfstæðs þriðja aðila.
Tvennu hefur þó verið slegið föstu. I fyrsta lagi, að vinnuveitandi
33 Sbr. það, sem segir í upphafi 1. kafla.
34 Á því sjónarmiði er byggt í norrænum lögum um ábyrgð á tjóni af völdum kjarn-
orku, en í þeim er hlutlæg ábyrgð lögð á eiganda kjarnorkuvers, en jafnframt er kveðið
svo á, að ábyrgð vegna kjamorkutjóns verði ekki lögð á aðra aðila, sjá Kai Kriiger,
Ansvarskanaksering og andre virkemidler i modeme erstatningslovgivning, Jussens
venner 1975, X. bindi, bls. 99, Hellner, bls. 138 og Vinding Kruse, bls. 360. Samkvæmt
þessu getur sá, sem bíður tjón af kjamorkustarfsemi t.d. ekki beint kröfu sinni að
þeim sem lagt hefur til tæki til kjarnorkuvers, hannað það eða smíðað. Bótaábyrgð-
inni er beint í einn farveg („kanalisering"), þ.e. hún er felld á eiganda rekstrarins,
en þriðju aðilar eru leystir undan ábyrgð.
201