Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 24
RITIN TAKA AÐ SAFNAST SAMAN
Starfsaðferð.
Rit Nýja-testamentisins voru til orðin. Öflin, sem leiddu
hægt og liægt til mvndunar ritsafnsins voru starfandi. Lest-
ur ritanna, hæði af einstaklingum og á samkomum safnað-
anna, stuðlaði að því, að þessar hugmyndir yrði að veruleika.
En allt átti þetta langt i land. Það er löng saga og flókin og
víða æði óljós nútímamönnum, sakir skorls heimilda. Verð-
ur þvi víða að ráða af líkum og láta hugann smíða í eyðurn-
ar, einkum á fyrsta áfanganum. En það virðist liafið yfir all-
an efa, að það byrjar snemma þetta sterka og óþrotlega sog,
sem safnaði öllum hinum ægidreifðu smáritum hvaðanæfa,
svo að þau mynduðu fyrst nokkurskonar hvirfingar, er síðan
skipuðust saman í sólkerfi það, sem vér nú nefnum Nýja-
testamentið.
En er vér viljum leitast við, að rekja þessa sögu, mæta þeg-
ar erfiðleikar. Hvar á að byrja? Hvar á fyrst að hera niður ?
Vér megum gæta þess, að vér eigum að liefja sögu vora á
tímabili, sem er svo sagnafátt um þessa viðburði, að líkja
má við rökkur-geim, þar sem örfáir og örgrannir ljósstafir
einir smjúga í gegn. Það eitt, sem af liending eða öðru lendir í
þessum ljósstöfum, verður snöggvast sýnilegt. Má benda á sem
dæmi, að oss eru ókunn, nema af mjög óljósum og óáreiðan-
legum sögusögnum, afdrif allra postulanna, og urn flesta
þeirra vitum vér í raun og veru mjög lítið annað en það, að
þeir voru til. Um aðra eins höfuðkempu frumkristninnar og
Barnahas, sem kom Páli postula í raun og veru af slað í starf-
ið, vitum vér ekkert, nema meðan liann er í ljósgeislanum af
Páli. Um safnaðarlif, um ritstörf, um trúboð, um ofsóknir,
um stjórnarfyrirkomulag og svo að segja livað, sem vér vilj-
um upp telja, vitum vér sárafátt og ekki nema eftir afar
dreifðum og sundurlausum heimildum.
Sú aðferð hefir því löngum við gengizt i þessu efni, að hera
fyrst niður þar, sem meira er að fá, t. d. á síðasta parti 2. ald-