Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 56

56
kirkju upp úr miðri annari öldinni. Er venjulega litið svo á,
að almenna kirkjan sé til orðin um 180 e. Kr.
Eins og hér liefir verið vikið að, voru það ákveðnar þarf-
ir, sem til þessa leiddu, álcveðin þróun. Ed. samt verður það
ekki ósjálfrátt, ef svo mætti að orði kveða, heldur er bein-
línis gengið að þessu vitandi vits. Og er þá enginn vafi á því,
hvaðan þessi álda er komin. Hún er komin frá miðstöð
Rómavaldsins, söfnuðinum í sjálfri höfuðborginni, Róm.
Það er rómverski skipulagsandinn, sem hér grípur í taumana
gegn gríska sjálfræðinu. Og það er þörfin, sem styður þessa
viðleitni og knýr liina til þess að beygja sig.
Aulc þess sem tilfinningin fyrir stjórn og reglu var ríkust
í sjálfri Róm, stóð söfnuðurinn þar og forstöðumenn hans
sérstaklega vel að vígi í þessu efni. Rómaborg var miðdepill
alls. Þar mættust allar leiðir og þaðan var því auðveldast að
komast í kynni og samband við söfnuðina um öll lönd. Þar
mættust allar stefnur og kepptu hver við aðra, og var þvi
auðveldast að vinsa úr. Aulc þess liefir verið hent á það, að
forstöðumenn safnaðarins í Róm voru yfirleitt ekki neinir
yfirburða andans menn, en einmitt slíkum frumlegum yfir-
burðamönnum hættir mest við því, að komast út í það, sem
orkar tvímælis. Söfnuðurinn í Róm stóð því staðfastlega
utan við allan grun um villutrú, og sú skoðun fór að festast,
að það væri sú örugga kenning, sem þar við gengist.
Og var það furða? Þessi söfnuður liafði verið stofnaður af
báðum höfuðpostulunum, Pétri og' Páli, og röð biskupanna
var viss og óslitin alla leið.
Hér verður ekki hægt að ræða frekar um þetta mikla á-
tak, stofnun liinnar almennu kirkju. En eitt megin atriðið í
þessu átaki var það, að gefa kirkjunni sameiginlegt ritsafn,
er stæði jafnfætis Gamla-testamentinu að helgi. Efniviður-
inn var í rauninni til. En lítið hafði verið unnið að því mcð
fullum skilningi á því, sem var að gerast. Kirkjan þurfti að
eiga ritsafn, sem væri liægt að nota hiklaust undir 1. kafla:
Guð talar við mennina, ritsafn, sem líka væri hægt að vitna
í gegn öllum þeim er á móti mælti, án þess að þurfa að eyða
löngum tíma í að sýna fram á, að óliætt væri að trevsta því.
Með því átti að vera hægt að skera úr vafatriðum án frekari
mótmæla.
Vér höfum séð hér að framan, hvernig ýmsir menn vinna
að undirhúningi þessa um miðja öldina. En þegar líða tekur
að aldarlokum, fara að koma fram ágætir leiðtogar innan