Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 180
180
annars sjá það af þvi, að Lúk. skuli hafa 83 kap., og er þó
lítið lengra en Jóh., sem hefir 18 kap.
Evsebíus.
Evsebíus biskup i Sesareu starfaði mjög að Nýja-testa-
mentinu, því að bæði var hann hinn mesti fróðleiksmaður, og
auk þess hafði hann við höndina eitthvert ágætasta hóka-
safn, bókasafn Pamphilusar. Auk þess féklc hann ærið starf,
er Konstantínus fól honum að láta skrifa hin 50 liandrit.
Evseljíus samdi nokkurskonar guðspjallaharmoníu, án
þess þó að blanda saman texta guðspjallanna. Þetla gcrði
hann mcð því möti, að ski])ta guðspjöllunum í stutta kafla,
cftir því, hvað var sameiginlegt. Tökum til dæmis, að lesinn
sé kafli i Matt., sem er sameiginlegur með honum og Mark.
Þá heldur sá kafli áfram þar lil Markús liættir að vera í sam-
ræmi, eða nýtt guðspjall ljætist inn i, einnig i samræmi. Þá
byrjar strax nýr kafli. í hverjum kafla er þvi samræmið eins.
í hverjum kafla er annað hvort sérefni, eða sameiginlegt, og
það annaðhvort við eitt gnðspjall eða fleiri. Matt. er t. d. skipt
í kafla eftir því hvort þar er sérefni, sameiginlegt við Mark.,
eða Lúk. eða Jóh., og sama er um hina. Með þessu urðu kafl-
arnir í Matt. 355, Mark. 233, Lúk. 342 og Jóh. 232. Kaflarnir í
Jóh. verða svo miklu færri vegna þess, hve sérefniskaflarnir
eru langir.
Þegar þessu var lokið, skipaði Evsebíus þessu niður i 10
reglur eða kanona, og' gaf liverri sína ákveðnu tölu. Kanon 2
þýddi t. d., að þeir kaflar, sem undir þeim töiulið voru, voru
í þrem samstofna guðspjöllunum, Matt., Mark. og Lúk. Kanon
6 þýddi, að þeir kaflar væri í Matt og' Mark. Kanon 8 hafði þá
kafla, sem voru sameiginlegir í Lúk. og Mark. Og loks kanon
10 sérefni hvers guðspjalls. — Ef þessar tölur voru nú settar
framan við texta guðspjallanna, og kanonarnir framan við
bókina, var alltaf liægt að finna tilsvarandi kafla hinna guð-
spjallanna, og þegar menn vöndust tölunum, fóru þeir að sjá
í liendi sér, í livaða öðrum guðspjöllum sá kafli væri, sem þeir
voru að lesa. Éf talan, 10 var á blaðröndinni, þýddi ekki að
Jeita að þeim kafla annarsstaðar. Hann var sérefni. — En til
þess að gera þetta enn handhægara, var þó bráðlega farið að
rita sjálfa kanonana inn i handritin við hvern kafla, og var
það enn fljótlegra. Fyrsta lína í 1. kanon var þannig:
Mt Mk Lk Joli
8 2 7 10