Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Blaðsíða 45

Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga. 39
pólitík, sem hefir sömu endingu, er búið að ryðja sér svo
til rúms, að því verður trauðla aftur útrýmt. Eg vil samt
ekki stinga upp á, að orðið statistik sé látið sigla í kjöl-
far þess, því að það virðist ekki fara vel í íslensku og
öllu lakar en pólitík. En eg hygg, að orðið talfræði
fullnægi öllum sanngjörnum kröfum, sem heiti á statistik.
það er alíslenskt og jafnhandhægt sem hagfræði, en hef-
ir það fram yfir, að það felur betur í sér það, sem ein-
kennir alla statistik, sem nú er nefnd svo. Orðið er
myndað af tal, sem er stytting fyrir talning og kemur
íyrir í orðunum framtal, manntal o, fl. En öll statistik
byggist á einhverskonar talningu. Og þó að orðið tal-
fræði tæmi ekki hugtakið statistik, þar eð talningin
ein er ekki nægileg, heldur verður einnig flokkun að
koma til, til þess að um statistik sé að ræða, þá er það
samt fyllilega nægilegt að orðið felur í sér aðaleinkennið.
það kynnu ef til vill sumir að álíta það töluverða
ástæðu gegn því, að hætta að nota orðið hagfræði sem
heiti á statistik, að orðin hagskýrslur og hagstofa eni
samstofna við það, en þau hafa fengið sérlega festu sem
heiti á opinberu ritsafni og opinberri stofnun. En þótt
talfræði værí tekið upp sem heiti á statistik, þá gætu
orðin hagskýrslur og hagstofa haldist óbreytt, þrátt fyr-
ir það. þau hafa nú fengið svo ákveðna merkingu, að
það er lítil hætta á, að þau verði notuð um annað, og það
er engin nauðsyn, að nöfnin sjálf útskýri beinlínis hvað
þau tákna, ef menn aðeins vita við hvað er átt. En auð-
vitað mætti líka breyta þessum nöfnum, ef svo sýndist,
í samræmi við orðið talfræði, enda væru t. d. nöfnin tal-
skýrslur og talstofa fult eins laggóð og skýrðu betur við
hvað er átt.
Ef til vill má búast við, að orðið talfræði sæti ein-
hverjum mótbárum vegna þess, að því svipar svo mjög
til orðsins talnafræði, að menn kynnu að óttast, að það
gæti valdið misskilningi eða glundroða. En sá ótti virð-
ist ástæðulaus, því að þess eru ýms dæmi, að jafnlítill
munur er á heitum sumra annara fræðigreina. Svo er