Dýraverndarinn - 01.01.1983, Blaðsíða 25

Veistu svarið - er œðarfuglitm
friðaður?
T JÓLAPÓSTI mínum barst mér
1 eftirfarandi bréf frá Árna G.
Péturssyni. Þá var búið að prenta
síðasta tölublað Dýraverndarans
og þessi „sending" gat því ekki birst
þar.
Tilefni bréfs Árna G. Péturs-
sonar er að í Dýraverndaranum
3. tbl. síðasta árs var tekin til um-
fjöllunar grein eftir hann er hann
nefnir: Uppeldi æðarunga vorið
1981. Þar er birtur meginhluti
greinarinnar, en inn í hana er skotið
athugasemdum og einnig eru gerð-
leturbreytingar til þess að vekja
athygli lesenda Dýraverndarans
á vissum atriðum í frásögn Árna G.
Péturssonar.
Því er harðlega mótmælt að
greininni sé „misþyrmt" og að þar
„vaði uppi fullyrðingar, dylgjur,
illmælgi og þekkingarleysi.“ Hvað-
an Árni G. Pétursson grípur þá
hugmynd að „persónuleg óvild“
ráði pennanum er óskiljanlegt!
Grein Árna G. Péturssonar er hér
birt aftur í „heild“ og geta lesendur
Dýraverndarans sér til gamans
borið hana saman við greinina er
hún var birt „bútuð og misþyrmd!"
Hinar greinar Árna G. Péturs-
sonar verða að bíða birtingar sakir
plássleysis í blaðinu.
js
Reykjauík, 14. desember 1982.
Dýraverndarinn
Pósthólf 993
121 Reykjavík.
í3. tbl. Dýraverndarans 1982 birtist
grein undirrituð js, er ber heitið „Er
œðarfuglinn ekki friðaður ?“ I inn-
gangi greinarinnar segir að megin-
hluti hennar sé tekin úr grein eftir
mig, „Uppeldi œðarunga 1981,“
er birtist í Búnaðarblaðinu Frey,
13. tbl. 1982.
Endurprentun úr þeirri grein er
þó gerð í heimildarleysi og hefði
farið betur á að Dýraverndarinn
hefið sýnt dómgreind lesenda sinna
það traust að birta greinina í heild,
fremur en bútaða og misþyrmda úr
höndum js. Þungamiðja greinar js
er gagnrýnin á uppeldi æðarunga,
og virðist persónuleg óvild ráða þar
penna fremur en hlutlœgt mat.
Þvílíka sorpblaðamennsku og
Dýraverndarinn viðhefur varðandi
greinarefnið „ Uppeldi œðarunga
1981“ tel égfáheyrða. Þar vaða uppi
fyllyrðingar, dylgjur, illmœlgi og
þekkingarleysi svo keyrir um þver-
bak, og sœmir engan veginn að birt
sé á síðum Dýraverndarans, því
gamla og gagnmerka riti. Enginn
hefur mér vitanlega gert þœr kröfur
til Dýraverndarans að þar sitji við
skriftir sérfrœðingur er spannaði
öll svið búvísinda, hvað þá heldur
að þar vœri véfrétt sem segði til um
óorðna hluti.
Með einu símtali hefði js getað
fengið að vita hvað greinin „Upp-
eldi œðarunga vorið 1981“ fjallaði
um og sparað sér öll stóryrðin. í
greininni er hvergi talað um tilraun
á uppeldi æðarunga og grein js á
þeim forsendum er því fallin um
sjálft sig.
Árið 1980 stóð égognokkrir aðrir
að heimalingsuppeldi æðarunga
með ágætum árangri. Það kann að
að vera að frásögn mín af því upp-
eldi hafi orðið til þess aðfleiri reyndu
1981, heldur en áður er vitað um.
Mér er einnig Ijúft að upplýsa að
samvistir við œðarunga, sem og
flest önnur dýr er mér lœrdómsrík
og heillandi.
Frá örófi alda hafa dýr ýmiss
konar fylgt manninum, og æðar-
varp hefur verið talið til hlunninda
hér á landi frá landnámstíð. Þótt
fjöldbreytilegar athuganir og til-
raunir hafi verið gerðar á búfé, ali-
fuglum og ýmsum dýrum um allan
heim um áratuga og aldaskeið og í
mjög vaxandi mæli hin síðustu ár,
er mjög lítið vitað um fóðurþörf og
uppeldi æðarunga og ekkert um það
að sækja til annarra þjóða.
Vegna ungadauða og óvœntra
áfalla við æðarungauppeldið 1981,
gagnstœtt því sem var árið áður,
þótti sjálfsagt að reyna að komast
fyrir orsakir þess, svo að þvíumlíkt
kœmi ekki fyrir aftur. Því var eftir
á, haft samband við alla, sem vitað
var að hefðu haft unga í uppeldi
og ekkert undan dregið. Geta skal
þess að enginn þeirra hafði hugsað
sér ungauppeldið sem vísindalega
tilraun. íhæsta lagi sumir sem upp-
eldisathugun, og vissu þeir, hvaða
fóðurtegund var gefin.
Flestir uppalendur voru bændur,
sem voru með allar tegundir búfjár
á fóðrum, og fóðurbœtistegundir,
sem eru á boðstólum hverju sinni
skipta nú tugum. Ég býst við að
jafnvel js geti ekki fyrirvaralaust
gert grein fyrir matarœði sínu
ákveðinn dag mánuð aftur í tím-
ann. En það voru ekki einungis
æðarungar sem urðu fyrir áföllum
af misheppnuðu fóðri árið 1981,
heldur urðu gæsabœndur og kjúkl-
ingabændur einnig fyrir tilfinnan-
legu tjóni.
Því miður er það ekkert nýtt að
ýmiss konar áföll stafi af fóðri og
mataræði. Árlega falla dómar vítt
um heim vegna skaðabóta fyrir
gallað fóður og vegna matareitrun-
ar, og er alveg útilokað að js. komist
yfir að skrifa um öll þau misferli.
Þar fyrir utan er svo öll önnur slys
og ófyrirsjáanleg atvik sem geta
átt sér stað í tilverunni. Mér er nú
ríkast í minni barnasjúkdómur,
sem kom upp á fœðingardeild
Landsspítalans í haust, en er nú
sem betur fer yfirunninn.
Ég hefi nýlokið við að skrifa um
„Uppeldi œðarunga að Vatnsenda
og Oddsstöðum 1982,“ og verður
23