Dýraverndarinn - 01.01.1983, Síða 26

greinin birt í Búnaðarblaðinu Frey,
eins og hinar fyrri.
Nú mœlist ég tilþess við aðstand-
endur Dýraverndarans, að þeir
afsaki hógvœrlega greinina „Er
æðarfuglinn ekki friðaður"?og birti
í blaðinu allar hjálagðar þrjár
greinar mínar, og þarf blaðið ekki
að óttast að það fariþar með fleipur.
Dýraverndarinn hefur unnið
þjóðnýtt starf, en hann verður að
forðast ofstœki, og umfram allt að
vera ekki neikvœður í málflutningi
sínum.
Sjái blaðið sér ekki fært að verða
við tilmælum mínum hlýt ég að
hreyfa þessu á öðrum vettvangi og
get þar ekki lofað einungis hógvær-
um orðum.
Með vinsemd og virðingu,
Árni G. Pétursson
Árni G. Pétursson
Uppeldi æðarunga
vorið 1981
Árið 1981 er vitað um 27 aðila er
reyndu uppeldi œðarunga. Fjöldi
unga var breytilegur frá einum upp
í 250 og árangur misjafn, sem virð-
ist mega rekja til hvaða fóður var
gefið. Einn ungi var í byrjun alinn
upp á fuglafóðri (dúfnafóðri) og
brauði, en fékk síðar fjölbreytilegan
mannamat, má nefna að ostur,
pylsur, gúrka, kjötbollur og hakkað
buff eru hans uppáhalds fæðuteg-
undir. 100 ungar döfnuðu vel á
brauði, aðallega heilhveitibrauði
um 3 vikna skeið.
Einn hópur (115 ungar) var alinn
upp á Holdakjúklingakurli 1 frá
Fóðurblöndunni h.f. með góðum
árangri. Tveir uppalendur með
samtals 38 unga, geta ekki gert
grein fyrir kjúklingafóðri, sem
notað var, en þeira ungar misfórust
flestallir. 5 ungar voru aldir upp á
A-blöndu SÍS með viðunandi ár-
angri. 10 uppalendur voru með
FAF-fóður fyrir lífkjúklinga, ýmist
„Ungar 1“ eða „Ungar 11“ eða hvort
tveggja, samtals með 303 unga í
uppeldi og virtust þeir dafna eðli-
lega, þótt vanhöld væru breytileg
hjá uppalendum. 6 aðilar voru með
MR-fóður og samtals 620 unga í
uppeldi og drápust þeir sem næst
allir (2-3 lifðu fram eftir sumri).
Notuðu þeir byrjunarfóður fyrir
lífkjúklinga og/eða byrjunarfóður
holdakjúklinga eða hvort tveggja.
Við síðari rannsóknir kom í ljós að
kjúklingablöndur þessar voru gerð-
ar úr fáum einhæfum fóðurtegund-
um, og allt bendir til að orsök unga-
dauðans hafi verið skortur á B-víta-
mínum. Endur og gæsir og þá vænt-
anlega æðarungar munu þurfa
þrefalt meira af B-vítamínum en
kjúklingar og er það líkleg skýring
á hinum mikla dauða sem varð á
æðarungum á þessu kjúklingafóðri.
En rétt er að undirstrika að ein-
hæfar fóðurblöndur eru ávallt var-
hugaverðar, og breytir það engu,
hvaða dýrategund á í hlut. Mér
hafa borist uppeldisskýrslur frá
flestum framantöldum eða 25 upp-
alendum. Þar er margt fróðlegt að
finna, sem er of langt upp að telja í
þessu greinarkorni, en að sumu skal
þó vikið siðar.
Ég var einn af þeim sem reyndi
ungauppeldi á MR-fóðri og þar sem
reynsla mín var á svipaðan veg
og hjá öðrum er voru með uppeldi á
því fóðri á þessu vori skal greint
frá þeim athugunum:
Heimaalingauppeldi æðarunga
að Oddsstöðum vorið 1981
Ungar og ábrotin egg voru tekin í
hreiðri 11., 16., 18., 19., 20. og 21.
júní samtals 52 ungar, þó aðeins
tveir ungar 11. júní. Aðbúnaður
allur var hinn sami og vorið 1980,
og fóður og fóðrun sambærilegt,
nema hvað nú var allt fóður frá MR
bæði byrjunarfóður, líf- og holda-
kjúklinga sem og vaxtarfóður. Að
þessu sinni var fóðrið gefið þurrt og
ekki gefið undanrennuduft eða bætt
í auka skammti af vítamínum.
Ákveðið var að fara ekkert með
ungana til sjávar fyrstu vikurnar
og sýna þeim öllu minna dekur en
vorið 1980. Tíðarfar var kalt og
rysjótt mun lakara en 1980 og var
stundum kaldranalegt í fjósi. Tveir
elstu æðarungarnir voru fóðraðir á
sauðfjárkögglum fyrstu 5 dagana,
hinir fóru strax á MR-fóður. Hvim-
leið lykt var af MR-fóðrinu, sérstak-
lega af holdafóðrinu sem benti til
að slæmt fískmjöl væri í blöndunni.
Ungarnir átu kurlið dræmt þurrt og
fór aldrei í þá neinn vöxtur né
döngun. Fljótt bar á deyfð í ungun-
um, þeir bleyttu sig í drykkjarvatni
og urðu hraktir af sullinu. Þann 26.
júní drapst fyrsti unginn og 3 í trekk
af vosbúð þann 28. júní. Þann 29.
setti ég fóðurbæti í drykkjarvatns-
rásina til þess að ungarnir bleyttu
sig minna og hélt viðteknum hætti
úr því. Eftir það drepast ungar ört
og reglulega til 8. júlí og lifir þá
aðeins einn. Ég tel öruggt að unga-
dauðinn hafi verið tengdur fóðrinu.
Hin rysjótta tíð vorið 1981 undir-
strikar þörf á trekklausu ungahúsi
og fóstru (hitagjafa) fyrstu vikurn-
ar til að tryggja sig fyrir veðurfars-
áföllum. Hins vegarmun ekki nauð-
synlegt fyrir ungana að fara í fjöru
fyrstu 2-3 vikurnar, og einfaldar
það mjög uppeldi unganna. Úr því
ætti að fara að venja þá við fjöru og
sjávarbeit. Þeir verða þá minna
háðir fóðurgjöf og í sumar yfirgáfu
sumir unganna, sem þannig var
með farið, uppeldisstöðvar af sjálfs-
dáðum við 6-7 vikna aldur.
Páfagauka-afi
HELGE ZIEGLER heitir maður nokkur. Hann á páfagauka sem er margt til lista lagt.
Þeir geta rennt sér á rúlluskautum, ekið á hlaupahjóli og í míní-bílum og margt, margt
fleira. Og þeir geta líka eignast unga!
Fyrir nokkru fékk einn páfagaukanna sem sýnir að staðaldri í sérstakri páfagauka-
sýningu, tvo unga. Það er sjaldgæft að þessir fuglar eignist unga þegar þeir eru heimilis-
dýr og því er verðmæti þeirra mjög mikið eða um 12-15.000.00 krónur stykkið. Þess
vegna afþakkaði Helge Ziegler boð um að fara til Finnlands og sýna cirkus.
,,Ég er orðin afi,“ sagði hann „og þarf að passa páfagaukaungana."
js (þýddi lauslega úr dönsku).
24