Ný dagsbrún - 01.01.1906, Blaðsíða 30

NÝ DAGSBRtrN
I 10
synlegt að minnast opinbcrléga," í stað þess, að segja
,,það cr Itka oft Iffsnauðsynlcgt að minnast opinberlega á
það, sem Ijótt er“. Það mætti tcljast hótfyndni af mjer,
að fetta fingur út í þetta, ef það stæði ekki svona sjerstak-
lega á, að þessi fyrirlestur miðar mestmegnis að þvf, að
níða á allar lundir hin bókmenntalegu sturf annara manna.
Kasti þeir ckki grjóti, sem í glersólum bfta! Hcfði sjera
Jóti vcrið f busabckk f skóla, þá hcfði kennarinn gefið
honum feitt stryk undir orðiö ,,ltka“ fyrir það,að hafa það á
röngum, stað f setningunni, og það gjörir hann aftur og
aftur; og svo annað stryk fyrir það,að setjatvisvar sinnum
orðið ,,er“ hvað eftir annað, af því það er klaufalcgt mál,
þótt hugsunin sjc ekki röng. Þessi ónákvœmni mcð það,
hvað cr viðkunnanleg mcðferð á málinu, er ámælisverð, af
þvf að á (iðrum stuðum er aftur svo mikil uppgjíirðarná-
kvœmni, að tilgjörðin slcfn ftt úr henni. Hann lætui til
að mynda kvcnnkyns nafnorð, sem drcgin eru af nafn-
liætti sagnar enda á ,,an“ fyrir ,,un“: ,,skoðan“ fyrir
,,skoðun,“ af ,,að skoða“, Þegar rótarstafur sagnarinnar
er ,,a,“ sjcst strax. á hljóðvarpi nafnorðsins, að það er ,,u“
(en ekki , ,a“) í fallendingurmi, sem ræður þar lögum:
,,bökun,“ bj'5rgun,“ tilslökun," cn ckki ,,bakan,“ ,,bjarg-
an,“ ,,tilslakan“. bessi tilgjörðarritháttur virðist ciga að
hafa eittíivert æðra gildi en stafsetning og framburður al-
þýðunnar. Einnig brúkar hann hluttckningarorð nfttfðar
þannig, að hvorugkya og þolfall karkyns f eintölu endar á
,,a;“ ,,villanda,“ ,,vonanda,“ ,,ómissanda“. Svolcið.'s
talar ckki nokkur manneskja níi orðið, cn það cr dálítil
fordild í að hafa það svona. Ennþá bctu- gctur fordild-
in samt náð sjer niðri mcð þvf að geyma sagnorðin aftur
undir skotti á setningunum, rjett cins og f þýzku. l að
mun eiga að vcra einhvcr frœðimannsblær á þvf, sem
h.vcr skusslnn gctur ekki lc’klð cftir. Ekki er það samt