Ný dagsbrún - 01.01.1906, Page 61

BREIÐFIRZKI SPKGILLIKN 141
, ,æðri krftík'1. Mcð þvf munu menn ætla að fylgjendur
hennar sje nð gefa f skyn, að kyrkjan hafi á takteinum ein-
hvcrja óæðri krítfk. Þvf er ekki svo varið. Kyrkjan hef-
ir ckki litið á biblfuna scm mannlega framleiðslu, og henni
hefir ckki dottið í hug að krftísera framleiðslu guðs. Hún
hefir enga biblfukrítík um hönd, og hin ‘hærri' krftfk hefir
þvf ekki verið nefnd svo til samanburðar við það, sem
ekkert er. Biblfukrftík cr ekki annað en fhugun alls þess
sem biblfunni er viðkomandi. Sá hluti þcirrar íhugunar
sem miðar til þess að fá áreiðanlegan texta, er nefndur
,,lægri krftfk". Það er fornfrœðisleg og málfrœðisleg
rannsókn á handritum og þýðingum af biblíunni, stafsetn-
ingu, orðamismun o. s. frv., gjörð í þvf skyni, að komast
sem næstþvf, að maður mcgi reiða sig á að það, sem mað-
ur hefir fyrir sjer á pappfrnum, sjc ekki eitthvað annað en
það, scm upprunalega hefir verið skrifað af hinum fyrstu
höfundum. ,,Lægri krítfkin" er íhugun hins ytra,
sýnilcga búningsj en þegar henni er lokið kemur íhugun
hins innra, sem í þeim búningi felst. Þar getur
verið í það minnsta um þrennskonar íhugunarefni að ræða.
í FVRSTA LAGI getur það verið beint áframhald af
„lægri krftfkinni", svoleiðis.að þegar ófalsaður texti þykir
vera fenginn, þá kemur næst til íhugunar h v a ð a i n n i-
hald bókin hafi; hvar hún hafi verið skrifuð, og
h v e n æ r það hafi verið gjört; h v e r hafi gjört það, og
afhvaða tilefni, ogíhvaða tilgangi. Frá-
sagan um þessi atriði,víðvfkjandi ritverkum hvaða þjóðar
sem er,ncfnist bókmenntasaga; og sú íhugunaraðferð, sem
fjöldi frœðimanna hefirnú upp á síðkastið bcitt til þess að
fá þolanlega trúverðuga bókmenntasögu Gyðingaþjóðar-
innar og eftirmanna hennar f trúarbragðacfnum, hefir
fengið nafnið ,,hærri krftfk". Á móti þessari „hærri
krftfk" heldur höf. fyrirlestrarins „Að Helgafelli", og