Dvöl - 01.04.1939, Blaðsíða 33

DVÖL
111
inn hefir aldrei verið eftirbátur
annarra í dirfð eða róttækumfram-
kvæmdum. Hann hefir rekið kon-
unga frá völdum eða komið kon-
ungum til valda, hann hefir staðið
að baki róttækustu frelsisbylting-
um, er getur um í sögu mannkyns-
ins, og hann hefir barizt fyrir þjóð-
félagsþróun og einstaklingsfrelsi —
með hjartablóði sínu ef annað
dugði ekki. Quartier Latin var bar-
áttuvöllur manna eins og Rous-
seau’s, Voltaire’s, Mirabeau’s, og 1
fátæklegri brauðsölubúð þar komu
þeir Marat, Robespierre og Danton
saman, drukku kalda mjólk og
skipulögðu eldlegustu — en lika á-
takanlegustu — frelsisbyltingu, sem
yfir heiminn hefir dunið.
Gömul kona, sem ég leigði hjá,
sagði að öldin væri orðin önnur í
Quartier Latin nú en hún var i
æsku hennar og bernsku. „Þá var
gaman að lifa,“ bætti hún við.
Stúdentarnir voru margir hverjir
fátækir þá eins og nú, en þeir voru
lífsglaðir, hugmyndarikir og brell-
óttir. Þeir höfðu ráð undir hverju
rifi. Sumir þeirra höfðu það fyrir
atvinnu að falla við próf. Þeir
gerðu það ár eftir ár og græddu á
tá og fingri. Tildrögin voru þau, að
efnaðir nemendur, sem ekki voru
jafn rikir að námsgáfum sem fé,
fengu þá gáfaðri tll að sitja hjá
sér og segja sér til meðan á prófinu
stóð, og borguðu þeim svo rík-
mannlega fyrir. En til þess að geta
endurtekið þetta sama bragð sem
oftast létu gáfuðu stúdentarnir sig
falla ár eftir ár. Stundum tóku þeir
líka próf undir fölsku nafni — tóku
próf undir nafni einhvers ríks stú-
dents, sem treysti sér illa sjálfum.
En hún var hættuleg, brellan sú,
því að það kostaði tíu ára betrunar-
hússvist, ef upp komst.
Þorparastrikum Parísarstúdent-
anna voru engin takmörk sett, og
hugmyndaauðgi þeirra í þá átt var
blátt áfram aðdáunarverð. Þeir
höfðu oftast nær eitthvað á prjón-
unum, sem var nýtt og sérstakt í
sinni röð, og sem jafnvel gat sett
allan borgarhlutann á annan end-
ann. Það vakti t. d. ógurlega skelf-
ingu borgarbúa dag nokkurn, þegar
tígrisdýr kom hlaupandi eftir einni
aðalgötunni með tóman skaftpott
bundinn í skottið. Fólkið á götun-
um þusti hljóðandi og æpandi i all-
ar áttir og leitaði skjóls á allra ó-
líklegustu stöðum. En það blygð-
aðist sin fyrir hugleysið, er það sá,
að tígrisdýrið var ekki annað en
stór hundur, sem hljóp mjög óðs-
lega til að losna við skaftpottinn.
Stundum sáust heilar fylkingar be-
dúína ganga um göturnar, og þær
vöktu svo mikla eftirtekt, að um-
ferðin stöðvaðist og mannfjöldinn
safnaðist umhverfis þessa ein-
kennilegu menn. Raunar voru
þetta aðeins fáklæddir Parísarstú-
dentar, sveipaðir lökum, með hand-
klæði eða koddaver reifuð um höf-
uðin og málaðir í andliti. Vildi stú-
dent fá sér ódýrt bað, jós hann
svo miklu vatni í herbergið sitt, að
hann gat lagt sig I það. Ánægjan