Búnaðarrit - 01.01.1948, Side 84

78
BÚNAÐARRIT
fé, að kaupa öðru hvoru kynbótahrúta, oft litið eða
ekkert skylda heimastofninum. Þessa aðfengnu hrúta
valdi hann af svo mikilli nákvæmni, að hann fékk
ekki með þeim eiginleika, sem spilltu heimastofnin-
um, eða gerði hann sundurleitan. Yrði Sigurgeir var
við að hann fengi ókosti í féð með aðfengnum hrút,
útrýmdi hann þegar hrútnum og afkvæmum hans.
Eftir að freðkjötsmarkaðurinn kom til sögunnar
óx l'rægð Helluvaðsfjárins mest, enda var þessi stofn
]>á um slceið lang þýðingarmesti fjárstofninn á norð-
austurliluta landsins til kynbóta. Mývetningar og
fjöldi annarra þingeyinga stórbættu fé sitt með
hrútum frá Helluvaði eða niðjum þeirra.
Páll Jónsson frá Grænavatni bróðir Sigurgeirs, sem
starfrækti sauðfjárkynbótabú um noklcurra ára skeið
fyrir fjárskiptin, átti vænsta fé, sem sögur fara af
hér á landi. Hann fegraði og bætti fé sitt mest með
hrútum frá Helluvaði.
Kynbótabúið á Þórustöðum í Eyjafirði sótti sína
beztu kynbótahrúta að Helluvaði.
Kynbótabúið á Rangá í Hróarstungu fékk tvívegis
ágæta kynbótahrúta frá Helluvaði. Bezti hrúturinn,
sem verið hefur á kynbótabúinu á Hrafnkelsstöðum
í Hrunamannahreppi var frá Helluvaði.
Það er elcki ofmælt að flestir, sem fengu hrúta
frá Sigurgeiri á Helluvaði síðustu 10—20 árin fyrir
íjárskiptin, hafi ekki fyrr né síðar eignast betri
hrúta. Með þurramæðinni í Þingeyjarsýslu og fjár-
skiptunum hefur Helluvaðsféð eyðilagst að mestu.
Til eru þó kindur lit af Helluvaðsfé bæði í Norður-
Þingeyjarsýslu og Norður-Múlasýslu, Árnessýslu og
Eyjafirði og á Hesti í Borgarfirði. Víðast hvar er
Helluvaðsblóðið í þessu fé mjög útþynnt.
Suður-Þingeyingar munu hafa náð í nokkrar kind-
ur aftur úr Norður-Þingeyjarsýslu með dálitlu
Helluvaðsblóði, er þeir framkvæmdu fjárskiptin.