Búnaðarrit - 01.01.1948, Page 116
110
BÚNAÐARRIT
Tímarnir breytast. Guðjón Guðmundsson.
Eftir því sem tímar liðu, breyttist nokkuð viðhort'
manna til nautgriparæktarinnar. Geldneytum fækk-
aði, og kjötþörf búanna var farið að fullnægja meira
með kindakjöti. Jafnframt var farið að hugsa meira
um mjólkurframleiðslu. í marz 1902 kom Guðjón
Guðmundsson til Búnaðarfélags íslands sem ráðu-
nautur í búfjárrækt. Stefna hans í nautgriparæktinni
markar gagngerða stefnubreytingu miðað við gömlu
stefnuna. Hann taldi markmiðið með nautgriparækt-
inni mjólkurfrainleiðslu, og það ætti að keppa að því
að fá, sem mesta mjólk fyrir hverja fóðureiningu, sem
kúnni væri gefin. Til dráttar vildi hann nota hestinn,
og taldi að með kynbótum mætti stækka hann og
gera hann lundbetri, og þar með betri dráttarhest.
Kjötþörfinni vildi hann fullnægja með kindakjöti, og
svo því nauta- og hrossakjöti sem félli til, þó hvorki
nautgripir né hestar væru hafðir í þeim tilgangi ein-
um að fá af þeim Jíjöt.
Nautgriparæktarfélögin.
Við nám sitt og starf í Danmörku hafði Guðjón
náin kynni af nauta- og eftirlitsfélögum. Nautafélögin
voru félög, sem bændur stofnuðu með sér, til þess
að fá betri naut, og til þess að gera nautahaldið
ódýrara. Félagsmennirnir áttu og notuðu naut í félagi.
Venjulega voru ekki fleiri í félaginu en það, að þeir
komust af með eitt naut. Eftirlitsfélögin voru aftur
ielög, sem stofnuð voru lil þess að færa reikning
yfir kúabúin. í hverju félagi voru 14 til 21 bóndi,
þeir höfðu sérstakan starfsmann — eftirlitsmann, —
sem ekkert gerði annað en fara um félagssvæðið,
gista sína nóttina hjá hverjum bónda og þá vigta
fóðrið, sem hverri einstakri kú var gefið, vega úr
henni mjólkina, mæla fitumagn hennar, og færa þetta