Heilbrigðismál - 01.07.1969, Blaðsíða 3

LUNGNAKRABBAMEINIÐ hefur vakið sívaxandi
athygli og valdið svo miklum heilabromm á undan-
förnum ámm, að aðrar krabbameinstegundir eru nú
farnar að hverfa í skugga þess. Ástæðan til þessarar
almennu athygli á sérstökum krabbameinstegundum
er okkur öllum vel kunn.
í fyrsta lagi hefur lungnakrabbameinið færzt
meira í vöxt á undanförnum áramgum en dæmi eru
til um nokkra aðra krabbameinstegund. Fyrir aðeins
25 árum var það eitt hinna sjaldgæfu sjúkdóma, en
er nú að verða ein hin allra algengasta krabbameins-
tegund og slær meira að segja orðið öll met meðal
íbúa sumra byggðarlaga.
Hinar víðtæku rannsóknir á lungnakrabbamein-
inu hafa orðið til þess, að við erum nú hver og einn
komnir inn í sviðsljósið á nýjan og miskunnarlaus-
an hátt. Sé litið á krabbameinið almennt, er það
orðinn nokkuð algengur sjúkdómur, og það er því
talsverð hætta á, að við eða einhverjir okkar nánusm
fái þennan sjúkdóm fyrr eða síðar. Hversvegna því
er svo farið vitum við ekki, það er ein af þeim raun-
um, sem lífið kann að leggja okkur á herðar, án þess
að við getum gert nokkuð sérstakt til þess að afstýra
því.
En hvað snertir lungnakrabbameinið er allt öðm
máli að gegna. Það er smátt og smátt orðið fullkom-
lega ljóst, hvað veldur því nær einvörðungu.
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL
Lungnakrabba-
mein, myndun þess
og orsakir
Það er undir sjálfum okkur komið, hverjum og
einum, hvort líkurnar til þess að fá sjúkdóminn
verða hverfandi litlar eða all verulegar. Við gemm
sem sagt gerzt áskrifendur að sjúkdómnum eða sleppt
því og neitað okkur um það. Hversu algengur er
hann nú þessi sjúkdómur, sem við heyrum svo
mikið um og hversu mikið færist hann eiginlega í
vöxt. f sumum löndum er hann orðinn alvarleg
plága. í Englandi og Wales deyja nú orðið árlega
27.000 manns úr lungnakrabbameini. Hér á landi
hefur tilfellunum fjölgað ískyggilega frá ári til árs.
Karlmennirnir eru í algerum meirihluta, hvernig
sem á því stendur. 1955 voru lungnakrabbameins-
tilfellin á fslandi 9 (1 kona og 8 karlmenn), 1959
em þau 21 (8 konur og 13 karlmenn), 1967 eru
þau komin upp í 31 (14 konur og 17 karlmenn).
Þetta sýnir geigvænlea fjölgun og það hvað tilfell-
unum fjölgar ört hjá konunum. Tala þeirra, sem
deyja úr Iungnakrabbameini 1980 verður með sama
áframhaldi orðin ískyggilega há, verði ekkert gert
til þess að brjóta á bak aftur þann faraldur, þessarar
krabbameinstegundar, sem nú flæðir yfir landið.
Það fer ekki hjá því, að lungnakrabbameinið verð-
ur innan tíðar ein af algengustu krabbameinsteg-
undunum hér á landi, ef svo heldur fram sem horf-
ir. Þó er það ennþá miklu algengara í nágranna-
löndum okkar en hér. í Noregi sækir það fast á og
3