Heilbrigðismál - 01.01.1975, Blaðsíða 14

Þungbærasta
ákvörðunin
Tímaritið Time.
Það gerðist í Baltimore fyrir 3 árum, að
foreldrar mongólabarns neituðu að leyfa upp-
skurð á því vegna banvæns vanskapnaðar
í meltingarfærum þess. Þrátt fyrir að lækn-
arnir og starfsfólk spítalans legði hart að
þeim, skiftu foreldrarnir ekki um skoðun og
barnið leið hægfara hungurdauða.
Þegr foreldrar, sem áttu heima í Portlandi
tóku samskonar ákvörðun í febrúar 1974 -
Þau eignuðust líka mjög vanskapað barn -
lögðu ráðamenn spítalans málið fyrir dóm-
stólana til úrskurðar. Dómari, sem héit því
fram, að barnið ætti rétt á að lifa gaf út úr-
skurð um að lækninum væri leyfilegt að
skera barnið upp. Þrátt fyrir uppskurðinn, dó
barnið Vl mánuði eftir fæðingu.
Þessi tilfelli gefa til kynna hörmulega sjálf-
heldu, sem nútíma læknisfræði er komin í. A
að lengja líf stórkostlega vangerðra barna og
þeirra, sem eru fædd með óhugnanlegan van-
skapnað - á að lengja líf þeirra og fórna fyrir
það miklum mannafla, ógrynni fjár og valda
með því óbærilegri hugarkvöl og angist, þrátt
fyrir það, að lífið, sem verndað er verði ó-
hjákvæmilega samfelld þjáning eða skugga-
tilvera örvita vesalings.
Læknar hafa löngum skotið sér undan að
hafast nokkuð að, til að bjarga lífi mjög van-
skapaðra barna, heldur látið þau deyja í fæð-
ingunni og oft sagt foreldrunum, að þau hafi
verið andvana fædd. Almennar umræður um
þetta ógeðfellda efni er nýlegt fyrirbrigði.
Læknar og forráðamenn sjúkrahúsa í öllum
Bandaríkjunum viðurkenna nú opinskátt, að
bezt fyrir alla, sem hlut eiga að máli - og ef
til vill hið mannúðlegasta — sé að veita mikið
vansköpuðum börnum enga hjálp í fæðing-
unni.
Aðalþáttur þessa breytta viðhorfs er ekki
virðingarleysi fyrir tilverunni og lífinu, held-
ur nýtt mat á hvers virði lífið sé þegar svo ber
undir. Margir læknar, prestar og foreldrar eru
ekki lengur þeirrar skoðunar, að það sé við-
unandi, að gera mjög vansköpuðu barni kleift
að lifa. Skoðun þessa fólks, er, að minnsta
krafa vegna nýfædds barns verði að vera sú,
að það sé gætt möguleikum til að öðlast sjálfs-
vitund, tilfinningu fyrir einhverri framtíð og
hæfni til samskifta við aðra.
Fáir eða engir læknar eru fáanlegir til að
gefa nokkra alhliða leiðsögn um, hvaða börn
ættu að verða aðnjótandi ^ðgerða sem bjargi
lífi þeirra og hver ekki. En margir viðurkenna,
að öðru hverju komi fyrir svo hörmuleg til-
felli — og sérstaklega gildi það um mikinn
vanskapnað - að öllum sé fyrir beztu, að
læknirinn haldi að sér höndum og láti þau
hverfa afskiptalaust úr sögunni.
Joan Hoffman læknir, prófessor í barna-
sjúkdómum við háskólann í Suður Kaliforníu
segir: Ef ég er við fæðingu mjög vanskapaðra
barna, geri ég enga tilraun til að bjarga þeim.
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMAL
10