Heilbrigðismál - 01.01.1975, Page 20

Maga og skeifugarnar-speglunartœki (Gastroduodenoscop).
verið fest við glerið. Þá er það rannsakað í
smásjá og leitað að illkynja frumum. Slíkar
rannsóknir er einnig hægt að gera á slími,
sem náð er upp með bursta, sem dreginn er
um magaslímhúðina, yfir grunsamlega bletti,
sem kunna að sjázt í speglunartækinu. En
rannsókn sýnanna og mat á því sem finnst,
krefst sérþjálfunar og tíma.
Arangur rannsóknanna
Það liggur ljóst fyrir, að krabbamein finnst
því aðeins á byrjunarstigi, að sjúklingurinn
komi nógu snemma til rannsóknar. Það verð-
ur þó að takast fram, að ógerningur er — enn-
þá að minnstakosti — að finna öll tilfelli með
þessum aðferðum. Yfirleitt hefur það verið
milli 10. og 3. hluta tilfellanna, sem fundist
hafa á algeru byrjunarstigi, með hinum sam-
einuðu rannsóknum. Þá er átt við röntgen-
skoðun, magaspeglun, sýnistökur og frum-
greiningar. Greiningaröryggið með þessum
samræmdu aðgerðum hefur víða komist upp
í 95%. Þetta sýnir að neikvæð rannsókn er
ekki skilyrðislaust ábyggileg, og þar sem um
einhvern grun er að ræða við eina eða fleiri
rannsóknir, á að skera sjúklinginn upp, þegar
ekkert annað mælir á móti því. Þetta á ekki
hvað sízt við um sjúklinga með grunsamleg
sár í maganum.
Framtíðaráœtlun
Þarna stöndum við frammi fyrir vandan-
um hverja eigi að rannsaka og hvernig eigi
að ná til sjúklinga með magakrabba á byrjun-
arstigi, þegar þeir hafa yfirleitt engin einkenni
sem hægt er að byggja neitt á. Það er að vísu
orðið fullvíst, að þessar tegundir krabba-
meins, myndast fyrst og fremst í slímhúð, sem
hefur verið langvinnt aðsetur bólgumyndun-
ar - gastritis -. Rannsóknir hafa leitt í ljós,
að sjúklingar, sem hafa gengið með maga-
bólgur í 15-20 ár eða lengur, hættir öðrum
fremur til að fá krabbamein í magann. En
helmingur þessara krabbameina gefa engin
einkenni og því eru þau ekki finnanleg nema
með fjöldarannsóknum. Við vitum, að fólki
með langvinn magasár og því, sem hefur
gengið undir stórar aðgerðir vegna magasárs
(resectio), hættir einnig öðrum fremur til að
fá magakrabbamein. Það ætti því að fylgj-
ast betur með þessu fólki, en tíðkast hefur
hingað til. En þetta krefst sérstakra rann-
sóknastofnana við sjúkrahúsin, sem eru geysi
dýrar í rekstri. Slíkar greiningarstofnanir hafa
ekki verið settar á stofn nema í Japan. Þær
geta ekki orðið að veruleika fyrri en nóg fjár-
magn er fyrir hendi og nóg er orðið af sér-
hæfðum læknum, hjúkrunarkonum og sér-
fræðingum í frumugreiningu. Okkur skortir
1 íka þekkingu á hversu stór hópurinn er,
sem á sérstaklega á hættu að fá krabbamein í
magann.
16
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁI.