Heilbrigðismál - 01.09.1988, Blaðsíða 22

ÚR SAFNl BJARNA EINARSSONAR FRÁ TÚNI
S j úkraflutningar
Bætt menntun sjúkraflutningamanna
eykur öryggi sjúkra og slasaðra
Grein eftir Kristin R. Guðmundsson
Skipulag sjúkraflutninga og
menntun sjúkraflutningamanna
hefur lítið verið rædd opinberlega
og sjaldan birtist nokkuð um það í
fjölmiðlum. Samt hefur ýmislegt
gerst í því máli á undanförnum ár-
um. Hér á eftir verður í stuttu máli
rakin þróunin í námi í sjúkraflutn-
ingum hér landi undanfarin ár.
Fyrst verður rætt um nýleg laga-
ákvæði á þessu sviði, síðan gerð
grein fyrir námskeiðum sem verið
hafa síðasta áratuginn og að lokum
greint frá fyrirhuguðu námi í
sjúkraflutningum, slökkvitækni og
öryggismálum í fjölbrautaskóla.
Lagaákvæði
Til skamms tíma voru ekki nein
ákvæði varðandi sjúkraflutninga í
lögum um heilbrigðisþjónustu. Á
þessu varð breyting árið 1983 er
sjúkraflutningar voru taldir til
þeirrar þjónustu sem heilsugæslu-
stöðvar skyldu veita. Þar með
heyrðu sjúkraflutningar nú undir
heilbrigðisyfirvöld og sjúkraflutn-
ingamenn voru orðnir heilbrigðis-
stétt. í framhaldi af þessu voru í
nóvember 1986 settar tvær reglu-
gerðir. Fjallaði önnur um skipu-
lagningu og framkvæmd sjúkra-
flutninga en hin um menntun,
réttindi og skyldur sjúkraflutn-
ingamanna.
Stofnað var Sjúkraflutningaráð. í
því eru fulltrúar Landssambands
sjúkraflutningamanna, Rauða kross
fslands og landlæknis.
Verkefni ráðsins hefur verið að
afgreiða umsóknir um leyfi til
sjúkraflutninga og um réttindi til
að nefnast sjúkraflutningamenn og
starfa sem slíkir. Þau réttindi hafa
verið veitt út á veru á námskeiðum
eða langan starfsaldur.
Auk þessa hefur ráðið unnið að
stöðlum um sjúkrabifreiðar og
reglum um sjúkraflutninga. Þessir
staðlar eru nú fullgerðir en ósam-
þykktir ennþá.
Þá er ráðinu ætlað að vera heil-
brigðisyfirvöldum til ráðuneytis
um allt er varðar sjúkraflutninga í
landinu og að fylgjast með fram-
kvæmd þeirra.
Námskeið
Síðan árið 1979 hafa Borgarspít-
alinn í Reykjavík og Rauði kross ís-
lands, ásamt ýmsum öðrum aðil-
um, haft með sér samvinnu um
reglulegt námskeiðahald fyrir
sjúkraflutningamenn. Takmarkið
var að gefa öllum sjúkraflutninga-
mönnum á landinu kost á nám-
skeiði sem uppfylla mundi lág-
markskröfur um menntun á þessu
sviði. Við uppbyggingu námskeið-
anna var tekið mið af samsvarandi
námskeiðum á Norðurlöndum og í
Bandaríkjunum.
Nemendur hafa fengið kennslu í
öllum helstu atriðum sjúkraflutn-
inga og miðað við að þeir geti að
námi loknu gert sér betur en áður
grein fyrir ástandi sjúklingsins,
beitt almennri meðferð og endur-
lífgunaraðferðum. Einnig eiga þeir
að vera færari um það en áður að
koma læknum og öðrum heilbrigð-
isstéttum til aðstoðar þegar þurfa
þykir. Hvert námskeið hefur staðið
í tvær vikur. Samtals eru kennslu-
stundirnar 112, þar af hafa æfinga-
tímar verið 46. Þessu til viðbótar
hafa nemendur dvalið á Slökkvi-
stöðinni í Reykjavík og á Slysa-
deild Borgarspítalans eftir kennslu
á daginn. Nemendur hafa fengið
vandaða möppu með námsefni og
var hún nýlega endurnýjuð. í lok
hvers námskeiðs hafa nemendur
tekið skrifleg próf í skyndihjálp og
sjúkraflutningum og verklegt próf
í notkun ýmiss konar tækjabúnað-
ar, meðal annars tækja til endur-
lífgunar.
Frá og með árinu 1979 hafa verið
haldin 11 námskeið. Samtals hafa
sótt þau 195 manns víðsvegar að af
landinu. Auk þess hafa verið hald-
in námskeið fyrir sjúkraflutninga-
menn á neyðarbíl sem staðsettur
hefur verið við Slysadeild Borgar-
spítalans. í eitt skipti hefur nám-
skeið svipað þessu verið haldið úti
á landi. Samtals hafa 236 manns
sótt þessi námskeið. Áætlaður
Gamli tíminn. Fyrsti sjúkrabíllinn
í Reykjavík var tekinn í notkun
árið 1921. Tveim árum áður hafdi
Læknafélag Reykjavíkur skorað á
bæjarstjórnina „að útvega sjúkra-
bíl hið allra fyrsta til þess að
sjúkraflutningur í bænum gangi
greiðar og þægilegar en hingað
til."
22 HEILBRIGÐISMÁL 3/1988