Samtíðin - 01.09.1937, Síða 22

18
SAMTÍÐIN
ihaldsflokknum enska og koma
fulltrúum verkamannaflokksins til
valda. En það, sem stjórnmálamað-
urinn Baldwin lagði i rúst, liresti
prívatmaðurinn Baldwin furðu
fljótt við á ný. Hann stóð altaf
jafn hrekklaus frammi fyrir fylgis-
mönnum sínum, og það fenti furðu
fljótt í sporin. Auk þess tóku for-
lögin liér í taumana og fólu Bald-
win að mynda nýtt ráðuneyti, sem
sat frá 1924—1929. Og ennþá tók
hið stóra pólitiska harn til máls og
mælti með sömu hreinskilninni og
1921 og ’23: — Það er sjaldan, að
forsjónin ljær sama manninum
tækifæri tvisvar!
Störf ráðuneytis Baldwins frá
1924—’29 urðn mönnum sár von-
brigði. Langmerkasta afrekið var
Locarno-samningurinn, sem lægði
ólguna í Evrópu um nokkurt skeið.
En Baldwin revndist ekki nægur
stjórnmálamaður. Hann lét málin
ráðast, en megnaði ekki að stýra rás
hinna pólitisku viðhurða. Hin póli-
tíska braut þessa einlynda manns
lá í eintómum hlykkjum eftir því,
sem viðfangsefnin ryktu i hann.
Hér fór sem oftar, að heiðarlegur
maður og dugandi stjórnmálamað-
ur er sitt hvað. Hin karlmannlega
breska ró varð hér að lesti. Bald-
win hafði ekki vit á að hætta leikn-
um nógu snemma og ganga til kosn-
inga á réttum tima. Var hann of
heiðarlegur maður, til þess að ganga
til kosninga með ósannar forsend-
ur og látast vilja fá um þær þjóðar-
atkvæði? Um það skal ekkert full-
yrt. En hitt er vist, að Baldwin sat,
meðan sætt var, dró kosningar til
siðasta augnabliks og féll eftir-
minnilega fyrir verkamannaflokkn-
um, sein nú fól MacDonald að
mynda ráðuneyti í annað sinn.
Bresku ihaldsmennirnir voru orðn-
ir þreyttir á Baldwin. Hann var of
líkur þeim sjálfum, í þeim skiln-
ingi sem síst átti við ólgu eftir-
stríðsáranna.
Var nú nokkur von til þess, að
liinn aldurhnigni hægrimaður ætti
sér enn uppreistar von sem forsæt-
isráðherra á glærís stjórnmálanna?
Var líklegt, að forsjónin gæfi hon-
um „chance“ í þriðja sinn, eins og
liann mundi sjálfur liafa orðað það?
I stjórnmálum gerast margir
furðulegir lilutir, og skvldi enginn
maður fortaka neitt á þeim vett-
vangi. Baldwin var mesti afbragðs-
maður; það vissu allir. Hann var
hvorki meira né minna en sá mað-
ur, sem enski ihaldsflokkurinn
treysti hest til þess að vaka yfir
velferð Breta, er lieimskreppan var
skollin á. í þetta sinn var það krepp-
an, sem á vfirborðinu lyfti Baldwin
upp í ráðuneyti MacDonalds. En
undir niðri réð vitanlega hið hreska
auðvald öllu um þetta, Fjármála-
vitið og mátturinn, sem stafar frá
hinni frjóu hresku mold, tveir sterk-
ustu þættirnir i fari Baldwins sjálfs,
vildu i raun og sannleika engin mök
eiga við MacDonald. Og þó að hann
fengi að nafninu til að heita skip-
stjóri i þjóðstjórninni, réð 1. stýri-
maður, Stanlej' Baldwin, þar mestu.
Nú hefst siðasti, en lang-glæsileg-
asti þáttnrinn i stjórnmálasögu
Baldwins, sem hér verður þó ekki
rakinn nema að litlu leyti. Þessi