Samtíðin - 01.05.1956, Page 22

18
SAMTÍÐIN
um til uppfinningar, er eiga eftir að
valda jafnvel tímamótum í menning-
arbaráttu þjóðanna.
ÞAÐ VAR árið 1819, sem Laénnec
birti uppfyndingu sína í ritgerðar-
formi. Hann lýsti sjálfur hlustpíp-
unni sem sivalning úr tré. Hún var
hálfur annar þumlungur að þvermáli,
eitt fet á lengd með þriggja lina viðu
gati eftir sívalningnum endilöngum,
en það endaði i trektmynduðu opi
við annan enda hans. Það var ekki
hægt að nota nema annað eyrað i
einu, en ekki leið á löngu, þar til á-
haldið var endurbætt þannig, að liægt
var að hlusta með báðum eyrum i
senn.
Ritgerð Laénnecs vakti gífurlega
athygli í París, en uppfyndingu lians
var vel tekið viða um lönd. Hún færði
út landmork mannlegrar þekkingar
og skóp merk nýyrði, eins og titt er
um nýjungar á sviði vísinda og tækni.
Til Neckersjúkrahússins, þar sem
Laénnec starfaði, tóku að streyma
læknanemar frá ýmsum þjóðum, svo
mikið orð fór af fyrirlestrum og
sj úkdómaskyggni hins snjalla,
franska læknis. Mannkostum hans og
góðvild i garð fátælcra manna virtust
engin takmörk sett, en fyrir allt þetta
varð hann brátt geysivinsæll, ekki
einungis meðal sjúklinga sinna, lield-
ur einnig meðal nemenda og stéttar-
hræðra.
Laénnec vann merkilegt starf á
sviði meinafræðinnar. Atliygli hans
heindist mjög að lifrarsjúkdómum,
m. a. þeim, er veldur svonefndri gulu,
og enn er lifrarsjúkdómur einn við
hann kenndur á læknamáli. Það var
ekki að undra, þótt hugur þessa
hlustunarsérfræðings heindist að
lungnaberklum, en viðskipti hans við
berklasj úklinga svo og hóflaus á-
reynsla leiddi til þess, að hann veikt-
ist sjálfur af lungnatæringu, seift þá
var imeð réttu talin geigvænlegur
sjúkdómur. Varð liann nú að hverfa
frá læknisstörfum um hríð og hélt til
Rretagne sér til hvíldar og heilsubót-
ar.
Þeirri hvíld lauk árið 1822, er hon-
um var boðið háskólakennaraem-
hætti í læknisfræði við Parísarhá-
skóla. Var það að maklegleikum, þvi
að engum hlandaðist hugur um, að
Laénnec væri í röð fremstu lækna
Frakldands. Hins vegar átti þessi
embættisveiting eftir að verða hon-
um að aldurtila. Enda þótt vistin á
Bretagne hefði, þegar liér var komið
sögu, hresst hann vel, sótti brátt í
sama horfið, er á liann hlóðust em-
hættisannir og áhyggjur i París.
Hann andaðist fjórum áruan seinna
úr lungnaberklum, sjúkdómnum,
sem hann liafði manna vasklegast
barizt gegn og það svo, að vakið hafði
athygli um heim allan.
Lei'ðsöguma&ur: „Hér er þessi
frægi foss, sem ég var að segja ykk-
ur frá áðan. Ef þið þagnið andartak,
dömur mínar, munuð þið heyra drun-
urnar í honum.“
Byggingarvörur og alls konar verk-
færi er bezt að kaupa hjá okkur-
VERZLUNIN BRYNJA
Laugaveg 29. Símar 4160 og 4128.