Samtíðin - 01.05.1970, Blaðsíða 19

SAMTÍÐIN
15
kommúnistanjósnaranna eru eins margþætt-
ar og smámunasamar og starfsreglur Araba-
njósnaranna, sem við tókum til fanga. Þeir
vilja fræðast um sérhvert smáatriði varðandi
vegi og brýr, sem hafa hernaðargildi. Þeir
hafa líka reynt að njósna um fjárhag okkar
°g vísindastarfsemi. Það er einkenni sovézku
leyniþjónustunnar, að hún trúir hvorki opin-
berum tilkynningum né skýrslum. Hún álít-
Ur! að meginviðfangsefni blaðanna sé að
halda sannleikanum leyndum og rugla óvin-
ína. Þar eyða þeir ógrynni tíma og fjár til
að rannsaka, hvort blöðin segi satt. Ef getið
er t. d. um það í blaði, að einhver vegar-
spotti hafi verið malbikaður, gera þeir út heil-
au njósnaleiðangur til að ganga úr skugga
Um, hvort það sé satt.“
Iser Harel vildi ekki fremur en eftirmað-
Ur hans gefa Shin Beth einkunn, og er það
skiljanlegt. Samt sagði hann: „Við erum öðru-
visi en leyniþjónusta annarra ríkja. Ég hef
aldrei lesið um afrek James Bonds, en sé það
rett, sem ég hef heyrt um þau, er hann
ekki vitund líkur raunverulegum njósnurum.
hijá þeim er tilveran allt öðruvísi. Starfs-
menn okkar eru engir ævintýramenn. Við
höfum kvennjósnara, en þeir beita ekki kyn-
Þokka sínum til að leysa viðfangsefnin. Við
Israelsmenn höfum ekki átt neina Mata Hari.
Nokkrir kvennjósnarar okkar hafa fram-
kvæmt hættulegustu störf, sem hugsazt get-
Urj en það gerðu þeir eingöngu með kjarki,
snarræði og snilli. Þeir höguðu sér ekki eins
°g konurnar í njósnareyfurunum. Njósnarar
okkar lifa engu samkvæmis- né skemmtana-
iífi. Þeir eru embættismenn ríkisins. Þeir íá
hvorki kaupuppbætur né áhættuþóknun.
Njósnastarfsemi, sem notast við Bond-mann-
gerðir, bíður siðferðilegt og starfrænt skip-
brot.
Njósnarar okkar verða að vera greindir,
duglegir og mjög skylduræknir í starfi sínu
fyrir ríkið. Við þjálfum starfslið okkar í því
greina milli hins leyfilega og óleyfilega,
Það er nauðsynlegt, þegar unnið er fyrir
leynilega þjónustu, sem lýtur ekki venjulegu
opinberu aðhaldi. Menn okkar verða að vera
fserir í starfi sínu, síprófandi nýjar vinnuað-
ferðir. Það getur reynzt njósnurum stórhættu-
legt að endurtaka aðferðir sínar. Svo verða
þeir að vera svalir, því leyniþjónusta krefst
sterkra tauga.“
Leyniþjónustur sumra ríkja hafa fyrrver-
andi afbrotamenn í starfi. Þar halda þeir, að
slungnir þjófar hljóti einnig að geta orðið
dugándi njósnarar. ísraelsmenn eru á annarri
skoðun. Upplýsingaþjónustan í ísrael skipt-
ist í 5 deildir. 3 þeirra starfa að mestu „ofan
jarðar“, en 2 mestmegnis „neðan jarðar“,
eins og það er orðað. Látið er heita svo, að
hlutverk þessara deilda sé í því fólgið „að
safna upplýsingum, er ísrael þarfnist sér til
öryggis og til styrktar utanríkismálum sín-
um.“ Einnig eiga deildirnar að safna vitn-
eskju innan lands og utan um hernaðaráform
og herstyrk óvina. Þá éiga þær sí og æ að
gefa hverjum þeim félagsskap nánar gætur,
sem er fjandsamlegur ísraelsmönnum, þar
á meðal andsemítiskum og hálfnaziskum sam-
tökum. Jafnframt skulu þær vinna að sam-
starfi við þær þjóðir, sem hlynntar eru ísra-
el, en óska af einhverjum ástæðum, að sam-
starf þetta fari leynt. Sú þjónusta má því
kallast dulin utanríkisþjónusta. Hún beinist
m. a. að löndum, sem hafa ekki stjórnmáía-
samband við ísrael. En aðalhlutverk Shins
Beths er gagnnjósnastarfsemi, sem beinist
fyrst og fremst gegn njósnurum úr leyni-
þjónustu Araba- og kommúnistalandanna.
Eftir 6 daga stríðið og' hernám Vestur-Jórd-
aníu og Gazasvæðisins var Shin Beth einnig
falið að berjast gegn E1 Fatah og 73 öðrum
arabiskum samtökum, er lýstu sig opinber-
lega fjandsamleg hernámi ísraelsmanna og
tilveru ísraels.
Ha-Mosad stofnunin í ísrael fæst við svo-
nefnt jákvætt njósnastarf, þ. e. aflar vitn-
eskju eftir duldum leiðum. Hún starfar oft
með Shin Beth og lýtur forstjóra hennar, en
er undir eftirliti forsætisráðherrans. Ótald-
ar eru þá 3 stofnanir: upplýsingaþjónusta lög-
reglunnar, hersins og utanríkisráðuneytisins.
SKÖMMU eftir stofnun Ísraelsríkis 1948
fól David Ben Gurion, þáverandi forsætis-
og varnarmálaráðherra þess, Iser Harel að
skipuleggja upplýsingaþjónustu mótspyrnu-
hreyfingarinnar og sjá um, að hún yrði á
heimsmælikvarða. Iser hefur lýst þessu við-
fangsefni sínu þannig: „Auðvelt var það ekki.
Það var miklu örðugra en að skapa nýtízku
her úr > starfshópum mótspyrnuhreyfingar-
innar. Þekking okkar var í molum, og upp-
lýsingaþjónustur annarra landa voru ekki
sérlega ginnkeyptar fyrir að miðla okkur af
leyndardómum sínum. Við vorum líka í
vandræðum, vegna þess að nokkur þeirra