Samtíðin - 01.11.1970, Blaðsíða 17

SAMTÍÐIN
13
safnsins og varði þar öllum tómstundum
sínum næstu 3—4 árin til að bæta sér upp
þann skort á skólaménntun, sem hann hafði
orðið að þola.
Sama árið og Panuzzi dó (1878) birtist
ungur feimnislegur maður í lestrarsal B. Mus.
Sá hét George Bernard Shavv. Árið eftir
skrifaði hann þar daglega 5 bls. af skáidrit-
um, sem hann hafði í smíðum. Shaw var
sjálfmenntaður sem svo er nefnt. Seinna
sagðist hann hafa hlotið menntun sína þarna
í lestrarsalnum og í Málverkasafni ríkisins
við Trafalgartorg. Hann gleymdi ekki að
gjalda bókasafninu þakklætisskuld sína, því
að hann arfleiddi það að handritinu að sjón-
leiknum Jeanne d’Arc: Saint Joan. Einnig
ánafnaði hann því ákveðinn hundi-aðshluta
af höfundartekjum sínum. Ef talið, að safn-
ið hafi undanfarin ár haft milli 60 og 70
millj. kr. tekjur af My Fair Lady.
í þessum lestrarsal sat árum saman mað-
ur, sem hafði ekki nema 5 dollara vikutekj-
ur fyrir að vera Lundúnafréttaritari blaðsins
New York Herald. Hann taldi sig þess um-
kominn að kenna heiminum fjármálapólitík-
ina og varði tímanum til að semja eins kon-
ar trúmálarit í þeim efnum. Það nefnist Das
Kapital, en höfundurinn hét Karl Marx og
var þýzkur Gyðingur. Þessi maður sat alltaf
við borð, sem merkt er G 7. Sálufélagar lians
líta síðan á það sem helgan stað.
Ýmsir aðrir byltingasinnaðir menn hafa
unnið í lestrarsalnum, ekki sízt Rússar.
Einn þeirra var Krapotkin fursti, sem Oscar
Wilde sagði, að væri einn þeirra fáu manna,
er höndlað hefðu hamingju þessa heims.
Krapotkin eyddi þarna mörgum árum í leit
að sögulegum rótum að frönsku stjórnar-
byltingunni, sem hann vonaðist til, að sér
myndi auðnast að gróðursetja í rússneskum
jarðvegi. Hann fékk bækur léðar fram á
lestrarsalinn undir nafninu Levachow.
Árið 1902 fékk maður að nafni Lenin
leyfi til að vinna í lestrarsalnum. Hann kall-
aði sig Richter og sat alltaf við borðið L 13.
Svo hvarf hann fyrirvaralaust úr lestrar-
salnum, og einhvern tíma eftir 1920 spurði
einhver safngestanna bókavörðinn, hvort
hann myndi eftir honum.
>,Já, það geri ég reyndar. Þetta var kubbs-
legur náungi með svart skegg, fölleitur og
höfuðstór og var alltaf í bláum fötum. Ég
hef oft verið að velta því fyrir mér, hvaó
orðið hafi af honum,'1 svaraði bókavörður-
inn.
Nokkrum árum eftir að Lenin fór að venja
komur sínar í B. Mus., birtist þar einn
Rússinn í viðbót. Sá hét Bronstein, en nefnd-
ist Trotskij og hirti ekki um að afsala sér
því nafni eftir það.
í ÞESSU hljóðláta musteri bóka og grúsks
varð skyndilega mikil háreysti árið 1915, er
sprengja sprakk þarna í hverfinu og 15 lestir
af þaki salarins hrundu. Þetta gerðist í fyrri
heimsstyrjöldinni. Miklu meira gekk þó á í
síðari heimsstyrjöldinni 1940—-’45, er B. Mus.
varð ellefu sinnum fyrir loftárásum. Bretar
voru ekki óviðbúnir þeim ósköpum. Hinn
24. ágúst 1939 fékk yfirbókavörðurinn fyrir-
mæli frá innanríkisráðuneytinu um að hefja
þegar í stað brottflutning á dýrmætustu rit-
um safnsins. Þau voru geymd í kolanámu-
göngum í Wales, meðan styrjöldin geisaði.
Verst varð safnið úti af völdum eldsprengju
í maí 1941. Þá eyðilögðust þar 125.000 bækur.
Skáldið Mac Neice hefur lýst gestunum
í lestrarsal B. Mus. eitthvað á þessa leið: Á-
lútir sitja þeir og eru eins og býflugur, sem
skríða af stað í leit að hunangi, er safnazt
hefur með árunum í hólf þekkingarinnar.
Sumir þeirra hafa þarna verk að vinna, aðrir
eru þar, af því að þeir eru sólgnir í þekk-
ingu, nokkrir af því að þeir hafa ekki annað
skárra að gera, enn aðrir til að deyfa háreysti
púkans í sál sinni. Sérvitringar, eljumenn,
umkomulausir námsmenn, athvarfslausir
flóttamenn frá ýmsum löndum. Sumir eru
fullir af lífsþrótti, aðrir hálfsofandi eins og
leðurblökur, sem hanga þarna innhverfar í
heimi korpinna verðmæta, veröld, sem er
örugg og næðissöm.
Bóndinn: „SjáiS þér ekki skiltið hjá
ánni? Það stendur PRlVAT á því.“
Veiðiþjófur: „Rg legg aldrei i vav/i
minn að lesa neitt, ef það stendur p rív at
á því.“
— Endumýjum görnlu sængurnar —
— Seljum sængur og kodda —
DÚN- OG FIÐURHREINSUNIN
Vatnsstíg 3 — Sími 18740