Samtíðin - 01.11.1970, Blaðsíða 22

18
SAMTÍÐIN
Ingólfur Davíðsson:
Ur ríli
náltúmnnar
MEIVGUN RÍIVARFLJÓTS
„ÞAÐ húmar og hljóðlega rennur / i hæg-
viðri straumfögur Rín“. Langt er síðan þetta
var kveðið, og nú er Rín ekki straumfögur
lengur, öðru nær. Þetta meir en 800 km
langa fljót er nú talið hið mengaðasta í Evr-
ópu, enda rennur það gegnum þéttbýl lönd
og afarmikil iðnaðarhéruð. Sorpi og skólpi
frá milljónatugum manna er veitt út í það,
og úrgangsefni ótal verksmiðja stórmenga
vatnið. Mengunin byrjar þegar í Sviss. Séð
úr lofti við Basel virðist rauð rák 10 m
breið og 1000 m löng liggja eftir miðri ánni
neðan við verksmiðjurnar miklu. Við Mann-
heim streymir ýldulyktandi mistur inn í flug-
vélina í 400 m hæð. Flugfarþegi segir: 660
km frá landamærum Sviss er árvatnið gul-
brúnt og ýlduna leggur af því. Neðar fer að
bera á olíu og' fituflekkjum, og enn neðar er
sterk olíulykt af vatninu. Vatnið og verk-
smiðjusvælan renna brátf í eitt þokumistur.
Sums staðar er brennisteinsfýla af vatninu. í
Hollandi er áin orðin samfelld skólpleiðsla.
Hollendingar verða að taka við saur, skólpi
og verksmiðjumengun frá mörgum löndum.
Vatnið er þar talið flytja með sér 40 þús.
tonn af salti, 16 þús. tonn af brennisteins-
samböndum, 103 tonn af fosfór, yfir 500 tonn
af ammoníaki, 300 tonn af járnsamböndum
o. s. frv. daglega, auk ógrynnis lífrænna úr-
gangsefna.
Fiskar eru að hverfa úr ánni. Eini fiskur-
inn, sem enn heldur þar velli, er állinn, en
hafa verður hann í hreinu vatni nokkrar
vikur, áður en óhætt er talið að éta hann. í
fyrra lenti í ógáti talsvert af skordýraeyðing-
arefninu Thiodan í ánni. Drap það fiska og
eitraði vatnið um tíma. Súrefnið í árvatninu
minnkar líka stöðugt. Víða í Mið-Evrópu er
vatn orðið ódrekkandi nema það sé soðið og
hreinsað og verður bráðum jafndýrt og bjór.
Baðstaðir, veiðiskapur og rómantík eru að
fara norður og niður. Þetta er gjaldið fyrir
„menninguna“!
Rínarfljót ér eins konar þjóðbraut, og um-
ferð eftir því er afar mikil. Talið er, að um
17 þúsund vöru- og farþegaskip og dráttar-
bátai’ séu á siglingu á ánni. Sums staðar er
áin mjög straumhörð, og aðstoða dráttarbát-
arnir skipin þar. Oft eru þarna langar skipa-
lestir eða flotar á ferð, og bráðum verður
lokið við skipaskurð úr Rín til Dónár. Eftir
fá ár verður því hægt að fara fljótaleiðina
frá Norðursjó til Svartahafs.
Ein verkfræðingaáætlun er sú að reisa
mörg kjarnorkuver við Rín. Þvílík ver þurfa
afarmikið kælivatn og er gizkað á, að Rín
yrði 30—40° heit, þar sem hún félli inn í
Holland. Myndi grúfa yfir henni sífelldur
gufumökkur og yrði þá jafnvel siglt í þoku á
ánni neðanverðri. Þvílíkar framfarir! Kvart-
að er um, að verksmiðjueigendur hirði ítt
um varúðarreglur nema þeir séu knúðir til
þess. Háttsettur þýzkur embættismaður
kvartaði nýlega undan þessu í blaðaviðtali
og sagði: „Hvað eigum við þá að gera? Eig-
um við þá að setja forstjórana í fangelsi?“
„Því ekki það,“ sváraði blaðamaðurinn. (Sjá
Der Spiegel 14. sept. 1970, þar sem mengun
Rínar er lýst).
Móðirin: „Eg vil eJcki hafa, að þú sért
að leika þér við þessa bannsetta 'prakkara!
Þú átt að leika þér við siðuð börn, heyr-
irðu það?“
Sonurinn: „En þeirn hefur öllum verið
bannað að leika sér við mig.“
Rafvirkinn: „Það hlýtur að vera meira
en skrítið fólk, sem ■ býr hér í húsinu.
Fyrst hringir það æ ofan í æ til mín að
biðja mig að koma og gera við dyrabjöll-
una hjá sér, og þegar ég loksins kem og
hringi á hjá því, anzar það bara alls ekki!“
Framkvæmum fljótt og vel:
SKÓ-, GÚMMl- og SKÓLATÖSKU-
VIÐGERÐIR,
Skóverkstæði HAFÞÖRS,
GarSastrœti 13 (inngangur úr Fischerssundi).