Fréttablaðið - 11.08.2010, Blaðsíða 23

H A U S
MARKAÐURINN
Ú T T E K T
5MIÐVIKUDAGUR 11. ÁGÚST 2010
Arion banka og hjá Landsbankan-
um. Þótt líklegt sé að grunnrekst-
ur bankanna batni að lokinni end-
urskipulagningu lánasafna bank-
anna verði engu að síður að grípa
til ráðstafana til að tryggja viðun-
andi rekstur þeirra.
BEÐIÐ EFTIR EVRUNNI
„Að mínu mati er kostnaðurinn
við rekstur bankakerfisins enn
of mikill,“ segir Gylfi Magnús-
son, efnahags-
og viðskipta-
ráðherra. Hann
segir ákvörð-
unina í höndum
eigenda bank-
anna, Banka-
s ý s l u r í k i s -
ins og kröfu-
hafa að draga
úr kostnaði og
bæta arðsemi
þeirra. Grípa
má til ýmissa
ráða að hans
mati; draga úr
yfirbyggingu
banka og spari-
sjóða , fækka
útibúum og út-
vista ákveðn-
um þáttum, svo
sem tengdum
upplýsingatækni.
Um nokkurt skeið hefur verið
rætt opinberlega um hugsanlega
hagræðingu fólgna í sameiningu
tveggja af stóru bönkunum þrem-
ur. Gylfi segir það ekki koma til
greina við núverandi aðstæður.
„Sameinaður banki yrði mjög
stór og hefði yfirburði á sam-
keppnisaðila. Reynslan sýnir að
það er mjög hættulegt fyrirkomu-
lag. Sæmilega stórar stofnanir
í virkri samkeppni ættu að vera
af hinu góða og bankakerfið mun
stöðugra en ef það hefði einn risa-
stóran banka, einn frekar lítinn og
nokkra örsmáa,“ segir Gylfi og til-
tekur að millibankamarkaðir með
gjaldeyri og verðbréf virki illa
með fáa þátttakendur. „Ef einn er
langstærstur er erfitt að sjá fyrir
sér virka verðmyndun á mörgum
mörkuðum. Við höfum hana ekki
núna en fáum hana vonandi aftur
á næstu árum.“
Viðskiptaráðherra hugnast mun
betur að sameina banka og fjár-
málafyrirtæki gangi upptaka evru
sem gjaldmiðils hér á landi eftir.
„Þá væri íslenska bankakerfið
komið með öflugri bakhjarl, evr-
ópska seðlabankann, og fleiri val-
kosti fyrir viðskiptavini, sem gætu
snúið sér til erlendra viðskipta-
banka,“ segir Gylfi og tiltekur að
á sama tíma muni gjaldeyrismark-
aðurinn opnast upp á gátt þegar
krónan setji fjármálakerfinu ekki
þröngar skorður.
TILTEKTIN HAFIN
„Það er búið að vinna í hagræðing-
arverkefnum og útibúum fækk-
að verulega. Þeim verður fækk-
að frekar með sameiningu útibúa
á höfuðborgarsvæðinu í vetur,“
segir Höskuldur H. Ólafsson,
bankastjóri Arion banka.
Höskuldur bendir á að mikil
vinna hafi farið í flókin ástands-
bundin verkefni, sem tengjast
tímafrekri þjónustu við einstakl-
inga og fyrirtæki. „Þetta er vinnu-
aflsfrekt og tefur fyrir frekari
hagræðingu,“ segir hann og bend-
ir á að þegar sé búið að fækka
starfsfólki um fimmtán prósent
hjá bankanum.
Fréttablaðið leitaði eftir við-
tali við bankastjóra hinna stóru
viðskiptabankanna. Birna Ein-
arsdóttir, bankastjóri Íslands-
banka, sá sér ekki fært að tjá sig
um málið þegar eftir því var leit-
að í gær.
HÖFUÐSTÖÐVAR SKORNAR NIÐUR
Viðmælendur Fréttablaðsins innan
og utan bankageirans segja hag-
ræðingu innan bankageirans bráð-
nauðsynlega. Fleira þurfi þó að
koma til en sameining útibúa. Mik-
ilvægt sé að draga úr launakostn-
aði hvort heldur með launalækk-
un eða með uppsögnum á starfs-
fólki.
Þeir sem rætt var við benda á að
doði sé yfir almennri útlánastarf-
semi þar eð fá veð séu til að lána út
á. Þetta hefur valdið því að nokkrir
millistjórnendur innan bankanna
hafa átt frumkvæðið að því að
segja starfi sínu lausu og ákveð-
ið að leita fyrir sér á öðrum vett-
vangi fremur en að vera eins konar
áskrifendur að launum sínum.
Eins og Höskuldur hjá Arion
banka bendir á hafa skuldbreyt-
ingar og aðrar sambærilegar að-
gerðir tekið við af útlánastarf-
semi. Þetta eru svipaðar aðstæður
og skapast hafa á meginlandi Evr-
ópu, ekki síst í Bretlandi. Þar er
hins vegar nokkuð um liðið síðan
niðurskurðarhnífurinn var settur
á loft og ónauðsynleg fita skorin af
kerfinu. Heimildir Fréttablaðsins
herma að þegar stöðugleiki komist
á rekstur bankanna og uppstokk-
un á skuldamálum einstaklinga og
fyrirtækja verði komin fyrir horn
verði niðurskurðarhnífnum brugð-
ið á loft innan fjármálageirans.
Öðru fremur er talið að niður-
skurðurinn verði í höfuðstöðvum
viðskiptabankanna stóru á höfuð-
borgarsvæðinu. Eigi að nást fram
raunveruleg hagræðing verði að
fækka starfsfólki.
Eignastýring
í fremstu röð
Eignastýring Íslandsbanka
Sími 440 4920
Kirkjusandi 2–4, 105 Reykjavík
eignastyring@islandsbanki.is
www.islandsbanki.is/fj arfestingar
Alhliða þjónusta við sparifj áreigendur
og fagfj árfesta
Eignastýring Íslandsbanka er leiðandi á íslenskum markaði
með hundruð milljarða króna í eignastýringu og vörslu fyrir
tugi þúsunda einstaklinga og fagfj árfesta.
Hafðu samband í síma 440 4920 til að fá nánari
upplýsingar eða til að mæla þér mót við ráðgjafa.
Íslandsbanki kt. 491008-0160 er viðskiptabanki sem starfar undir eft irliti Fjármálaeft irlitsins.
Sveigjanlegt þjónustustig
Netbankinn
Eigna- og lífeyris-
þjónustan
Einkabanka-
þjónustan
Þ
JÓ
N
U
ST
U
ST
IG
»
Einkabankaþjónusta
Vöktun
safna
Eigna-
stýring
Lífeyris-
þjónusta
Ráðgjöf
Skattamál
Verðbréfa-
viðskipti
Banka-
þjónusta
GYLFI
MAGNÚSSON
HÖSKULDUR H.
ÓLAFSSON
Arðsemi bankanna bendir til að
hagræðingar sé þörf. Þetta segir
Gísli Hauksson, framkvæmda-
stjóri GAM Management. Hann
bætir við að bæði Bankasýslan
og AGS telji að rekstrarafkoma
bankanna sé ekki viðunandi.
Hagnaður bankanna í fyrra
skýrist öðru fremur af vaxta-
munaviðskiptum við Seðlabank-
ann og verðbólgutekjum en ekki
af hefðbundinni bankastarfsemi.
Hagræðingarkrafan hljóti því að
vera mikil um þessar mundir.
Gísli bendir á að efnahags-
reikningur bankanna hafi
skroppið saman eftir hrunið. Það
sama eigi ekki við um rekstur
og mannahald. Því sé eðlilegasta
leiðin að draga saman í rekstri
þeirra, skera niður útibúanetið
og umfang jafnt á höfuðborgar-
svæðinu sem landsbyggðinni.
Gísli segir rætt hafa verið um
hagræðingu innan bankanna í
hátt í áratug. „Það var umtalað í
bönkunum fyrir hrun að hagræð-
ingaraðgerðir væru framundan,
sérstaklega í tengslum við úti-
búanetið. En á meðan rekstur
þeirra var mjög góður var ekk-
ert gert,“ segir hann en bætir við
að þótt bankakerfið yrði skorið
niður valdi smæð samfélagsins
því að starfsmannafjöldi í fjár-
málageiranum muni ævinlega
verða hlutfallslega meiri hér á
hverja þúsund íbúa en í öðrum
löndum. „Við högnumst lítið á
stærðarhagkvæmni eins og í
öðrum löndum,“ segir hann.
- jab
Töpum á smæðinni
Hagræðingar hefur verið þörf á
bankakerfinu í áratug. Í uppganginum
var málinu slegið á frest.
GÍSLI Smæð hagkerfisins veldur því að
bankakerfið verður ævinlega hlutfalls-
lega stórt, segir framkvæmdastjóri GAM
Management. MARKAÐURINN/ARNÞÓR
Starfsmenn fyrirtækja í fjár-
málaþjónustu hér voru 5.600 í lok
árs 2007. Þeir eru nú 4.200. Þetta
jafngildir 25 prósenta fækkun
starfa, samkvæmt upplýsing-
um úr skýrslu Bankasýslu rík-
isins. Meirihluti þeirra, rúmlega
3.000 vinna hjá Arion banka, Ís-
landsbanka og Landsbankanum.
Aðrir vinna hjá sparisjóðunum
og öðrum smærri bönkum og
fjármálafyrirtækjum.
Í skýrslu Bankasýslunn-
ar kemur fram að starfsfólk í
fjármálaþjónustu sem hlutfall
af heildarvinnuafli hér á landi
hafi aukist verulega á síðustu
tuttugu árum. Hlutfallið var
3,5 prósent í byrjun tíunda ára-
tugar. Í kjölfar aukinna verð-
bréfaviðskipta og fjárfestingar-
bankastarfsemi eftir aldamót-
in hafi hlutfallið hækkað hratt,
fór hæst í rúm 5,0 prósent árið
2008.
Í skýrslunni kemur fram að
þrátt fyrir bankahrunið sé hlut-
fall starfsmanna í fjármálaþjón-
ustu sem hlutfall af heildar-
vinnuafli 4,7 prósent, sem er
svipað og það var fyrir þremur
árum þegar stefnt var að því að
gera Ísland að alþjóðlegri fjár-
málamiðstöð.
Til samanburðar starfa að
meðaltali 3,0 prósent vinnuafls
við fjármálaþjónustu innan Evr-
ópusambandsins.
4.200 manns vinna
hjá bönkunum
Li
th
áe
n
Po
rt
úg
al
Le
tt
la
nd
Fi
nn
la
nd
N
or
eg
ur
Sv
íþ
jó
ð
Pó
lla
nd
G
rik
kl
an
d
Sp
án
n
H
ol
la
nd
Íta
lía
ES
B
Fr
ak
kl
an
d
D
an
m
ör
k
Þý
sk
al
an
d
B
el
gí
a
Au
st
ur
rík
i
B
re
tla
nd
Ís
la
nd
Írl
an
d
Sv
is
s
Lú
xe
m
bo
rg
Hlutfall í ESB til viðmiðunar
12,08%
5,60%
5,10%
4,69%
4,25%
3,55%
3,55%
3,46%
3,45%
3,42%
3,04%
2,82%
2,81%
2,51%
2,50%
2,35%
2,19%
2,15%
2,07%
2,02%
1,77%
1,56%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
0%
STARFSFÓLK Í FJÁRMÁLAGEIRANUM SEM
HLUTFALL AF VINNUAFLI