Fréttablaðið - 09.09.2010, Qupperneq 20

20 9. september 2010 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Frost í helvíti?
„Ætli það frjósi ekki fyrr í víti heldur
en að ég skipti um flokk,“ sagði
Þráinn Bertelsson, þá þingmaður
Hreyfingarinnar, þegar fjölmiðlar
gerðu að því skóna að hann væri á
förum úr því sem þá hét Borgara-
hreyfingin og yfir í Samfylk-
inguna. Skömmu síðar
sagði Þráinn þó skilið við
Borgarahreyfinguna og
hefur síðan verið utan
flokka. Í gær fréttist að
hann væri genginn til
liðs við þingflokk VG.
Ekkert veðurskeyti barst
hins vegar úr neðra í gær.
Fannst miðjan?
Í upphafi árs 2009 ætlaði Þráinn á
þing með Sigmundi Davíð og félög-
um í nýrri Framsókn. „Sósíalisminn er
hruninn. Frjálshyggjan hrunin. Miðjan
stendur eftir, skynsemdin og hóf-
semin,“ sagði Þráinn Bertelsson þá.
Kannski er þá miðjuna, skynsemdina
og hófsemina að finna í rústum
sósíalismans sem er jú eitt af
leiðarljósum VG.
Vel heppnuð katta-
smölun?
Óánægja virðist krauma
undir í öllum flokkunum.
Til dæmis í
Samfylkingunni. Kristrún Heimisdótt-
ir, fyrrverandi aðstoðarmaður Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur, hefur
vakið athygli með andófi við flokks-
forystuna, síðast á fundi með Jóni
Baldvin og krötum Samfylkingarinnar
á laugardag. Í gær kom fram að Árni
Páll Árnason, nýr viðskiptaráðherra,
hefði ráðið Kristrúnu sem
aðstoðarmann. Kannski
er hann þar að koma til
móts við þá flokksmenn
sem eru orðnir ókyrrir í
stjórnarsamstarfinu.
peturg@frettabladid.is
Í öllum hverfum borgarinnar, í hverjum bæ og hverri sveit er þjónustumiðstöð á
formi sóknarkirkju. Þar er veitt margþætt
þjónusta fyrir einstaklinga og hópa í ólík-
um aðstæðum sem koma upp í lífinu.
Rekstur þessara þjónustumiðstöðva
nærsamfélagsins hvílir á sóknargjöld-
um. Þau innheimtir hið opinbera fyrir öll
trúfélög á Íslandi. Hver fullráða einstakl-
ingur greiðir í ár 767 krónur á mánuði til
sinnar þjónustumiðstöðvar. Sóknargjöldin
renna þannig beint til nærsamfélagsins á
hverjum stað.
Sóknarnefndir móta starf þessara þjón-
ustumiðstöðva því sóknir þjóðkirkjunnar
eru sjálfstæðar stjórnsýslueiningar. Þeim
er stjórnað af sjálfboðaliðum sem þiggja
umboð sitt á almennum safnaðarfundum
sem haldnir eru árlega. Þau sem eru skráð
í þjóðkirkjuna geta þannig haft bein áhrif
á starf sóknarkirkjunnar sinnar og ákveð-
ið í samstarfi við prestana sína hvernig
sóknarkirkjan nærir samfélagið.
Sóknarkirkjan er öllum opin. Þjónusta
presta og safnaða stendur öllum til boða,
óháð trúfélagsaðild. Möguleikar safnað-
arstarfsins mótast hins vegar af tekjum
kirkjunnar, sóknargjöldunum. Ef þú segir
þig úr þjóðkirkjunni verður sóknarkirkjan
þín af tekjum án þess að nærsamfélaginu
sé bætt það upp með beinum hætti. Ein-
hliða skerðing stjórnvalda á sóknargjöld-
um bitnar líka á nærsamfélaginu.
Öflugt nærsamfélag nærir einstaklinga
og fjölskyldur, skapar öryggi og skilyrði
til þroska. Það hlúir að sjálfbærum lífs-
stíl. Nærsamfélagið er mikilvægur varn-
arþáttur í þjóðfélaginu og um það þurfum
við að standa vörð.
Kirkjan er þar sem fólkið kemur saman
til að syngja og tala, prjóna og biðja,
föndra, drekka kaffi, til alls þess sem
söfnuðurinn skapar í sameiningu. Sókn-
arkirkjan er hluti af nærsamfélaginu og
sóknarkirkjan nærir samfélagið. Með því
að vera í þjóðkirkjunni styrkir þú þjón-
ustumiðstöðina þína. Það skilar sér inn í
nærsamfélagið þitt.
Þjónustumiðstöð nærsamfélagsins
KIRKJAN
Árni Svanur
Daníelsson og
Kristín Þórunn
Tómasdóttir
prestar
Öflugt nær-
samfélag nærir
einstaklinga og
fjölskyldur, skap-
ar öryggi og skilyrði til þroska.
®
• Hólagarði
• Spöng
• Hagkaup Skeifunni
• Hagkaup Akureyri
www.apotekid.is
SKOÐUN
Óli Kristján
Ármansson
olikr@frettabladid.is
V
ísast er í eðli stofnana að þær vilja verja sig og viðhalda
valdastöðu sinni. Um þetta eru dæmin mörg.
Þannig endurspeglast tilhneiging valdastofnana til að
stuðla að óbreyttu ástandi í viðbrögðum bæði Bænda-
samtakanna og Landssambands íslenskra útvegsmanna
til aðildar að Evrópusambandinu.
Þó mætti afsaka afstöðu hags-
munasamtaka með því að í eðli
þeirra sé að standa vörð um téða
hagsmuni, ekki almannahag.
Um leið gefur auga leið að
skilja þarf á milli stofnana rík-
isins og slíkra hópa. Lagasmíðar
eiga heima hjá stjórnvöldum og
sömuleiðis verkefni sem snúa að
útdeilingu ríkisstyrkja og söfnun hagtalna. Sjálfsagt er að hags-
munasamtök fái að gefa álit sitt á lagafrumvörpum, en þau eiga
ekki að koma að því að semja þau. Þarna er verk að vinna.
Sorglegra er þegar stofnanir sem þykjast bera hag fólks fyrir
brjósti bregðast skyldum sínum. Dæmi um þetta eru viðbrögð þjóð-
kirkjunnar þegar á tíunda áratugnum stigu fram konur og sökuðu
þáverandi biskup, Ólaf Skúlason, um kynferðisbrot. Í viðbrögðun-
um endurspeglaðist varðstaðan um stofnunina.
Kirkjan fæst nú við eftirmála þeirrar varðstöðu. „Kirkjan þarf
að ganga í sjálfa sig og gera hreint í sínum ranni,“ sagði séra Örn
Bárður Jónsson í ágætri predikun í Neskirkju síðasta sunnudag.
Líklega heldur fólk áfram að segja sig úr þjóðkirkjunni þar til sú
tiltekt hefur farið fram. Um leið ágerist umræða um aðskilnað
ríkis og kirkju.
Innan kirkjunnar eru þó nokkrir prestar sem aðhyllast aðskiln-
að. Séra Örn Bárður sagðist, í predikun sinni, þeirrar skoðunar að
í ljósi þess óþols sem gætti meðal margra í garð kirkjunnar ætti
þjóðkirkjan að segja upp samningi sínum við ríkið. „Að kirkjan
skeri sjálf á þann naflastreng sem enn er tengdur enda þótt hann
sé aðeins nokkrir trosnaðir þræðir miðað við það sem áður var.“
Vandræðagangur kirkjunnar vegna kynlífshneykslis sem tengist
fyrrum biskupi er samt ekki nema lítill hluti þeirra ástæðna sem
knýja á um fullan aðskilnað.
Hér á landi býr alls konar fólk, margvíslegrar trúar og með
ólíkar skoðanir. Allt á þetta fólk að vera jafnt fyrir lögum og
standa jafnfætis þegar kemur að þjónustu hins opinbera. Til þess
að tryggja þetta þarf að skera alveg á trosnaða þræði naflastrengs-
ins sem tengir ríki og kirkju.
Sömu lögmál eiga við um kirkjuna og um aðra sérhagsmuna-
hópa, bil þarf að vera á milli ríkisvaldsins og sérhagsmunanna.
Þjóðkirkjan hefur hagsmuni af því að sem flestir séu í hana skráðir
og óttast sjálfsagt einhverjir innan hennar að staða hennar muni
veikjast mjög, verði hún á pari við önnur trúfélög í augum ríkis-
ins.
Ýmis verk eru óunnin til að tryggja fullan aðskilnað. Skerpa
þarf enn frekar skil milli skólastarfs og trúarstarfs, hvort sem
það eru kirkjuferðir á trúarhátíðum eða hvernig fermingarfræðsla
þjóðkirkjunnar er felld að skólastarfi. Talsmenn óbreytts ástands
hafa líka sagt aðskilnaðinn flókinn, svo sem vegna óleystra mála
um kirkjujarðir og þar fram eftir götunum. En flókin mál er líka
hægt að leysa. Fyrsta skrefið er að ákveða aðskilnaðinn.
Skilja þarf sérhagsmunina frá.
Kirkjan og ríkið