Fréttablaðið - 16.11.2010, Blaðsíða 30

22 16. nóvember 2010 ÞRIÐJUDAGUR22
menning@frettabladid.is
Leikhús/ ★★★★
Ódauðlegt verk um draum og
veruleika
Áhugaleikhús atvinnumanna
Áhugahópur atvinnuleikara er með
mjög áhugaverða sýningu í Hug-
vísindahúsi Háskólans á Granda-
garði 16. Steinunn Knútsdóttir
leikstýrir ásamt leikhópnum.
Í snjóhvítu rými sem áður hefur
líklega hýst netagerð eða fiski-
kara-framleiðslu hreyfast, svífa,
smjúga og hlaupa hvítklæddar
verur sem eru í senn allar per-
sónurnar og eins hver og ein sem
leitar og leitar að tilgangi þess að
vera að leita. Hver persóna hefur
sín einkenni, eða öllu heldur sína
þráhyggju. Þráhyggjan getur orðið
svo áþreifanleg að hún verður
hreinlega líkamlega sýnileg eins
og hjá unga manninum sem er far-
inn að ganga með barn og það ekki
hvaða barn sem er heldur sjálfan
frelsarann.
Hópurinn er á sviði sem er
afmarkað með hvítum tjöldum,
það er hátt til lofts og hljóðið berst
vel. Hljóðið og hvernig það berst
verður líka eitt af aðaláhugamál-
um eins úr hópnum. Þess eina sem
er ekki klæddur eins og hann sé á
hæli, heldur er fremur eins konar
ferðamaður í Grikklandi eða próf-
essor. Árni Pétur Guðjónsson fer
með þetta hlutverk og þó svo að
yfirbragð hans sé svona útlitslega
öðruvísi í upphafi er hann engu að
síður einnig hluti af þessu dreymna
teymi sem birtist jafnt á sviðinu
og eins á tveimur örþunnum hvít-
um tjöldum til hliðanna. Ein per-
sónanna er stöðugt að mynda sem
er jú ein af okkar nútíma áráttum
og eins rýkur ólétti strákurinn um
og leitar sér að síma, er það í raun
og veru eina ákall persónu í verk-
inu til hinna persónanna í beinum
skilningi. Enda ekki lítið í húfi því
hann þarf að ná í Guð almáttug-
an. Það er stutt í leiftrandi kímni.
Sveinn Ólafur Gunnarsson túlk-
ar fremur einhverfan þráhyggju-
mann sem getur ekki komið frá sér
setningum nema eins og hann sé
að pikka þær á lyklaborð.
Hver og einn af leikurunum
hefur mótað sína karaktera og
skrifað fyrir þá. Þetta er tilrauna-
verkefni en alls ekki ruglings-
legt eða tilviljanakennt. Stein-
unn Knútsdóttir virðist hafa mjög
sterka sýn með verkið og sömuleið-
is rammar hún það mjög vel inn í
þeirri tækni sem notuð er.
Í síðari hluta verksins birtist
fyrirlestrakona, ein af þessum sem
spretta nú upp eins og gor kúlur
með sannleiksfyrirlestur um ham-
ingjuna og hvernig við erum og
ættum að vera. Þessi er svo tauga-
trekkt og óörugg að henni bregð-
ur sjálfri þegar hún opnar munn-
inn. Það var Lára Sveinsdóttir sem
fór með þetta hlutverk og var hún
í einu orði sagt yndisleg. Fyrir-
lesturinn verður svo að myndlist-
arverki aftast á sviðinu með hjálp
hópsins. Aðrir leikarar voru þau
Hannes Óli Ágústsson, Orri Hug-
inn Ágústsson, Aðalbjörg Árna-
dóttir, Ólöf Ingólfsdóttir og Arn-
dís Hrönn Egilsdóttir sem lék konu
með mikla undirliggjandi sorg,
líklega misst barn, en þemað um
barnið var gegnumgangandi.
Leikmyndin er tær og nútíma-
vídeótæknin gengur alveg upp sem
hluti af leikverkinu.
Elísabet Brekkan
Niðurstaða: Öguð og athyglisverð
sýning, svolítið hæg í byrjun en þess
betri þegar líða tók á verkið.
Frelsari úr föðurkviði
Degi íslenskrar tungu er fagnað
í fimmtánda sinn í dag, á afmæl-
isdegi Jónasar Hallgrímsson-
ar. Í skólum landsins og á vegum
margra annarra stofnana og sam-
taka verður dagsins minnst með
einhverju móti.
Í tilefni dagsins heimsækir
Katrín Jakobsdóttir, mennta- og
menningarmálaráðherra, skóla
og menningarstofnanir í Borgar-
nesi. Loks verður hátíðardagskrá
í Landnámssetrinu klukkan 17, en
þar afhendir ráðherra Verðlaun
Jónasar Hallgrímssonar og tvær
sérstakar viðurkenningar fyrir
stuðning við íslenska tungu.
Í Þjóðmenningarhúsinu við
Hverfisgötu verður haldin árleg
Jónasarvaka Menningarfélagsins
Hrauns í Öxnadal og Þjóðmenn-
ingarhússins. Vilborg Dagbjarts-
dóttir les nokkur eftirlætisljóða
sinna eftir Jónas, Jón Karl Helga-
son flytur erindið: Bjarni eða
Jónas? Kanónísering þjóðskálds á
19du öld.
Þá verða Íslenskuverðlaun
menntaráðs Reykjavíkur veitt í
Ráðhúsinu klukkan 16 en þau eru
veitt grunnskólanemum sem hafa
skarað fram úr á ýmsa vegu, í
lestrarfærni, skapandi skrifum,
ljóðasmíðum og framsögn.
Nánari upplýsingar um viðburði
og uppákomur í tilefni dagsins má
finna á vefnum menntamalaradu-
neyti.is/menningarmal/dit/.
Dagur íslenskunnar
JÓNAS HALLGRÍMSSON SKÁLD
Edda útgáfa hefur fyrst
íslenskra útgáfna gert
samning við Apple um
dreifingu á rafrænum
bókum. Eigendur iPad og
iPhone geta nú nálgast
fyrstu bókina á íslensku
á rafrænu formi. Nýtist
öðrum forlögum til að koma
bókum sínum á netið.
„Við munum alltaf vera bókaþjóð,
það er bara spurning í hvaða formi
það verður,“ segir Jón Axel Ólafs-
son, forstjóri Eddu útgáfu sem
hefur stigið nýtt skref í útgáfu
bóka á rafrænu formi hér á landi,
með dreifingarsamningi við Apple.
Eigendur iPad og iPhone geta því
keypt íslenskar bækur í rafrænu
formi frá Eddu útgáfu.
Stór skref voru stigin í rafvæð-
ingu á bókamarkaði í ár þegar
Amazon setti Kindle-lestölvuna á
markað og Apple iPad spjaldtölv-
una.
Jón Axel segir íslenska útgef-
endur ekki í aðstöðu til að gera
dreifingarsamninga við Amazon í
Kindle en Eddu hafi tekist að gera
samning við Apple vegna tengsla
við Disney.
„Disney er að undirbúa útgáfu á
sínu efni í Evrópu núna og þetta er
liður í því,“ segir hann.
Fyrsta íslenska rafræna bókin
sem fáanleg er á iBookstore frá
Apple er þegar komin út en fleiri
bækur koma út á næstu dögum og
vikum.
„Við erum sem stendur að vinna
í því að taka allt efni sem við
eigum og breyta því fyrir þetta
format. Bangsímon-útgáfan eins
og hún leggur sig verður þarna,
Stóra Disney-matreiðslubókin og
fleira.“
Spurður um möguleika raf-
bóka á Íslandi segist Jón telja þá
jafn mikla og hverrar annarrar
útgáfu.
„Þetta á eftir að auka neysluna
en breyta neyslumynstrinu. Bókin
fer ekki neitt en það eina sem
breytist er að í staðinn fyrir að taka
eina bók með í ferðalagið tökum við
hundrað eða tvö hundruð bækur.“
Dreifingarsamningur Eddu við
Apple gæti einnig þýtt að nú stytt-
ist í að bækur annarra forlaga
verði fáanlegar á rafrænu formi á
íslensku.
„Við erum í rauninni bara gátt að
þessu dreifingarkerfi. Önnur forlög
eða einstaklingar geta því komist
í dreifingu á iBookstore í gegnum
okkur. Það þýðir að kannski verð-
ur bráðum hægt að kaupa bækur
eftir Arnald Indriðason á netinu á
íslensku en það er nú þegar hægt að
kaupa bækur hans á ensku í gegn-
um Harper-Collins.“
bergsteinn@frettabladid.is
Bókaþjóðin orðin nettengd
FYRSTA RAFBÓKIN Á ÍSLENSKU
Fyrsta rafbókin á íslensku á vegum Eddu útgáfu er
þegar fáanleg á iBookstore. Það er þýðing Sigurðar
A. Magnússonar á bókinni Zen og listin að viðhalda
vélhjólum, eftir Róbert Pirsig.
„Þeir feðgar, Sigurður A. Magnússon og sonur
hans, Sigurður Páll, komu með þessa bók til okkar
á sínum tíma og við ákváðum að vinna þetta verkefni
með þeim af fullum krafti,“ segir Jón Axel. „Við sáum fljótt að
þetta væri merkileg bók og í snilldarþýðingu Sigurðar, og kjörin til að marka
upphaf rafbókaútgáfu á íslensku.“
JÓN AXEL ÓLAFSSON Bókin á alltaf eftir að verða til en rafbókin á eftir að breyta
neyslumynstrinu, að mati Jóns Axels. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
TRÍÓ BLOND Á AKRANESI Tríó Blonde heldur óperutónleika í léttari
kantinum í Tónbergi á Akranesi í kvöld klukkan 20. Tríóið skipa þær Erla Björg
Káradóttur, Hanna Þóra Guðbrandsdóttur og Sólveig Samúelsdóttir.
LISTAVERK Í EINKAEIGU
Listasafn Íslands fyrirhugar sýningu á árinu 2012 á verkum
Magnúsar Kjartanssonar (1949–2006) myndlistarmanns.
Vegna undirbúnings óskar safnið eftir upplýsingum
um listaverk eftir listamanninn sem til eru í einkaeigu.
Eigendur listaverka eru beðnir að hafa samband við
Guðrúnu Ástu Þrastardóttur á netfangið
bokasafn@listasafn.is eða hafa samband við
Nínu Njálsdóttur í síma 515 9600
fyrir 1. desember næstkomandi.
FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN
STÝRÐU UMRÆÐUNNI Í ÁTT TIL ÞÍN
Meiri Vísir.