19. júní - 01.10.1993, Blaðsíða 28

28
3. TBL.1993
FJÖLSKYLDAN
Að þegja, þrauka og þola
Erindi frummælandans, Dr. Sigrúnar
Júlíusdóttur lektors, um fjölskylduna og
stööu kvenna bar heitið „Hagsmunir og
hollustubönd". Að því loknu fluttu Árni
Sigfússon borgarfulltrúi og Steinunn Jó-
hannesdóttir rithöfundur hugleiðingar.
Erindi Sigrúnar Júlíusdóttur byggði á
merkilegri rannsókn sem hún hefur gert
á íslenskum fjölskyldum þar sem stað-
fest er með vísindalegum aðferöum ým-
islegt sem fólk hefur vitað um sérkenni
íslensku fjölskyldunnar. í rannsókn
sinni komst Sigrún að því að ástandið
er mjög slæmt í samanþurði við önnur
Norðurlönd en á íslandi er framlag ein-
staklinga til aldraöra, til húsbygginga
og til vinnu hæst á Norðurlöndum en
framlag hins opinberra til félagslegrar
þjónustu lægst.
ímynd hinnar sterku íslensku konu er
dugnaður og viss klókindi en árið 1990
eru íslenskar konur valdalitlar þótt þær
séu stoltar. Þærgifta sig yngri en konur
á hinum Norðurlöndunum, vinna meira,
eiga börn yngri, gæta barna í meira
mæli, sjá um aldraða og uppkomin
börn í meira mæli en konur á hinum
Norðurlöndunum. „Er styrkurinn orðinn
goðsögn?" spurði Sigrún. „Er æðruleys-
ið orðið að dyggö?“ Arfleiföin kennir ís-
lenskum konum hlýðni við ytri aðstæð-
ur. Þær eiga að bíta á jaxlinn og hopa
hvergi.
„Það er ekki lengur dyggð að fórna
sér - það er tímaskekkja," hélt Sigrún
áfram en hin rótgróna tryggð íslensku
fjölskyldunnar við fornar dyggðir hefur
búið til á hana hlekki, ekki aðeins kon-
una heldur líka karlinn sem á, sam-
kvæmt hefðinni, aö vinna langan vinnu-
dag en það hindrar hann verulega í því
að nálgast börn sín. Foreldrar þurfa svo
sjálfir að smíða sér félagslegar lausnir
sem enda oft í uppgjöf og upplausn þar
sem gremjan þeinist inn á við. „Ef áhrif
þegja, þrauka, þola-mynstursins halda
áfram til næstu kynslóðar mun það
tefja verulega fyrir jafnrétti," sagði Sig-
rún.
„Spenna og streita myndast þegar
Ályktun:
Jafnréttisþing skorar á menntamála-
ráðherra að sjá til þess að mennta-
málaráðuneytið framkvæmi ákvæði
laga um samfelldan skóladag og
einsetinn skóla fyrir börn á grunn-
skólaaldri. Framkvæmdin verði með
þeim hætti að öll börn landsins sitji
við sama borð.
fólk er ekki að gera það sem það vill
gera,“ sagði Árni Sigfússon í sinni hug-
leiðingu. Þetta skapar togstreitu og
lausnin er aukin tillitssemi umhverfis-
ins þar sem skilningur er á því að heim-
ilið hafi forgang. Atvinnulífiö á að bregð-
ast við þessu með sveigjanlegum
vinnutíma, fólk fái t.d. 15 mínútur auka-
lega í hádeginu ef það þarf aö koma
börnum á milli staða. Árni greindi síðan
frá starfi Reykjavíkurborgar að því að
koma á heilsdagsskóla en hér á landi
er skólaárið aðeins 165 dagar í saman-
burði við 200 daga í Kanada og 220 í
Japan. í haust kusu foreldrar 1500
bama á aldrinum 6 til 9 ára, eða um
þriðjungur, aö greiða aukalega til þess
að börnin gætu veriö í skólanum frá kl.
7.45 til 17.15. Stefna borgaryfirvalda er
síðan að koma á einsetnum heilsdag-
skóla.
Steinunn Jóhannesdóttir bætti við yfir-
skrift umræðunnar orðunum „Eða frels-
isdraumur kvenna" og lýsti bjartsýni
ungrar barnafjölskyldu fyrir 25 árum
sem trúði á mátt frelsisbaráttunnar í
ýmsum myndum. Þessi trú hefur beöið
ýmsa hnekki og í dag er Steinunn enn
að berjast fyrir jafn sjálfsögðum réttind-
um og heilsdagsvist fyrir barn sitt og
barnabarn á leikskóla. Steinunn hefur
reynslu af því að vera meö börn bæði á
íslandi og í Svíþjóð og telur sænska
þjóðfélagið mun vinveittara. Það er ekki
bara á stefnuskrá í Svíþjóð aö leysa
málin heldur líka á framkvæmdaáætlun
og þar er matsalur skólabarna jafn
sjálfsagður á teikningunni og kennara-
stofan. Steinunn lýsti samstarfi mæðra
á leikskóla dóttur sinnar þegar þær
skiþtast á um að passa börnin hverfyrir
aðra þegar leikskólanum lýkur, klukkan
tvö á daginn, til þess eins að geta sinnt
hugðarefnum sínum eða tekiö þátt I at-
vinnulífinu eins og ætti að vera réttur
hverrar manneskju.
í umræðum á eftir var mikið rætt um
það kerfi sem nú er verið aö koma á I
grunnskólum Reykjavíkur og sýndist sitt
hverjum um ágæti þess. Var m.a. bent
á að stjórnvöld þyrftu aö líta á framlag
til dagvistarmála sem leið til aö styrkja
atvinnultfið. „Þetta er sþurning um for-
gangsröð," var setning sem oft heyrðist
I umræðunum og staðhæfði Árni Sig-
fússon að hann myndi gera allt sem
hann gæti til að bæta ástandið I skóia-
málum borgarinnar.
Dr. Sigrún Júlíusdóttir lektor, Steinunn Jóhannesdóttir rithöfundur og Árni Sigfús-
son borgarfulltrúi.