19. júní - 01.03.1995, Blaðsíða 7

ákveðin ensím í maganum sem vinna betur
hjá körlunum þannig að meira af áfenginu
fer beint úr í blóðið hjá konunum og fyrr
en hjá körlunum. Þá truflar hormónastarf-
semi kvennanna dálítið niðurbrot á áfengi
og virðist vera ofurlítið misjafnt eftir því
hvernig stendur á tíðahring. Það er erfiðara
fyrir konur að átta sig á því hver ölvunar-
áhrifin verða þegar þær byrja að drekka,
vegna þess að það er flöktandi hvað úr því
verður vegna hormónastarfseminnar.
Þriðji þátturinn þarna er róandi lyf, því
að samverkan áfengis og róandi lyfja gerir
það að verkum að það er eiginlega ómögu-
legt að átta sig á því hver útkoman verður.
Margar konur eru mjög illar og undarlegar
undir áhrifum áfengis vegna þess að þær
blanda því iðulega saman við róandi lyf.
Síðan er einn þáttur í viðbót varðandi kon-
ur, menn telja að fylgikvillar vegna lang-
varandi áfengisdrykkju, eins og lifrarbólgur
og fleiri, fari verr með konur en karla.
Breytingaskeiðinu er kennt um margt.
En líklega eru það helst félagslegar aðstæð-
ur sem há konum á þessum aldri. Oft hafa
konur aðallega verið uppteknar við uppeldi
og haft ákveðið hlutverk. Þegar börnin eld-
ast og fara að heiman þurfa rnargar konur
að finna sér nýtt líf. Margar þeirra byrja þá
að drekka mikið og ef þær lenda í vanda-
málum á vinnumarkaði vegna þess er al-
gengt að þær fari bara aftur heim. Eða bara
drekka heima án þess að vinna, og ein-
angrast. Þetta er einn hópur kvenna sem
við sjáum, konur sem eru komnar á miðj-
an aldur og eru bara heima við, eru ekki að
vinna úti en hafa kannski reynt að fara út á
vinnumarkaðinn.
Karlarnir myndu fara í meðferð ef þeim
er sagt upp, konurnar hverfa bara aftur inn
á heimilið þegjandi og hljóðalaust.
Það er misjafnt hversu hraður gangur
sjúkdómsins er. Hann getur verið mjög
hraður hjá konum. Einkum sér maður það
hjá þeim sem hafa verið giftar drykkju-
mönnum og brugðist við því vandamáli
með því að fara í bindindi, að drekka ekk-
ert sjálfar. Síðan kemur til skilnaðar eða
þær losna úr hjónabandinu. Þá byrja þær
oft að nota áfengi og hjá þeim konum sem
hafa tilhneigingu til alkóhólisma má sjá
sjúkdóminn þróast mjög hratt.
Félagsleg vandamál
aldurshópa ólík
Segja má að aldursdreifing kvenna í
meðferð sé nokkuð jöfn og nýliðarnir
dreifast á alla aldurshópa. I megindráttum
eru það fjórir flokkar af konum sem við fá-
um í meðferð: Ungar konur sem hafa ekki
börn á framfæri, eru barnlausar eða aðrir
annast börnin, s.s. móðuramman. Þetta
eru unglingar sem eru oft í óskaplega
slæmum félagsskap. Þá eru konur, kannski
á aldrinum 25-40 ára, oft með nokkur
börn á framfæri sínu. Þær eiga oft mjög
erfitt félagslega og fjárhagslega, eru oft ein-
ar eða fráskildar, kannski í sambúð með
mönnum sem veita þeim lítinn stuðning.
Þetta er oft mjög erfiður og flókinn hópur.
Síðan eru það þær sem eru orðnar eldri,
kannski orðnar einar á báti, en þó að þær
virðist á yfirborðinu félagslega vel staddar
eru þær mjög einangraðar. Þessar fullorðnu
konur drekka oftast mest, þær nota mest af
vímuefnum.
Batahoriur kvenna
Við gerðum könnun á batahorfum 1984
og höfðum þá reyndar kannað lauslega ár-
angurinn alveg frá 1979. Niðurstöðunum
má lýsa í grófum dráttum á þennan hátt:
Konur sem koma bara í 10 daga dvöl á
Vogi og fara ekki í eftirmeðferð standa sig
ekki vei, þær standa sig verr en karlarnir.
Ef við berum saman konur og karla sem
ljúka fullri meðferð, hafa þær heldur vinn-
inginn. Þannig að þótt oft sé sagt að ýmis-
legt sé erfiðara fyrir konur, náðu þær samt-
jafn góðum árangri og karlarnir eftir fulla
meðferð þegar árið 1984 þó að lítið væri
komið til móts við þær sérstaklega.
Það hefúr lítil breyting orðið á aldurs-
dreifingunni hjá okkur undanfarin 10 ár. Það
sem hefur breyst er það að við fáum meira af
fólki sem er undir tvítugu. Eg er ekki frá því
að það hafi orðið til þess að við fáum bara
færri milli tvítugs og tuttugu og fimm ára,
ekki endilega að ástandið sé að versna.
Mciri íordómar í garð kvenna
Það eru meiri fordómar í garð drykkju-
sjúkra kvenna en karla og það eru félags-
legir fordómar. Þar er náttúrlega fyrst það
að konum leyfist ekki að gera sömu hluti
og karlar. Þar þarf ekki að líta til annarra
hluta en t.d. í kynferðismálum. Hjá körl-
um þykir það heldur til bóta að vera
kvensamur og komast yfir sem flestar kon-
ur. Það þykir nú ekki fínt hjá konunum og
drykkfelldar konur hafa yfirleitt verið tald-
ar lauslátar. Og síðan eru konurnar álitnar
ábyrgar fyrir barnauppeldinu og þess vegna
þykir það verra ef móðirin drekkur en fað-
irinn. Konunum leyfist hreinlega ekki að
drekka og þess vegna eiga þær erfitt með
að horfast í augu við þennan vanda. Varnir
þeirra eru að reyna að komast hjá því að
hugsa urn að þær séu orðnar alkóhólistar
eða allar afleiðingarnar af því. Þær fara aðr-
ar leiðir en karlarnir. Þær eru oft sterkari
og erfiðara að ná til þeirra út af þessu, for-
dómarnir eru meiri í þeirra garð.