Sameiningin - 01.07.1927, Side 28

2l8
blygÖast hún sín ekki fyrir aldur sinn né örvæntir þess sigurs, er
varir um aldur og æfi.
—GlamuryrÖi vor mannanna gegn kristindómi og kirkju,
eru sem rykiÖ á þjóðveginum. En það er ekki s'jálfur vegurinn,
er hjálpar oss heimleiðis — og heim.
Einn af landnámsmönnum íslands var norrænn konungsson,
heitinn Geirmundur og auknefndur heljarskinn. Geirmundur
hrökk fyrir ofríki Haralds konungs til íslands. Bjó hann til elli
þar sem hét á Geirmundarstöðum. En svo segir Sturlunga saga,
að “sá var einn hvammr í landi Geirmundar, at hann kvaðst vildi
kjósa burt úr landinu, ef hann mætti ráða, ok mest fyrir því, at
sá er einn staðr í hvamminum, at ávalt er ek lít þangat, þá skrámir
ljós í augum mér, er mér verðr ekki at skapi, ok þat ljós er ávalt
yfir reynilundi þeim, er þar er vaxinn einn saman undir brekk-
unni. O'k þat fylgdi, ef nokkut sinn varð búfé hans statt í
hvamminum, þá lét hann ei nytja þat þann dag.”—
Bætir sagan því við, að nótt eina gengur búsmali Geirmund-
ar í hvamminn. Er smalamaður reis og varð þess áskynja, óttað-
ist hann heljarskinnið húsbónda sinn. Reif hann sér vönd úr
reynirunninum og keyrir féð heimleiðis. En Geirmundur var þeg-
ar á fótum, þekti hvaðan reynivöndur sá var, hleypur á smala-
mann og ber. Lét hann brenna reynivöndinn, reka búsmala til
haga og mjalta ekki.
En í hvammi þeim, þar sem reyniviðurinn óx, “stendur nú
kirkjan at Skarði,” segir Sturlunga.
í hinu andlega landnámi íslendinga ber enn á arfþegum Geir-
mundar, er svipað fer sem honum, verði kristindómurinn á vegi
þeirra. Hann er þeim hvammurinn, er þeir kysu úr landeign
sinni, “úr landinu,” mætti þeir ráða, þvi þaðan skrámir þeim ljós
í augu, sem þeim er berlega sízt að skapi. Búsmali slíkra má ekki
koma í námunda við þann hvamm. Málnytin ónýtist. Smalinn
verður fyrir meiðslum og hrakningi, og reyniviðinn verður að
brenna.
En þegar styrjaldar saga þjóðar vorrar er loks öll, mun hún
enda sem þessi þáttur:
Þar stendur nú kirkjan að Skarði.—
Davíðs-sálmar.
í tilefni af grein, sern birtist í febrúarjblaði Sam. siSastliðinn
vetur og hét verðlaunum fyrir best ritaðar greinar um einhverja bók