Sameiningin - 01.03.1914, Blaðsíða 45

4i
Datt mér þá í liug efnið þetta, sem bent er til með fyrir-
sögninni, enda liafði eg nokkuð um það liugsað áðr.
Vaktist athygli mitt á því fyrst við lestr æfiágrips
Ií. P. eftir dr. Grím heitinn Thomsen, sem fylgdi fyrra
bindi útgáfu hans á Sálmum og ljóðum H. P. (1887).
Hann minnist á vandvirkni H. P. á Passíu-sálmunum; og
mun ekkert þar ofsagt. En sem dœmi vandvirkni hans
tekr liann, að H. P. liafi orkt 23. sálminn um, og
prentar liann í eldri myndinni til samanburðar. Dregr
þá ályktun, að Hallgrímr liafi orkt liann mn af því liann
liafi verið óánœgðr með kveðskapinn á honum. Segir þó,
að hann sé „hér um bil eins vel orktr einsog 23. Passíu-
sálmrinn, einsog hann nú finnst í sálmunum, að einni eða
tveim smekkleysum undanskildum.£í Ályktunin fannst
mér röng. Þóktist eg sjá aðra ástœðu, minntist á það við
dr. Jón Bjarnason, en hann gat ekki séð það.
Vitanlega er vandvirkni H. P. og vandlæti við sjálfan
sig hér augljós; en viðvíkjandi öðru þó en því, sem Gr. Th.
talar um. Ef skáldið liefði verið óánœgt með búninginn,
þá var honum innan handar að laga misfellurnar, ekki sízt
þegar þær voru smávægilegar að dómi dr. Gr. Th. Óá-
nœgja hans með sálminn mun því liafa verið út-af
laginu, sem liann hafði orkt undir. Hann hefir fund-
ið til þess, að það átti ekki við efnið. Lagið er með
fallegustu og sönghœfustu lögum vorum (Kom skapari
heilagi andi). En söngvit H. P. hefir sagt honum, að of
bjart væri yfir því lagi, til þess að syngja það við sálm
um húðstrýking Jesú. Þess vegna yrkir hann sálminn
um og velr lag, sem átti ágætlega við efnið. Þetta sýnir
söngvit hans um leið og samvizkusemi og vandlæti.
Þess vegna hefi eg verið svo fjölorðr um það.
Hið sama sýna og Passíusálmarnir yfirleitt. Sá,
sem yrkir sálma, þarf bæði að vera sálmaskáld og að
liafa vit á sálma-lögum. Ósamrœmi má ekki eiga sér
stað milli sálmsins og lagsins, ef lagið á að vera sálmsins
lag. Annars verðr sálmrinn sunginn með annarlegu
lagi, er skemmir þá sálminn, þótt fallegt sé í sjálfu sér.
H. P. hefir kunnað að velja lög, og það aðdáanlega. Um
<ekkert lag við neinn Passíusálmanna verðr sagt, að það