Fréttablaðið - 06.04.2011, Blaðsíða 22

MARKAÐURINN6. APRÍL 2011 MIÐVIKUDAGUR6
Ú T T E K T
´99 ´00 ´01 ´02 ´03 ´04 ´05 ´06 ´07 ´08 ´09
20.000
15.000
10.000
5.000
0
S T J Ó R N A R M E N N F Y R I R T Æ K J A
E F T I R K Y N I 1 9 9 9 - 2 0 0 9
Karlar
Konur
78%
22% 22%
78% 79%
21% 22%
22% 22% 22% 22%
22% 23% 23%
78% 78%
78%
78%
78% 78% 77% 77%
S
áralitlar breytingar hafa
orðið síðustu ár á hlut-
föllum karla og kvenna
sem sitja í stjórnum ís-
lenskra fyrirtækja.
Úr gögnum Hagstofu Íslands
má lesa að frá árunum 1999 og
2007 hafi hlutfallið verið 78 pró-
sent karlar á móti 22 prósentum
kvenna, að undanskildu árinu
2001 þegar hlutur kvenna rýrn-
aði aðeins. Þá var hlutfallið 79
prósent á móti 21.
Nýjustu tölur Hagstofunnar
eru frá árunum 2008 og 2009 og
sýna að þá voru stjórnarmenn
fyrirtækja að 77 prósentum karl-
ar og 23 prósentum konur.
Þá gefa tölur Hagstofunnar
vitanlega ekki kórrétta mynd af
málum, því í sumum stjórnum
sitja væntanlega bara karlar,
meðan hlutfall kvenna kann að
vera hærra í öðrum. Hins vegar
má einnig lesa úr tölum Hagstof-
unnar að kynjahlutffall stjórn-
arformanna er nær eins á sama
tímabili, 78 prósent á móti 22
prósentum 1999 til 2008 og fær-
ist svo í 77 prósent á móti 23 árið
2009.
TVÖ AF FIMM UPPFYLLA
SKILYRÐI NÝRRA LAGA
Þegar horft er til skráðra ís-
lenskra hlutafélaga sést líka að
litlar breytingar hafa átt sér stað
á milli ára. Af fimm íslenskum
félögum á aðallista Kauphallar-
innar uppfylla bara Icelandair
og Sláturfélag Suðurlands 40 pró-
senta regluna, með tvær konur
á móti þremur körlum í stjórn.
Engar breytingar voru þar gerðar
á stjórnarsetu milli 2010 og 2011.
Nýherji var í fyrra með þrjá
karla í sinni stjórn, en í hana
bættist á síðasta aðalfundi Hild-
ur Dungal og hlutfall kvenna þar
því orðið 25 prósent. Í stjórn Mar-
els sitja fimm karlar og í stjórn
Össurar er Svafa Grönfeldt eina
konan á móti fjórum körlum.
Þessar stjórnir breyttust ekki
heldur á milli ára. Af 24 stjórn-
armönnum í íslenskum félögum
á aðallista Kauphallarinnar eru
því sex konur, eða fjórðungurinn.
Fyrir áramót voru á Alþingi
samþykkt lög sem breyta kunna
þessari mynd. Þau kveða á um
kynjakvóta í stjórnum opin-
berra hlutafélaga, hlutafélaga
þar sem að jafnaði starfa fleiri
en 50 manns. Lögin hafa þegar
tekið gildi hvað opinber hluta-
félög varðar en fyrir 1. septem-
ber 2013 verða stærri einkahluta-
félög að tryggja að hlutur hvors
kyns í stjórn fari ekki undir 40
prósenta hlutfall. Eins og sjá má
á gögnum Hagstofunnar er það
veruleg breyting frá því sem
verið hefur. Þá var lögum um
einkahlutafélög einnig breytt
þannig að félög með tvö eða fleiri
stjórnarmenn og yfir 50 starfs-
menn skuli ekki vera með hlut-
fall annars kynsins í stjórn undir
40 prósentum.
Guðbjartur Hannesson vel-
ferðarráðherra upplýsti í grein
í Fréttablaðinu í marsbyrjun að
ráðuneyti hans, í samstarfi við
efnahags- og viðskiptaráðuneyt-
ið, ætli að ýta úr vör sameigin-
legu átaki til að vinna að málinu.
Kvaðst hann vonast eftir góðu
samstarfi við Samtök atvinnu-
lífsins um skjótan árangur.
Ráðuneytin leggjast þá á árar
með sérstöku átaki Viðskipta-
ráðs Íslands, Félagi kvenna í at-
vinnurekstri og fleiri sem hófu í
maí 2009 sérstakt átak að sama
marki.
VERÐLAUNAAFHENDING FKA veitti viðurkenningar sínar í janúarlok. Þá fékk
Íslandsbanki „Gæfusporið“ fyrir að auka hlut kvenna í stjórnun bankans. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
STJÓRN SVÞ Konur eru fleiri en karlar í nýrri stjórn Samtaka verslunar og þjónustu.
Margrét Kristmannsdóttir, formaður stjórnar SVÞ, er fyrir miðju. Mynd/SVÞ
Kynjahlutföllin
jafnast ekki
af sjálfu sér
KVENNAFRÍDAGURINN Í FYRRA Margt hefur unnist í réttindabaráttu kvenna hér á landi. Konur
frá borði á vinnumarkaði. Enn er að finna kynbundinn launamun og konur eru færri í en karlar í stjó
konur létu sig hafa leiðindaveður 25. október síðastliðinn og mótmæltu í miðbæ Reykjavíkur ójafnri
frá fyrsta kvennafrídeginum.
Um miðjan maí 2009 skrifuðu FKA-
Félag kvenna í atvinnurekstri, Sam-
tök atvinnulífsins og Viðskiptaráð
ásamt Creditinfo og fulltrúum allra
flokka á Alþingi undir samstarfs-
samning í því augnamiði að efla hlut
kvenna í íslensku atvinnulífi.
Samkomulagið fól í sér að FKA,
SA og VÍ róa að því öllum árum að
fjölga konum í forystusveit íslensks
viðskiptalífs þannig að hlutfall hvors
kyns verði ekki undir 40 prósentum
í lok árs 2013. Í fyrra tók löggjafinn
hins vegar af skarið og samþykkti að
binda breytinguna í lög frá og með
1. september 2013 hvað varðar hluta-
félög þar sem að jafnaði starfa fleiri
en 50. Ákvæðið hefur raunar þegar
tekið gildi hvað opinber hlutafélög
varðar.
Fram kemur á vef Viðskiptaráðs
um góða stjórnarhætti að fyrirtæk-
ið Creditinfo mæli árangur verkefn-
isins, en meðal þess sem í ljós hefur
komið er að blandaðar stjórnir komi
betur út með tilliti til hluta á borð við
arðsemi eigin fjár fyrirtækja og minni
líkur virðast á vanskilum.
S É R S T A K T Á T A K A Ð V E R Ð A T V E G G J A Á R A
Einungis fjórðungur stjórnarmanna í íslenskum félögum á aðallista
Kauphallar Íslands er konur. Haustið 2013 má hlutfallið ekki vera undir
40 prósentum. Óli Kristján Ármannsson komst að því að litlar breytingar
hafa orðið á kynjahlutföllum í stjórnum fyrirtækja síðustu ár, en nú eru
væntingar um annað.
BANKARNIR Í
FARARBRODDI
„Við bindum miklar vonir við
að viðskiptalífið hafi tekið við
sér á síðasta ári þegar umræð-
an fór í gang um að kynjakvót-
ar færu í lög,“ segir Hafdís Jóns-
dóttir, formaður Félags kvenna
í atvinnurekstri (FKA). Sumir
þekkja hana frekar sem „Dísu
í World Class“. Hún segir þró-
unina hins vegar ekki sjást svart
á hvítu fyrr en að lokinni aðal-
fundahrinu fyrirtækja. FKA
hefur hins vegar blásið til ráð-
stefnu 13. maí næstkomandi þar
sem ráða á í stöðuna.
„Þar ætlar Steinþór Pálsson,
bankastjóri Landsbankans, líka
að fara yfir reynslu bankans,
en bankinn hefur innleitt hjá
sér 40/60 hlutfall í stjórn, fram-
kvæmdastjórn og í dótturfyrir-
tækjum,“ segir Dísa og kveð-
ur nokkur önnur stórfyrirtæki,
svo sem Íslandsbanka og verk-
fræðistofuna Mannvit, hafa tekið
höndum saman með Viðskipta-
ráði Íslands í að innleiða góða
stjórnarhætti og koma kynja-
hlutföllum í horf hjá sér.
Á ráðstefnu FKA í maí segir
Dísa einnig verða farið yfir
reynslu Norðmanna sem voru
fyrsta þjóðin til að binda í lög
kynjahlutföll í stjórnum fyrir-
tækja. „Við fáum til okkar tvær
norskar konur, en önnur þeirra
hefur unnið mikið að því að kynna
konur í stjórnum í Noregi og hin
hefur unnið að rannsóknum á því
hvernig hefur gengið, bæði fyrir
og eftir að lögin um kynjakvóta
tóku gildi þar.“ Dísa segir að for-
vitnilegt verði að vita hvort ótti
sem orðaður hefur verið um að
til verði „skuggastjórnir“ við að
lögbinda kynjahlutföll hafi orðið
raunin í Noregi. „Við getum ekki
áfram farið á mis við þann auð