Fréttablaðið - 19.05.2011, Síða 56

19. maí 2011 FIMMTUDAGUR32 32
menning@frettabladid.is
Einar Þorstein þarf varla að kynna
fyrir Íslendingum, og þó. Hann er
þekktur hér á landi fyrir hönnun
sína á kúluhúsum og á síðasta ára-
tug hefur samstarf hans við Ólaf
Elíasson vakið athygli, ekki síst
hönnun Einars á einingum þeim
sem byggja upp glerhjúp Hörp-
unnar. Margir muna án efa eftir
þjóðhátíðartjaldi hans við Arnar-
hól í Reykjavík árið 1974, en Einar
hannaði þó nokkur tjöld af slíkum
toga.
Nú hefur verið sett upp sýn-
ing á verkum Einars Þorsteins í
Hafnarborg í Hafnarfirði, RÚV
gerði sjónvarpsþátt um Einar og
sýningunni fylgir nokkuð vegleg
bók. Þar má sjá myndir af marg-
víslegum verkum hans, grein um
störf hans, æviferillinn er rakinn
og skemmtilegt og ítarlegt viðtal
Godds við Einar birtir ekki aðeins
mynd af verkum hans heldur líka
manninum að baki.
Sýningin er ekkert sérlega stór
í sniðum, en þar kennir þó margra
grasa. Hér sjáum við handgerð
arkitektúrmódel, pappírsmódel
að margs konar fjölflötungum,
stærri módel að umfangsmikl-
um hugmyndum, myndband, ljós-
myndir og fleira. Litla herbergið
inn af stóra salnum skapar inni-
legt andrúmsloft í anda þess sem
má ímynda sér að ríki á vinnustofu
Einars. Sýningin gefur til kynna
að áhugavert væri að gera mun
stærri sýningu um Einar og hug-
myndir hans.
Starf Einars er fjölbreytt og
hugmyndaríkt. Við Íslending-
ar höfum misst af miklu að hafa
ekki tekið hugmyndir hans upp á
arma okkar frá upphafi og veitt
þeim brautargengi. Það er synd
að hér skuli ekki hafa risið kúlu-
húsabyggð, vistvænar íbúðar-
einingar, yfirbyggð svæði, allt
saman hugmyndir sem virðast
ódýrar, hagkvæmar og sniðug-
ar. Hugmynd Einars að kúluhúsi
innan lokaðs hvolfs er dásamleg.
Að ekki sé minnst á hönnun hans
á sjálfbærum hverfum sem Danir
hafa gert að raunveruleika. Hvað
stendur í vegi nema íhaldssemin
og steinsteypuástin? Til þess að
hugmyndavinna Einars kæmist í
sviðsljósið á Íslandi þurfti braut-
argengi annars manns á erlendri
grund.
Undanfarin ár hefur Einar í
auknum mæli sýnt verk sín innan
myndlistargeirans og ef til vill
eiga áhorfendur auðveldara með
að meðtaka hugmyndir hans séu
þær ekki beintengdar raunveru-
leikanum. Auðveldara með að sjá
þá fegurð sem felst í fjölflötungum
og stærðfræðilegum eiginleikum
þeirra, meðtaka frekar hugmyndir
Einars í arkitektúr, sem í dag eru
þó ekki eins óvenjulegar og fyrir
nokkrum áratugum.
Allt frá upphafi, frá námsár-
um sínum í arkitektúr í Þýska-
landi, hefur Einar fylgst vel með
straumum og stefnum innan arki-
tektúrs og átt í samstarfi við ótal
aðila, bæði erlendis og hérlendis,
háskóla og fleira. Undanfarin ár
hefur hann einbeitt sér að mögu-
leikum fimmfalds, symmetrísks
rýmis en uppgötvanir hans á því
sviði liggja m.a. til grundvallar
einingunum í glerhjúp Hörpunnar.
Ragna Sigurðardóttir
Niðurstaða: Í Hafnarborg er brugðið
upp mynd af fjölbreytilegu starfi
Einars Þorsteins á sviði arkitektúrs og
hönnunar frá upphafi ferils hans. Hug-
myndir Einars um byggingatækni og
sjálfbærni eiga brýnt erindi við sam-
tímann en sýningin er líka skemmtileg
að skoða fyrir unga sem aldna.
Heillandi fjölflötungar
Myndlist ★★★★
Hugvit
Einar Þorsteinsson
Hafnarborg
Heillandi fjölflötungar
Danska skáldið Naja Marie
Aidt verður gestur á höf-
undakvöldi Norræna húss-
ins í kvöld í tilefni þess að
verðlaunabók hennar, Baví-
ani, er komin út hjá Bjarti.
Hún telur bókina eiga sér-
stakt erindi við Íslendinga,
enda lýsi hún þeim hugsun-
arhætti sem ríkti í góðær-
inu.
„Ég er yfir mig ánægð með að bókin
skuli vera komin út á íslensku, þetta
er gamall draumur að rætast,“ segir
Naja Marie Aidt um smásagna-
safnið Bavíana. „Ég hef tvisvar
áður komið til Íslands og kann vel
við mig hér.“
Naja segir að Bavíani eigi kannski
meira erindi við Íslendinga en aðra.
„Bókin var skrifuð í góðærinu
sem Íslendingar fóru ekki var-
hluta af; fjallar um þetta tímabil
þegar allir voru uppteknir af því
að kaupa hluti, fara í ræktina og
líta vel út. Áherslan var á það sem
sást utan frá. Ég vona að Íslending-
ar geti samsamað sig þeim tilfinn-
ingum og þeirri eigingirni sem ein-
kenndi þetta tímabil. Það er skrítið
að hugsa til þess að þessi tími sé lið-
inn og að bók sem út kom 2006 hafi
verið skrifuð á tímabili í veraldar-
sögunni sem leið undir lok.“
Naja hefur skapað sér nafn sem
eitt merkasta skáld Dana og fyrr í
vikunni hlaut hún bókmenntaverð-
laun Sörens Gyldendal, ein virtustu
bókmenntaverðlaunin í Danmörku.
„Það kom mér mjög ánægjulega á
óvart. Eftir að ég fékk bókmennta-
verðlaun Norðurlandaráðs fyrir
Bavíana 2008 var ég sannfærð um
að ég fengi aldrei nein önnur verð-
laun. Það var greinilega rangt.“
Naja hefur gefið út átta ljóðabæk-
ur og þrjú smásagnasöfn, auk leik-
rita og kvikmyndahandrita. Hún
kveðst þó fyrst og fremst vera ljóð-
skáld. „Ég hef skrifað ljóð síðustu
tuttugu árin, sögurnar eru hlið-
arverkefni. Nú er ég að vinna að
fyrstu skáldsögunni og mér finnst
það erfitt. En ég held mér að vinnu
og vona að hún verði tilbúin eftir um
það bil ár.“
Ljóð Naju hafa verið þýdd á fjöl-
mörg tungumál og hún segir að sig
minni að nokkur ljóð eftir sig hafi
birst á íslensku í ljóðasafni sem
gefið var út fyrir „mörgum, mörg-
um árum“. Nýjasta ljóðabók henn-
ar, Alting blinker, kom út 2009 og
hefur hlotið mikið lof. Hún er skrif-
uð í New York, þar sem Naja hefur
búið undanfarin þrjú ár. Hún segir
að flutningurinn þangað hafi breytt
sýn hennar á Danmörku.
„Meginstef bókarinnar er staðir
og tími. Ég er þar að skoða nýlendu-
stefnu Dana eins og hún birtist á
Grænlandi og í Vestur-Indíum á
sínum tíma og fjarlægðin hjálpaði
mér að skoða þau mál hlutlægt.“
Naja fæddist á Grænlandi og var
alin þar upp til átta ára aldurs.
„Ég held það hafi mótað það
hvernig ég horfi á samskipti að hafa
alist upp í nýlendu. Ég talaði meira
að segja grænlensku reiprennandi
sem barn, en er því miður búin að
tapa henni niður. En Grænland á
sérstakan stað í hjarta mér.“
Dagskráin í Norræna húsinu hefst
klukkan 20. Þýðandi Bavíana, Ing-
unn Ásdísardóttir, ræðir við Naju
Marie. fridrikab@frettabladid.is
Ætti að höfða til Íslendinga
NAJA MARIE AIDT Lítur á sig sem ljóðskáld fyrst og fremst en hlaut þó bókmennta-
verðlaun Norðurlandaráðs fyrir smásagnasafnið Bavíana.
ÚTSKRIFTARTÓNLEIKAR Sigrúnar Harðardóttur fiðluleikara frá tónlistardeild Listaháskóla
Íslands verða í Fríkirkjunni í kvöld. Tónleikarnir hefjast klukkan 20.
1
3
5
7
9
2
4
6
8
10
Léttara og betra líf
Lene Hansson
Matur sem yngir og grennir
Þorbjörg Hafsteinsdóttir
Ég man þig - kilja
Yrsa Sigurðardóttir
Handbók um íslensku
Jóhannes B. Sigtryggsson ritst.
10 árum yngri á 10 vikum
Þorbjörg Hafsteinsdóttir
Sláttur - kilja
Hildur Knútsdóttir
METSÖLULISTI EYMUNDSSON
SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í EYMUNDSSON UM LAND ALLT
11.05.11 - 17.05.11
Engan þarf að öfunda - kilja
Barbara Demick
Djöflastjarnan - kilja
Jo Nesbø
Eyjafjallajökull
Ari Trausti og Ragnar TH.
Konan í búrinu - kilja
Jussi Adler Olsen
UPPSELD - VÆNTANLEG 25. MAÍ
MAÍ
Sex íslensk menningarverkefni
hlutu styrk upp á ríflega 15 millj-
ónir króna úr Norræna menning-
arsjóðnum.
Sjóðurinn úthlutaði 8,7 millj-
ónum danskra króna (DKK) til 75
menningarverkefna, sem unnin
verða í norrænu samstarfi.
Íslendingar eru þátttakendur í
49 verkefnanna og er Ísland upp-
hafsland sex verkefna sem hlutu
samtals 695 þúsund danskar krón-
ur. Tangófélagið í Reykjavík hlaut
75 þúsund DKK; FLISS (Félag um
leiklist í skólastarfi) hlaut 100
þúsund DKK; Stofnun Vigdísar
Finnbogadóttur í erlendum tungu-
málum fékk 150 þúsund DKK;
sömu upphæð hlutu Sögusvunt-
an (The Pocket Theatre) og Tón-
skáldafélag Íslands en Háskóli
Íslands fékk 75 þúsund DKK.
Sex verkefni styrkt