Fréttablaðið - 23.09.2011, Blaðsíða 36

KYNNING − AUGLÝSINGapótek FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 20114
HAUKUR Í GJAFAHORNI
Apótek eru haldreipi þeirra
sem þurfa óvænt að útvega
glaðning eða eru orðnir of seinir
í gjafainnkaupum. Meðal með-
ala og sjúkravarnings leynist
mýmargt freistandi í hillum
apóteka sem hittir örugglega í
mark hjá krökkum, konum og
körlum.
Leikföng, barnabækur og
spennandi baðvörur má víðast
finna í úrvali handa börnum
og auðvelt að gleðja konur
með eðal snyrtivörum, dýrindis
ilmvötnum, skarti, undir-
fatnaði og heilsubókmenntum
í fallegum pakka. Karlar verða
ekki út undan þegar kemur að
notalegum gjafahugmyndum
og er nóg að nefna vönduð
rakakrem, fótsnyrtisett, rakvélar,
unaðsvörur, sokka og nuddtæki
fyrir þreytta skrokka.
Í apótekum leynast fallegar gjafir
sem valda gleði og vellíðan við-
takandans.
LYFJAFRÆÐISAFNIÐ Í NESI
Lyfjafræðisafnið er sameign allra lyfjafræðinga á Íslandi og einstakt framtak
stórhuga fólks sem vill varðveita muni og heimildir um lyfjafræði til framtíðar.
Safnið er hýst í endurgerðu fjósi sem áður tilheyrði bændum í Nesstofu.
Í Lyfjafræðisafninu er geymt allt mögulegt sem tengist lyfjum á Íslandi. Þar
má skoða áhöld, bækur, myndir, skjöl og hvaðeina sem segir sögu lyfjamála
á Íslandi. Í sýningarsölum eru innréttingar úr gömlum apótekum, frá þeim
tíma þegar nær öll lyf voru framleidd á staðnum. Í apótekum fortíðar fékkst
ýmislegt fleira forvitnilegt, eins og blöndur fyrir gull- og silfursmiði, framkall-
arar fyrir ljósmyndara, hárlakk, krydd og kryddblöndur, matarsódi og lyftiduft,
fatalitir og bón, svo fátt eitt sé nefnt, en sýnishorn þessarar fjölbreyttu fram-
leiðslu apótekanna er til sýnis í safninu.
Lyfjafræðisafnið er opið frá júní til ágúst og er aðgangur ókeypis. Aðrir
opnunartímar eru eftir samkomulagi. Heimild: www.laekningaminjasafn.is/
Lyfjafræðisafnið er í endurgerðu fjósi við Nesstofu þar sem Lækningaminja-
safnið er. MYND/STEFÁN KARLSSON
MYGLA DREPUR SÝKLA
Penisillín er sýklalyf sem
er notað gegn sýkingum
af völdum næmra baktería.
Efnið var fyrst einangrað úr
myglusveppnum penicillium
notatum en fyrstur til að taka
eftir áhrifum hans á bakteríur
var franski læknaneminn Ernest
Duchesne árið 1896. Athuganir
hans náðu ekki lengra.
Árið 1928 enduruppgötvaði
Alexander Fleming áhrif
penisillíns á bakteríur þegar
hann tók eftir eyðu í kringum
myglusvepp sem vaxið hafði í
staphylococcus-ræktun á rann-
sóknarstofu hans. Við nánari
eftirgrennslan komst Fleming
að því að sveppurinn drap
bakteríurnar, en nafn sveppsins
er penicillium notatum, þaðan
sem nafn sýklalyfsins er upp-
runnið.
Uppgötvun Flemings leiddi
síðar til byltingar í læknavísind-
um þegar ástralski prófessorinn
Howard Walter Florey við Ox-
ford-háskóla sýndi fram á getu
penisillíns til að drepa sýkla í
mönnum. Það leiddi síðar til
fjöldaframleiðslu penisillíns,
sem kom fyrst á almennan
markað 1944, en það er enn
mest notaða sýklalyfið.
Heimild: www.wikipedia.org
Gró sveppsins penicillium notatum
varð til þess að sýklalyfið penisillín
uppgötvaðist.
Heiti lyfs og virk innihaldsefni: Lóperamíð Portfarma 2 mg töflur. Hver tafla inniheldur lóperamíðhýdróklóríð 2 mg. Ábendingar: Til meðferðar við einkennum bráðs tilfallandi niðurgangs og langvarandi niðurgangs, þ.m.t. niðurgangur vegna of mikils hraða þarmainnihalds, með eða án hægðaleka, t.d. hjá
sjúklingum með dausgarnarrauf, ristilrauf eða sturttæmingu (dumping). Skammtar og lyfjagjöf: Bráður niðurgangur: Hefja skal meðferðina með 4 mg (2 töflum). Þaðan í frá 2 mg (1 tafla) eftir hverja losun þunnra hægða. Þó skulu líða 2-3 klst. milli fyrsta og annars skammts. Sólarhringsskammtur á ekki að fara
yfir 16 mg (8 töflur). Langvarandi niðurgangur: Hefja skal meðferðina með 4 mg (2 töflum). Skömmtun er síðan einstaklingsbundin á bilinu 2-16 mg (1-8 töflur) á sólarhring og leitast skal við að gefa minnsta viðhaldsskammt sem mögulegur er. Oft nægir að gefa lyfið 1-2 sinnum á sólarhring. Sólarhringsskammtur
á ekki að fara yfir 16 mg (8 töflur). Nota má sömu skammta hjá öldruðum og sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi. Frábendingar: Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna. Bráð iðrakreppa (dysenteria) sem einkennist af blóði í hægðum og háum hita. Bráð sáraristilbólga og sýndarhimnuristilbólga
sem er afleiðing meðferðar með sýklalyfjum. Þegar forðast á hömlun þarmahreyfinga vegna hættu á alvarlegum afleiðingum slíks, t.d. garnastíflu, stórristli, eitrunarstórristli. Notkun handa börnum yngri en 12 ára. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun: Við langvinna bólgusjúkdóma í þörmum getur
lóperamíð dulið einkenni bráðrar versnunar. Í ljósi þess að meðferð með Lóperamíð Portfarma er við einkennum á í upphafi að veita meðferð við undirliggjandi orsök. Ofþornun og röskun á saltajafnvægi getur komið fyrir hjá sjúklingum með (alvarlegan) niðurgang. Mikilvægt er að tryggja viðeigandi
uppbótarmeðferð með vökva og söltum. Hætta skal meðferð með Lóperamíð Portfarma komi fram einkenni hægðatregðu eða önnur einkenni ófullnægjandi þarmahreyfinga. Komi klínískur bati ekki fram innan tveggja sólarhringa, þegar um bráðan niðurgang er að ræða, á að hætta notkun Lóperamíð Portfarma
og íhuga aðra meðferð. Hjá alnæmissjúklingum í meðferð með Lóperamíð Portfarma á að stöðva meðferð við fyrstu merki um þaninn kvið. Greint hefur verið frá stöku tilvikum eitrunarstórristils hjá alnæmissjúklingum sem eru með sýkingaristilbólgu, af völdum bæði veira og baktería, sem fá meðferð með
lóperamíðhýdróklóríði. Nota skal Lóperamíð Portfarma með varúð hjá sjúklingum með skerta lifrarstarfsemi, vegna skertra umbrota við fyrstu umferð um lifur. Fylgjast á sérlega vel með þessum sjúklingum með tilliti til hugsanlegra eiturverkana á miðtaugakerfi. Þó liggja ekki fyrir neinar upplýsingar um lyfjahvörf.
Gæta skal varúðar við notkun stórra skammta af lóperamíði samhliða lyfjum sem hamla P-glýkópróteini (kínidíni, rítónavíri, ciklósporíni, verapamíli, sem og sumra sýklalyfja af flokki makrólíða t.d. erýtrómýcíni og klaritrómýcíni). Lóperamíð Portfarma töflur innihalda laktósa. Sjúklingar með galaktósaóþol,
laktasaskort eða vanfrásog glúkósa-galaktósa, sem eru mjög sjaldgæfir arfgengir kvillar, skulu ekki nota lyfið. Meðganga: Klínísk reynsla af notkun lyfsins hjá þunguðum konum er takmörkuð. Rannsóknir á rottum hafa sýnt aukningu fósturláta við stóra skammta. Þar til frekari reynsla liggur fyrir á því ekki að
nota lóperamíð á meðgöngu nema að vel athuguðu máli. Brjóstagjöf: Lóperamíð skilst út í brjóstamjólk, en ekki er líklegt að lyfið hafi áhrif á barnið þegar það er gefið móðurinni í ráðlögðum skömmtum. Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla: Svimi og slæving geta komið fram í tengslum við meðferð með
lóperamíði. Þetta skal haft í huga þegar óskertrar árvekni er þörf, t.d. við akstur eða notkun véla. Lesið vandlega leiðbeiningar í fylgiseðli fyrir notkun.
Lóperamíð Portfarma - jafngilt Imodium
• Verkar gegn einkennum niðurgangs
• Eykur endurupptöku vatns og salta
• Hægir á þarmahreyfingum
Vertu við öllu búinn