Íslendingur - 21.12.1946, Síða 25

1946
JIÓLABLAÐ ÍSLENDINGS
21
JOLAMATUR
Hamborgarhryggur
(Fyrir 12 manns)
3 kg. lílið saltað og lítið reykt
i svínakjöt. 1 flaska rauðvín. Syk■
ur. — SÓSAN: 75 gr. smjörlíki.
1 dl. gott soð. 50 gr. hveiti. Sósu-
litur. Rauðvínssoð og rauðvín.
1 dl. rifsberjasaft.
Hryggurinn er skafinn og þurrkað-
ur sé þess þörf. Skorinn í tvennt, lát-
inn í pott og rauðvíninu hellt yfir
ásamt soðnu vatni. Soðið í 45 mín.
Séu himnur eða blöðrur á hryggn-
um eru þær skornar af þegar hann er
færður upp úr. Hryggurinn er látinn
í vel smurða steikara-skúffu og þykku
lagi af strausykri stráð yfir hann.
Látinn inn í vel heitan ofn með
meiri yfirhita. Eftir 15—20 mín. er
1 1. af rauðvínssoöinu látinn í skúff-
una, en þá þarf að vera komin hörð
skorpa ofan á hrygginn af sykrinum,
og er nú steikin soðin litla stund.
SÓSAN. Smjörlíkið er brúnað,
hveitið hrært út í, þynnt út með rauð-
vínssoðinu úr skúffunni. Einnig er
gott að láta rauðvín í sósuna. Krydd
og sósulitur svo settur í.
Með hamborgarhrygg er bezt að
borða franskar kartöflur, soðið blóm
kál og frosinn piparrótarrj óma. í
staðinn fyrir bíómkál má nota annað
græmneti, t. d. soðið hvítkál, gulræt-
ur eða aspargus. — Ekki viðeigandi
að hafa brúnar kartöflur með.
#
Hryggjarsteik
1—IV-i kg. kindahryggur. 1 l.
kjötsoð. Vatn. Salt. Pipar. Syli
ur. 100 gr. smjörliki.
Heill hryggur af vænni kind er
þurrkaöur og skorinn í hann þvers
og kruss ofan. Reyklu fleski stungið
í hann ef vill. Hryggurinn er nudd-
aður með salti, pipar og sykri og lát-
inn í smurða skúffu; sé hryggurinn
ekki feitur er hann einnig smurður
með smjöri. Látinn inn í vel heitan
ofn. Brúnist vel. Færður neðst í ofn-
inn og soði hellt í skúffuna. Ausa
þarf yfir steikina 10. hverja mínútu.
Steikin er IV2—3 tíma að steikjast,
og fer það eftir stærð hryggjarins.
Þá er soðinu hellt úr skúffunni og
steikin færð ofan í ofninn. Bezt er
glóðarrist, því að hörð brún skorpa
á að myndast ofan á hryggnum, Soð-
ið er síað. 25 gr. af smjörl. er brún-
að og 30 gr. af hveiti hrært út í og
þynnt með soöinu. Sósulitur og
krydd látiö eftir smekk og soðkraft-
ur ef með þarf, því að sósar, á að
vera bragðsterk.
Hryggurinn er látinn heill á fatið.
Skera má kjötið í sneiöar, en raða
því aftur sem heilustu. Utan um
hrygginn er látið rauðkál, brúnaðar
franskar kartöflur. Einnig er goll
að hafa hálfsoÖin epli og soönar
sveskjur eða annað hvort.
#
Tvö salöt til að bera fram með
köldum kjötréttum á kvöldborö, t. d.
með kaldri niðursneyddri steik eða
köldum kótelettum.
1. Salat með kjöti
Mayoneise úr 2 eggjarauðum.
Ogn af sinnepi og ediki. Lauk-
itr. Pipar. Salat og sykur. —-
1 sneið kjöt. Agúrka. 1 epli.
Rauðrófur og 2 kaldar kartöflur.
Kryddiö er selt út í mayoneisen,
allur maturinn saxaöur smátt með
lmíf og settur saman við. Salatið
smakkaö og bætt í það kryddi ef
þarf. Það má lita salatið með súpu-
lit ef það þykir fara betur á borðinu.
Salatið sett á miðjuna á stóru fati,
og köldu kjötsneiöunum raðað utan
með.
2. Ávaxtasalat
14 l. rjómi. Sítrónur, Sykur.
Epli. Appelsínur, V2 ds. niður-
soðnir ávextir. Fíkjur og hnetur.
Bezt er að hafa sem flestar tegund-
ir af ávöxtum, en má nota hvaða á-
vexti sem er, þurrkaöa eða nýja, eft-
ir ástæðum.
Rjóminn er þeyltur, allir ávextirn-
ir skornir smátt með hníf og settir
úl í eftir smekk. Gott er að setja eina
matskeið af cherry í salatið.
#
Jólaterta með ís
Fyrir þá sem hafa ísskáp er upp-
lagt að skreyta jólatertuna með ís.
TERTUBOTNINN. — 180 gr.
smjörl. 3 egg. 160 gr. sykur.
100 gr. hveiti.
Smjörið er brætt og kælt, hrært
vel. Egg og sykur þeytt saman í 15
mín., og smjörið hrært gætilega þar
út í. Hveitið hrært í, og terludeigið
selt í smurt tertumót. Bakað ivið
meiri hita að neðan í 30—40 mín.
Kælt. Tertan sett á fat, og gott sultu-
tau smurt þykkt ofan á liana. Ef vill
má setja vanillukrem þar ofan á. Of-
an á tertuna er svo setlur rjómi, sem
hefir verið þeyttur, og frystur í sama
tertumótinu og tertan var bökuð í.
Borin fram með kaffi strax þegar ís-
inn er kominn á hana, og skreylt með
niðursoðnum ávöxtum ef til eru.
#
Eplakaka
(Þessi kaka er góð bæði með kaffi
og til að bera hana fram sem síðasta
rétt til miðdegisverÖar, annaðhvort
ineö eða án kaffis).
Vi—Vt kg. ný epli. 100. gr. rifið
rúgbrauð. 40 gr. smjörl. 50 gr.
sykur. 2—2'/> dl. rjómi.
Smjörlíkið brúnað á pönnu. Sykri
og rifnu rúgbrauði blandað saman
og þessi blanda sett á pönnuna þegar
smjörið er brúnað. Hrært vel í þessu
þangað til brauðið er orðið hart, en
ekki má það brenna. Látið á bréf og
kælt. Þegar það er orðið kalt verð-
ur það hart, og er þá barið sundur
með kefli eða steytt í morteli. Brauð-
mylsna sett í botn á skál, þar ofan á
epli, sem rifið er með flusinu á rif-
járni, og þannig er haldið áfram
þangað til brauðmylsnan og ephn
eru búin, en brauðiö á að vera efst.
Rjóminn er stífþeyttur og honum
sprautað ofan á í skálina og brauð-
mylsnu stráð yfir.
Fytst. . .
Stálpennar voru fyrst notaðir á
Englandi 1805.
#
Brennivín var fyrst búið til á
Frakklandi 1310.
#
Fyrsti bankinn var stofnaöur í
Feneyjum 1157.
#
Gufuvélin var fundin upp af New-
comen á Englandi 1705, en lagfærð
svo að nolum kæmi, líkt og hún er
nú af James Watt á Englandi 1765.
#
Gufuskip fyrst, sem notaö varð,
bjó Fulton til 1807 í Ameríku, en ár-
ið 1819 fór gufuskip í fyrsta skipti
yfir Atlantshaf.
#
Georg Stephensen bjó til fyrsta
nothæfa gufuvagninn árið 1829.
#
Fréttaþráður var fyrst lagður svo
að notum kæmi af Samúel Morse í
Ameríku 1844.
#'
Loftþyngdarmælir var fyrst fund-
inn upp á Ítalíu af Toricelli 1643.
#
Hitamælir var fyrst fundinn á
Hollandi af Drebbel seint á sextándu
öld.
#
Eldspýtur, líkar þeini sem nú eru
notaöar, voru fyrst búnar til 1833.
#
Steinkol voru fyrst höíð til eld-
neytis á Englandi 1350.
#
Steinolía var fyrst notuð til Ijósa
1826, en borað var fyrst eftir henni
í Ameríku 1843.
I
Clarlc Gable hefir jafnan verið einn af
ejtirlœtisleikurum kvenjólksins. Ekki mun
einkennisbúningurinn spilla útlitinu, en
Gable var joringi í ameríslca jlughernum
í síðustu heimsstyrjöld.
Skrýt/ur
Maöur var í Reykjavík, sem
Árni hét, greindur maöur og gam*
ansamur. Hann var af sumum auk-
nefndur „gáta“ af því að hann kast-
aði oft fram gátum í spaugi.
Eitt sinn mætti honum maður á
götu og segir: „Hvernig líður gát-
unum núna, Árni minn?“
Árni: „Allvel, en geturðu sagt
mér, hver er mestur viðbjóður í þess
um bæ?“ Hinn vildi ekki svara því.
Hann var sjálfur trjáviðarsali í bæn-
um.
í annað skipti mætti Árni öðrum
manni á götu og sagði við hann:
„GeturÖu sagt mér hver er and-
ríkastur hér í bæ?“ Sá, sem spurður
var átti lang flestar tamdar andir í
bænum.
#
Skáldsöguhöf undurinn: „Hefurðu
lesið nýjustu söguna eftir mig, eða
hvernig líkar þér hún?“
Kunninginn: „Já, það er langt
síðan ég hefi lagt bók frá mér með
jafn mikilli ánægju.“
#
Prófessorinn: „Er herra yfirdóm-
arinn heima?“
Ráðskonan: „Hefir prófessorinn
ekki frétt, að yfirdómarinn er fyrir
10 dögum kominn undir græna
torfu.“
Prófessorinn: „So-so-so, þá vil ég
/
ekki gera honum ónæði, en ég bið
að heilsa honum, verið þér sælar.“
#
Hún: „Eg vildi ekki eiga yður,
þótt þér væruö sá einasti karlmaður
í heiminum.“
Hann: „Þá fengjuð þér mig ekki,
því að þá myndi ég biðja mér miklu
fallegri konu en þér eruð.“