Faxi - 01.01.1989, Blaðsíða 5

Ædstitcmplur Stórst tíkti Islands, Hilma r Jónsson, /lutti ham ingjuóskir til a/mœlis-
barnsins.
prestakalli í'rá 1886-1895. Séra
Jens beitti sér fyrir menntun al-
mennings og lagði bindindishreyf-
ingunni í landinu drjúgan stuðning.
Sönglíf og söngmennt blómgaðist
mjög hér í hans tíð, var það ekki síst
að þakka konu hans Guðrúnu Sig-
ríði, en hún var dóttir söngmennta-
mannsins Péturs Guðjónssonar.
Stofnskrá stúkunnar hefur vanV
veist og hangir hún uppi hér í hús-
*nu. Undir hana skrifa Guðlaugur
Guðmundsson stórtemplar og
•ndriöi Einarsson stórritari. Séra
Jens var fyrsti umboðsmaður stór-
templars, en fyrstir æ.t. var Teitur
•■’étursson bóndi á Meiðastöðum.
Stúkan var stofnuð í þinghúsi
hreppsins úti á Garðskaga, og hélt
þar fundi sína fyrstu tvö árin, en þá
keypti hún hús í Gerðum, sem
byggt hafði veriö sem barnaskóla-
hús. Nokkru eftir að kaupin voru
gerð var byggð við húsiö forstofa og
herbergi, sem notað var fyrir eldhús
þegar þess þurfti með t.d. vegna af-
mæla stúkunnar, sem alltaf hófust
með borðhaldi. Leikstarfsemi hófst
fljótlega á vegum stúkunnar í þessu
húsi og voru þá sett upp stór íslensk
verk.
binghúsiö gamla á Garðskaga var
kalt oglélegt hús, um það orti Bjami
Jónsson kennari hér, síöar með-
hjálpari í Dómkirkjunni í Reykja-
vík, ljóð, sem sungið var á 25 ára
afmæli stúkunnar og er fyrsta er-
indiö þannig:
..Framfór sem d forðum út d Skaga,
fœddist upp um kalda þrautadaga.
Sigur drsins laugast nd í Ijóma,
lyftir krónu jjóróungs aldarblóma."
Arið 1910 seldi stúkan húsið, sem
hún keypti í Gerðum, og byggði
þetta hús sem við erum nú í. Unnið
var af miklu kappi, byrjað um vorið
og húsið vígt í september sama ár.
Ikirnakór Tónlistarskólans flutti nokkur lög á hótiöinni.
Kjurtun Ásgeirsson, umb(x)smaöur stúkunnur heidrar þrjá jélaga stúkunnar fyrirgód störf. Frá vinstri: Steinunn Siguröardótt-
ir, borvardur Halldórsson ogSigrún Oddsdóttir.
Félagar lögðu fram mikla sjálfboða-
vinnu. Húsið var síðar endurbyggt
árið 1947 í félagi við ungmennafé-
lagið Garðar, sem starfaði hér í mörg
ár og á að baki merka sögu. 1 tilefni
af endurbyggingu hússins var hald-
in hátíð. í ávarpi sem þáverandi æ.t.
Jón Eiríksson flutti þar, segir meðal
annars, að hús þetta sé með glæsi-
legustu samkomuhúsum utan
kaupstaða, ennfremur segir hann.
, .Stúkan treysti sér ekki til fjárhags-
lega að endurbyggja húsið ein, en
var hinsvegar ljóst það nauðsynja-
mál að hér væri svo gott samkomu-
hús að þess vegna þyrfti fólk ekki
að sækja skemmtanir í önnur
byggðarlög."
Síðar er ungmennafélagið var
hætt störfum og fjármagn stúkunn-
ar þraut, tók Gerðahreppur að sér
rekstur og viðhald hússins, og þann
10. febrúar 1971 var undirritaður
samningur milli St. Framför ann-
arsvegar og hreppsnefndar Gerða-
hrepps hinsvegar, þar sem stúkan
afsalar sér eignarhluta sínum í hús-
inu. í samningnum segir meðal
annars:, .Gerðahreppur skuldbind-
ur sig til, meðan fyrigreint sam-
komuhús er nothæft til félagsstarf-
semi, að tryggja einni undirstúku og
einni bamastúku ókeypis húsnæði
til allrar félagsstarfsemi. Falli starf
annarrar eða beggja áðumefndra
stúkna niður um tíma er fyrrgreind-
ur réttur geymdur uns starf stúku
eða stúkna er hafið á ný.“
Hér skal ekki gleymt að þakka
hreppsnefnd Gerðahrepps fyrir
hlýhug, skilning og velvild í garö
stúkunnar fyrr og síðar, og þá ekki
síst fyrir veitt fast fjárframlag síðast
liðin 10 ár.
Árið 1891 stofnar stúkan bama-
stúkuna Siðsemd nr. 14 og hefur
hún starfað óslitið síðan. Fyrsti
gæslumaður hennar var uppeldis-
FAXI 5