Faxi - 01.09.2006, Blaðsíða 6

Rétt norðan við Innri Njarðvíkurkirkju kúrir forvitnileg stytta afsitjandi manni með tvö börnfyrir framan sig.
Listaverkið sem var gert af Ríkharði Jónssyni, lœtur ekki mikið yjir sór og stendur ckki við alfaraleið.
Styttan eraf merkum manni, Jóni Þorkelssyni (Thorkellii), Islandsvini og skólameistara í Skálholti sem fœddist og ólst upp í Innri Njarð-
vík. Jón arfieiddi heimabyggð sína af öllum veraldlegum eigum sínum, sem að samanstóð af peningum sem hann hafði safnað sjálfur
saman og fékk að arji eftir lát foreldra sinna og alla þá bókareign sem hann var búinn að koma sér upp á námsárum sínum.
Jón Þorkelsson Thorchillius
Jón Þorkelsson fæddist árið 1697 að Innri
Njarðvík, hann var einkabarn hjónanna Ljót-
unnar Sigurðardóttur og Þorkels Jónssonar lög-
réttumanns og bónda. A æskuárum Jóns eru í
Njarðvík einungis tvö lögbýli, Innri Njarðvík og
Tjarnarkot, einnig voru þar nokkur hjáleigubýli
sem tilheyrðu höfuðbólinu Innri Njarðvík. Þor-
kell faðir Jóns dó úr Stórubólu þegar Jón var 10
ára gamall og ólst hann upp í Njarðvíkum hjá
móður sinni. Ljótunn var mikill kostakvenmað-
ur, útsjónarsöm, dugleg og hélst henni afar vel
á peningum svo hún varð verulega efnuð. Hún
hafði mikinn metnað fyrir syni sínum og sendi
hann ungan í skóla að Skálholti og studdi hann
síðar þegar hann fór erlendis í nám. Þegar Jón
sneri aftur til íslands eftir ellefu ára tjarveru,
hefur hann efiaust verið einn lærðasi maður
landsins, búinn að stunda nám erlendis, bæði í
Danmörku og Þýskalandi. Það var siður margra
lærðra manna í þá daga að nefna sig latnesku
eftirnafni og kallaði Jón sig Thorchillius sem er
latneska nafnið á Þorkelsson.
Móðir skrifar bréf
Ljótunn móðir Jóns bjó alltaf ein með vinnu-
fólki sínu í Njarðvi'k og hefur eflaust verið fegin
að fá soninn heim aftur. Um það leyti sem Jón
kemur heim frá námi var laust embætti skóla-
meistara í Skálholti og skrifaði Ljótunn skóla-
yfirvöldum bréf þar sem hún sótti um þá stöðu
fyrir hönd Jóns og viti menn liann fékk starfið.
Jón hefur gert sér miklar væntingar um skólann
og hefur eflaust átt góðar minningar þaðan frá
sínum skólaárum. Þegar að Skálholti kom beið
hans mikil vinna og inikið ábyrgðahlutverk, því í
skólanum stunduðu 20-30 tápmikíir strákar nám
sem voru á aldrinum 16 til 23 ára. Miklar vonir
bundnar við þessa nemendur, þeim var beinlín-
is ætlað að verða forráðamenn þjóðarinnar. Jón
eflaust talið sig vera ábyrgan fyrir framtíð strák-
ann og þar með þjóðar sinnar.
Ástand skólans var ekki gott, skólahúsið sjálft
var farið að láta verulega á sjá og varla fok- eða
vatnsþétt, litlir peningar voru áætlaðir til rekstur
hans og Jón sjálfur yrði eini kennarinn með einn
mann sér til aðstoðar. Jón var mjög reglusamur
og siðavandur maður sem að endurspeglaðist í
kennsluaðferðum hans. Sem dæmi var Jón alfar-
6 FAXI