Faxi - 01.09.2006, Blaðsíða 9

Reknetaveidar.
- Dráttur er hafinn
og dágóö veiði tírvar
samtaka áhöfn til dáða
við að hrista úr,-
Dæmigerður lítill reknetabátur á landleið með góðan afla. -Tjörubelgirnir frammá og reknetatross-
an aftur á hekki,-
Þá var notað smjörlfki til að hreinsa sig nieð. Oft
þegar kom út í fjörðinn og sjóveikin komin, hiin
lét ekki standa á sér, fór maður að huga að belgj-
unum og blása. Það var ekki þægilegt enda var
maður eins og vindlaus belgur þegar búið var að
afgreiða 3-4. Bátarnir sex, sem fóru frá Kefiavík
norður til reknetaveiða þetta sumar voru; Öðl-
ingur, skipstjóri Axel Pálsson; Goðafoss, skip-
stjóri Sigurbjörn Eyjólfsson; Stakkur, skipstjóri
Þorsteinn Eggertsson; Arnbjörn Ólafsson, skip-
stjóri Einar Guðbergur Sigurðsson; Jón Guð-
mundsson, skipstjóri Ólafur Soliman Lárusson,
og Bjarni Ólafsson, skipstjóri Albert Bjarnason.
Þessir bátar voru 15 til 25 tonn að stærð, allir
byggðir sem dagróðrabátar, en ekki til að búa í
enda kröfurnar sama og engar. Þegar búið var að
draga netin og hrista síldina úr fór ég niður að
laga kaffi, sem var ketilkaffi. Mér fannst lyktin
alveg ógurleg. Þegar það var búið setti ég kart-
öfiur á kabyssuna, var með spotta í allar áttir til
að potturinn héldist á sínum stað. Þá var það
grauturinn og síðan saltfiskur eða síld, soðin eða
steikt. Kjöt var tvisvar í viku. Eins og sagði voru
kröfurnar litlar sem engar enda harla ósanngjarnt
að vænta mikils, þegar 14 ára krakki er kokk-
ur. Strákar eru kallaðir krakkar núna þó þeir séu
orðnir 17-18 ára. Sextán ára varég farinn að róa
sem varasjómaður á vetrarvertíð, alltaf sjóveikur
meira og minna. Það var eins og ég lenti alltaf
í verstu veðrunum. Mér fannst alveg lúxus að
sleppa við allt kokkaríið. Á vetrarvertíð voru
menn með svokallaða matarkassa, sem í var
kannski mjólkurfiaska, kjötbiti, brauð og harð-
fiskur. Þetta var gleipt í sig skítkalt, þá var ekkert
verið að fást um það.
Sjómennskan er ekkert grín
Ég var stundum að pæla í því, seinna meir,
hvort þessi þráláta sjóveiki stafaði ekki líka af
næringarskorti, þegar ekki var hægt að koma
neinu niður í sig. Þessi sjóveikiskvilii lagaðist
smám saman í þessi 50 ár sem ég var á þess-
um bátkoppum. Það er kannski spurt. Af hverju
fórstu ekki í land'? Ég veit það ekki. Þetta var
það sem ég vildi. Þó ég losnaði aldrei alveg við
þennan kvilla, þá vandist maður að lifa með hon-
um. Ég prófaði að vera á togara á stríðsárunum.
Þeir voru þá kolakyntir og siglt var með aflann á
Englandsmarkað og þénustan var oft góð, samt
vildi ég heldur vera á bátunum. Ég var frá fyrtu
tíð handgenginn sjónum. Því til vitnis er, að 11
ára var ég sendur í sveit. Þar leiddist mér alveg
hroðalega og var kominn heim aftur eftir vikuna.
Ég kom með bílnum suður seint um kvöld og
eldsnemma morguninn eftir var ég kominn niður
á bryggju og ofan í tjöru. Þar var mín sveit. I þá
daga var algengt að konur fóru norður í síld á
sumrin. Mamma fór norður skömmu eftir að ég
gafst upp í sveitinni og tók hún mig þá með sér
og einnig tvö næstu sumur, þegar ér 12 og 13
ára. Mæður tóku oft með sér strák eða stepu og
létu þau hjálpa sér við söltunina. Svoleiðis líf átti
við mig. Ég man þetta allt eins og það liafi gerst
í gær, þess vegna er gaman að láta hugann reika
og pára þetta niður. Við eru tveir eftirlifandi af
þessum sjö sem vorum skipsfélagar fyrir sjötíu
árum.
Þegar ég var orðinn sextíu og fjagra ára hætti
ég á sjó, fannst vera komið nóg. Eftir það vann
ég í landi við veiðarfæri í sextán ár.
Ég lield að hvergi hafi verið um neina vorkun-
semi að ræða, þótt sjóveikin hatí verið annar
vegar. Ábyggilega er ekkert betra að láta vor-
kenna sér. Það var ekki hlaupið frá vinnunni
þegar upp úr sauð. Þá var bara kúgast í hend-
urnar á sér og haldið áfram að vinna. Ég varð
að hleypa í mig vonsku og hundskamma sjálfan
mig og bölva bara nóg til að gefast ekki hrein-
lega upp. Vissulega er það satt sem í vísunni
stendur: „Sjómennskan er ekkert grín”. Það sá
maður oft á veturna í norðaustan ruddaveðri og
hörku gaddi. Skrítið að nokkur maðurskuli velja
svona vinnu. Ég vildi ekki neitt annað. Aldrei fór
ég á völlinn eins og margir vom gráðugir í.
Benedikt B. Gudmundsson
FAXI 9